Chuột rút nhẹ, thường xuất hiện vào ban đêm hoặc khi thay đổi tư thế, phổ biến trong quý 2 và quý 3 thai kỳ.
Nguyên nhân thường do tăng áp lực từ tử cung lên các mạch máu và thần kinh chi dưới, thay đổi tuần hoàn và chuyển hóa calci – magie.
Các cơn chuột rút thường thoáng qua, tự hết hoặc cải thiện khi nghỉ ngơi, duỗi cơ hoặc massage.
a. Mang thai ngoài tử cung
Nếu chuột rút kèm chảy máu âm đạo, đau bụng một bên, choáng váng, cần nghĩ đến khả năng thai ngoài tử cung – một cấp cứu sản khoa.
Thai ngoài tử cung xảy ra khi phôi thai làm tổ bên ngoài tử cung (thường là ở vòi trứng), không thể phát triển bình thường và có thể vỡ gây xuất huyết nội.
b. Nguy cơ sảy thai
Chuột rút vùng bụng dưới kèm theo ra máu đỏ tươi hoặc nâu, từng cơn co tử cung có thể là dấu hiệu dọa sảy thai hoặc sảy thai.
Thai phụ cần được thăm khám sớm để đánh giá tình trạng thai và cổ tử cung.
c. Tiền sản giật
Tiền sản giật thường xảy ra sau tuần thai thứ 20, đặc trưng bởi tăng huyết áp và protein niệu.
Chuột rút vùng bụng (đặc biệt bên phải), đau đầu, phù, mờ mắt có thể là biểu hiện cảnh báo tổn thương gan, đứt nhau non hoặc nguy cơ sản giật.
Cần đo huyết áp định kỳ và xét nghiệm nước tiểu để tầm soát bệnh.
d. Giai đoạn cuối thai kỳ
Trong tam cá nguyệt thứ ba, thai nhi phát triển lớn, tạo áp lực lên dây thần kinh tọa và vùng chậu, gây ra cảm giác đau lan xuống chân kèm chuột rút.
Nếu chuột rút xuất hiện thường xuyên, theo nhịp, cần loại trừ dấu hiệu chuyển dạ sớm.
Tập luyện nhẹ nhàng: Đi bộ, xoay khớp, hoặc yoga cho bà bầu giúp cải thiện tuần hoàn máu.
Tắm nước ấm: Thư giãn cơ bắp và giảm co thắt.
Bổ sung vi chất: Canxi, magie, kali theo chỉ định của bác sĩ.
Tránh tư thế xấu: Hạn chế đứng lâu, ngồi bắt chéo chân, nên nằm nghiêng bên trái khi nghỉ ngơi.
Chế độ ăn hợp lý: Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây và hạn chế muối.
Chuột rút dù có thể lành tính nhưng không nên xem nhẹ trong thai kỳ. Thai phụ cần theo dõi kỹ các triệu chứng đi kèm và liên hệ với bác sĩ sản khoa nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như: đau bụng dữ dội, ra huyết âm đạo, đau một bên bụng hoặc chuột rút lặp lại theo chu kỳ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh