ĐẠI CƯƠNG
Rách cổ tử cung (CTC) là thương tổn thường gặp có hoặc không kèm theo rách âm đạo và tầng sinh môn. Tùy theo tổn thương để phân loại độ rách. Rách CTC dưới chỗ bám của thành âm đạo, tổn thương nhẹ, chảy máu ít nhiều tùy theo vị trí rách.
Rách CTC trên chỗ bám của thành âm đạo, tổn thương nhẹ, chảy máu ít, nhiều tùy theo vị trí rách.
Rách CTC thường gây chảy máu nhiều nhưng không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể gây choáng và gây tử vong.
NGUYÊN NHÂN
CTC xơ cứng do có sẹo, do rách cũ, mổ cắt cụt CTC, viêm nhiễm CTC đã đốt điện nhiều lần.
CTC phù nề do chuyển dạ lâu, thăm khám nhiều lần.
Rặn quá sớm khi CTC chưa mở hết, đầu chưa lọt.
Sau khi làm thủ thuật fooc xép, giác hút…
TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN
Chảy máu ít hay nhiều tùy theo thương tổn rách.
Tử cung vẫn co tốt.
Cần dùng 2 van âm đạo bộc lộ rõ âm đạo, CTC. Dùng 2 kẹp hình tim cặp từng phần CTC để phát hiện tổn thương giữa 2 cặp, đánh giá tất cả các vết rách để xử trí kịp thời có hiệu quả.
CHỈ ĐỊNH
Chỉ định khâu phục hồi cổ tử cung phải được thực hiện ngay sau khi chẩn đoán có tổn thương cổ tử cung để tránh mất máu cho sản phụ.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Một Bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm, 1 Bác sĩ sản khoa hoặc 1 nữ hộ sinh có kinh nghiệm phụ.
Phương tiện
2 van âm đạo
2 panh hình tim cặp CTC
1 panh sát trùng
1 kéo thẳng đầu tù, sắc
1 panh cặp kim
1 panh đỡ kim
1 cốc đựng dung dịch sát trùng
1 đến hai sợi chỉ vicryl số 1
1 bơm tiêm 10ml
20ml dung dịch polydin hoặc polyvidin.
Người bệnh
Người bệnh phải được đánh giá toàn diện: lượng máu mất, mạch, huyết áp, toàn trạng, mức độ co chắc của tử cung sau đẻ (nếu co kém cần dùng thuốc co tử cung); các bệnh của người mẹ đặc biệt các bệnh có liên quan đến đông cầm máu như giảm tiểu cầu, APTT kéo dài, giảm fibrtinogen…
Chúng ta cần hỏi người bệnh và kiểm tra bệnh án để không bỏ sót các ca dị ứng với các thuốc gây tê, giảm đau, kháng sinh.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Giảm đau cho sản phụ (nếu chưa có gây tê ngoài màng cứng để giảm đau trong và sau đẻ).
Khâu vùng rách cổ tử cung. Chú ý quan sát rõ hai mép rách để khâu và tránh khâu nhầm môi dưới và môi trên ở hai bên. Khâu bằng chỉ tự tiêu.
Khâu lại vết rách ngoài tử cung (cùng đồ nếu có) bằng chỉ tiêu mũi rời.
THEO DÕI
Theo dõi toàn trạng, mạch, huyết áp.
Theo dõi chảy máu: nếu chảy máu phải kiểm tra kỹ khâu lại.
Theo dõi lượng máu mất, các xét nghiệm hồng cầu, hemoglobin, khi cần thiết phải truyền máu.
Dùng kháng sinh 5 ngày sau khi khâu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
