Định nghĩa về vô kinh

Định nghĩa và phân loại

Vô kinh là tình trạng gặp phải ở nữ giới khi có hiện tượng mất 1 chu kỳ kinh nguyệt của 1 tháng nào đó trong khi các tháng khác vẫn có. Hiện tượng này xảy ra khi đến ngày xuất hiện kinh nguyệt theo chu kỳ nhưng lại không thấy chảy máu kinh nguyệt.

Theo nguyên nhân, vô kinh được chia thành 02 loại là vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát:

Vô kinh nguyên phát. Là trường hợp đã quá tuổi đáng lẽ phải có kinh mà vẫn không có.
Vô kinh thứ phát. Là trường hợp đã từng có kinh từ 01 lần trở lên nhưng lại đang không có kinh trong 03 chu kỳ kinh liên tiếp trở lên. Loại này thường phổ biến hơn.

Ngoài ra, vô kinh còn được chia ra 2 loại theo hình thức: vô kinh giả và vô kinh thật.

Vô kinh giả khi người phụ nữ thực sự vẫn có kinh hàng tháng nhưng máu kinh không chảy được ra ngoài (để biết là có kinh) mà lại đọng ở bên trong do khuyết tật ở bộ máy sinh dục như không có âm đạo, màng trinh bị bịt kín.
Vô kinh thật là những trường hợp bộ máy sinh dục của người phụ nữ bên ngoài cấu tạo gần như bình thường như mọi phụ nữ khác nhưng từ tuổi dậy thì đến lúc trưởng thành chưa bao giờ thấy kinh.

Nguyên nhân gây vô kinh

Có rất nhiều lý do dẫn đến vô kinh. Ví dụ, vô kinh nguyên phát có thể xuất hiện khi cơ thể gặp các vấn đề về cấu trúc của cơ quan sinh dục. Nó cũng có thể là dấu hiệu của buồng trứng kém phát triển hoặc gặp các rối loạn dẫn đến trục trặc trong hoạt động. Đôi khi, việc gặp phải các vấn đề về tuyến giáp hay tuyến yên cũng khiến hormone không được sản sinh đầy đủ và cũng gây những rối loạn đến chu kỳ kinh nguyệt.

Một số nguyên nhân thứ phát khác bao gồm:

Béo phì
Suy dinh dưỡng
Chán ăn thần kinh
Sụt cân quá nhanh
Tập luyện quá sức
Buồng trứng đa nang
Ung thư buồng trứng
U nang buồng trứng lành tính
Sẹo tử cung do mổ đẻ hay phẫu thuật
Các vấn đề về tuyến giáp
Mất cân bằng nội tiết tố
Căng thẳng hoặc trầm cảm
Sử dụng một số loại thuốc, ví dụ như thuốc chống loạn thần…

Việc vô kinh theo sinh lý bình thường của cơ thể có thể bắt gặp khi bạn mang thai, đang cho con bú hay vào giai đoạn mãn kinh. Đôi khi, việc bắt đầu, dừng hay thay đổi quá trình sử dụng biện pháp tránh thai bằng thuốc cũng có thể làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt và có thể dẫn tới vô kinh.

Chẩn đoán

Bạn nên gặp bác sĩ nếu thấy mình vô kinh trong 3 chu kỳ liên tiếp, hoặc đã đến tuổi dậy thì nhưng chưa có kinh nguyệt để được khám và tư vấn về sức khỏe. Đó có thể là những dấu hiệu của các bệnh tiềm ẩn và bạn cần được chẩn đoán và điều trị.

Để chẩn đoán nguyên nhân dẫn đế vô kinh, bác sỹ sẽ loại bỏ khả năng bạn đang mang thai hoặc bạn đã đến giai đoạn mãn kinh. Sau đó, họ sẽ hỏi bạn để bạn mô tả các triệu chứng và tiền sử của bản thân. Đây là điều rất quan trọng, và bạn nên nói với bác sỹ:

Bất cứ triệu chứng nào lạ mà bạn phát hiện ra
Chu kỳ kinh cuối cùng tính đến thời điểm hiện tại
Chu kỳ kinh cuối kéo dài trong bao lâu
Thuốc và các chế phẩm sinh học bạn đang sử dụng, bao gồm các thuốc tránh thai, thuốc bổ hay các thuốc không được kê theo đơn
Những thay đổi gần đây về thói quen ăn uống, tập luyện hay thay đổi về cân nặng
Và đặc biệt là những biến cố đầy thử thách trong tình cảm của bạn

Bác sỹ cũng có thể tiến hành kiểm tra vùng khung chậu của bạn, hay yêu cầu bạn làm các xét nghiệm như xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu hay chẩn đoán hình ảnh để giúp cho quá trình chẩn đoán.

Điều trị vô kinh

Bác sỹ thường sẽ lên một kế hoạch điều trị cho bạn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng vô kinh. Nếu bạn đang trong tình trạng béo phì, bác sỹ có thể khuyến nghị bạn một chu trình giảm cân. Nhưng nếu bạn sụt cân quá nhanh hay tập luyện đang trong thời gian tập luyện căng thẳng, bác sỹ cũng có thể khuyên bạn nên thực hiện các chế độ tăng cân hay giảm cường độ tập luyện thể lực.

Để giúp bạn duy trì ổn định tinh thần, bác sỹ cũng sẽ sử dụng các phương pháp nói chuyện tâm lý, hoặc có thể sử dụng thuốc hay các biện pháp khác. Nếu bạn gặp phải các vấn đề ở tuyến giáp, bác sỹ có thể kê đơn cho bạn các loại thuốc giúp thay thế lượng hormone hao hụt, hoặc khuyên bạn nên đi phẫu thuật để chữa trị dứt điểm.

Với những tình trạng nặng nề hơn như ung thư buồng trứng, bạn nên tiến hành nhiều biện pháp điều trị đồng thời như xạ trị kết hợp với hóa trị. Đây là tình trạng nghiêm trọng, do vậy bạn cần đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt.

Dự phòng vô kinh

Để dự phòng tình trạng này, bạn nên:

Kiểm soát tốt cân nặng của bản thân
Ăn uống điều độ, cân đối và lành mạnh
Tập thể dục đều đặn và phù hợp với bản thân
Học cách kiểm soát căng thẳng và áp lực xung quanh
Hãy nói với bác sỹ về bất kỳ triệu chứng nào bạn cảm thấy bất thường.

Những triển vọng trong điều trị bệnh

Mặc dù vô kinh không phải là tình trạng nguy cấp, song nó cũng mang tới nhiều yếu tố nguy cơ có hại cho sức khỏe. Nếu vô kinh có nguyên nhân đến từ sự thay đổi hormone, nó có thể ảnh hưởng đến mật độ xương của cơ thể và làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. Nó cũng có thể gây khó khăn cho bạn nếu bạn có mong muốn có thai.

Trong hầu hết các trường hợp, điều trị vô kinh và các nguyên nhân gây ra nó thường được kết hợp đồng thời. Bạn nên hỏi bác sỹ về những thông tin về tình trạng của bản thân, các phương pháp điều trị và một quá trình điều trị lâu dài.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP