ĐẠI CƯƠNG
Chiếu đèn là phương pháp điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh rất hữu hiệu, an toàn. Phương pháp này dễ thực hiện, áp dụng được ở tất cả các tuyến bệnh viện (nơi có trẻ sơ sinh- khoa Sản hoặc khoa Nhi)
CHỈ ĐỊNH
Lâm sàng:
Vàng da sớm 48 giờ sau sinh hoặc vàng da lan rộng đến tay và chân
Mức Bilirubin máu:
Cân nặng (g) Bilirubin gián tiếp mg/l (µmol/l)
- <1000 ≥50 (85)
- 1000-1499 ≥ 70 (120)
- 1500-2500 ≥100 (170)
- >2500 ≥175 (295)
Chiếu đèn dự phòng:
Tất cả trẻ <1500g trong 2 ngày đầu sau sinh
Trẻ có nguy cơ: ngạt, suy hô hấp, đa hồng cầu, xuất huyết bầm tím, bướu huyết (chảy máu dưới màng xương)
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Bệnh porphyrin niệu bẩm sinh
Vàng da tăng Bilirubin trực tiếp
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sĩ, điều dưỡng của khoa (hoặc đơn nguyên) sơ sinh
Phương tiện
Chiếu đèn 1 mặt: dàn đèn ánh sáng xanh hoặc trắng với bước sóng 400-500nm
Chiếu đèn 2 mặt:
Hệ thống 2 dàn đèn ánh sáng xanh hoặc trắng ở phía trên và dưới trẻ Hoặc dàn đèn ánh sáng trắng (xanh) và biliblanket
Băng che mắt
Người bệnh
Trẻ cởi trần tối đa, nằm trong lồng ấp hoặc nôi, che mắt. Nếu là trẻ trai thì che bộ phận sinh dục
Chiếu đèn được tiến hành ngay cả với những trẻ rất yếu (thở máy, oxy, CPAP, bất động) nếu có chỉ định
Hồ sơ bệnh án
Có chỉ định của bác sĩ
Ghi chép đầy đủ tình trạng trẻ trong quá trình chiếu đèn: chú ý thân nhiệt, lượng sữa hoặc dịch truyền, phân, nước tiểu, cân nặng hằng ngày
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Trẻ được chuẩn bị nằm ở vùng trung tâm của ánh sáng đèn
Khoảng cách từ đèn đến trẻ khoảng 35-40cm
Thay đổi tư thế của trẻ để đảm bảo tất cả các vùng da đều được chiếu đèn -Tăng nhu cầu dịch mỗi ngày 10-20% bằng đường ăn hoặc truyền dịch
Nếu trẻ bị hạ thân nhiệt: nằm lồng ấp hoặc sưởi ấm và tiếp tục chiếu đèn, nếu tăng thân nhiệt: tạm ngừng chiếu trong ½-1 giờ
Ngừng chiếu đèn khi lượng bilirubin xuống thấp hơn mức chỉ định chiếu 2mg%
THEO DÕI
Thân nhiệt
Lượng sữa và dịch vào, ra(cân nặng)
Đánh giá mức độ vàng da, biểu hiện thần kinh mỗi 4-6 giờ
Bilirubin máu khi quyết định cần phối hợp với phương pháp điều trị khác hoặc ngừng chiếu đèn
TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
Mất nước qua da: tăng lượng dịch vào cơ thể bằng đường ăn hoặc truyền 1020% nhu cầu
Rối loạn tiêu hoá do tăng lượng muối mật và bilirubin gián tiếp đường tiêu hoá: không nguy hiểm và sẽ hết khi ngừng điều trị
Tổn thương võng mạc: bảo vệ mắt bằng băng che mắt
Hồng ban do tăng lượng máu tới da: tạm ngừng chiếu
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
