Lạc nội mạc tử cung có ảnh hưởng như thế nào đến khả năng mang thai?

Lớp niêm mạc của tử cung được gọi là nội mạc tử cung. Dưới tác động của hóc-môn, lớp niêm mạc này có khả năng bong ra và tái tạo theo chu kì, tạo ra hiện tượng kinh nguyệt.

Khi một người phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung, các mô niêm mạc này sẽ phát triển ở vị trí không phải bên trong tử cung, mà ở những nơi khác ví dụ như buồng trứng, ruột…

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng nội mạc tử cung xuất hiện ở các khu vực khác trên cơ thể mà không phải bên trong tử cung, nhưng vẫn bị bong ra và gây chảy máu có tính chất chu kì tương tự như chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, do vị trí bất thường nơi lớp niêm mạc này phát triển, lượng máu chảy ra này không có nơi nào để thoát ra. Theo thời gian, máu đọng lại và các mô niêm mạc phát triển tạo thành u nang, mô sẹo và gây dính các cơ quan trong cơ thể với nhau.

Hầu hết các phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung là nhằm mục đích ngăn cản sự rụng trứng, ví dụ như dùng thuốc tránh thai. Khi bạn đang cố gắng có thai, bạn sẽ ngừng sử dụng các phương pháp này.

Triệu chứng

Triệu chứng thường gặp nhất của lạc nội mạc tử cung là đau bụng và chuột rút nhiều. Nhưng vô sinh cũng có thể là một triệu chứng hoặc hậu quả của bệnh này.

Theo ước tính có khoảng 30-50% những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung khó có khả năng mang thai.

Lạc nội mạc tử cung có ảnh hưởng như thế nào đến khả năng mang thai?

Vô sinh do lạc nội mạc tử cung có thể là tác động của một vài nguyên nhân.

Đầu tiên là do bệnh ảnh hưởng đến buồng trứng hoặc ống dẫn trứng. Trứng sau khi chín và rụng, sẽ di chuyển từ buống trứng qua ống dẫn trứng đến tử cung để làm tổ, nuôi dưỡng và phát triển bào thai. Nếu bạn bị lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng và ống dẫn trứng, lớp niêm mạc đi lạc này sẽ gây dính và cản trở trứng di chuyển về tử cung, khiến cho quá trình làm tổ của trứng được thụ tinh tại tử cung không thể thực hiện được.

Lạc nội mạc tử cung cũng có thể phá hủy trứng và tinh trùng. Hiện các bác sĩ cũng chưa biết lí do chính xác của hiện tượng này, một giả thuyết được đặt ra là do bệnh làm tăng cao mức đáp ứng viêm của cơ thể. Khi đó, cơ thể sẽ giải phóng ra các chất làm phá hủy trứng và tinh trùng, làm bạn không có khả năng mang thai.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Nếu đã từng được chẩn đoán bị lạc nội mạc tử cung, bạn nên đến gặp các chuyên gia về điều trị vô sinh trước khi bạn muốn có thai. Trong quá trình thăm khám, bạn có thể được xét nghiệm máu để đo lượng hóc-môn anti-mullerian (AMH) nhằm đánh giá số lượng trứng còn lại của bạn hay còn gọi là “dự trữ buồng trứng”. Phẫu thuật điều trị lạc nội mạc tử cung có thể làm giảm dự trữ buồng trứng của bạn, vì vậy bác sỹ sẽ cân nhắc chỉ định xét nghiệm này trước khi lựa chọn phương pháp điều trị cho bạn.

Cách duy nhất để chẩn đoán chính xác lạc nội mạc tử cung là phẫu thuật để xác định vị trí lạc nội mạc. Nhưng những phẫu thuật này có thể để lại sẹo ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Khi được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bạn cắt bỏ những khối lạc nội mạc làm ảnh hưởng đến khả năng mang thai.

Nhưng nếu bạn đã có quan hệ tình dục không bảo vệ trong vòng 6 tháng và chưa có thai, hãy đến gặp bác sĩ. Nếu bạn nghĩ mình đang có một vài triệu chứng của lạc nội mạc tử cung, hãy chia sẻ với bác sĩ, để được khám và điều trị kịp thời.

Điều trị vô sinh do lạc nội mạc tử cung

Nếu bạn khó mang thai do lạc nội mạc tử cung, bạn sẽ cần gặp chuyên gia điều trị vô sinh. Chuyên gia sẽ đánh giá mức độ bệnh của bạn và đưa ra những phương pháp điều trị, ví dụ như:

Bảo quản trứng của bạn: Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến dự trữ buồng trứng của bạn, vì vậy bác sĩ có thể khuyên bạn nên bảo quản trứng ngay từ bây giờ trong trường hợp bạn muốn có thai sau này. Lựa chọn này có thể khá tốn kém, và thường không được bảo hiểm.

Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI): Đây là một lựa chọn cho những phụ nữ có ống dẫn trứng bình thường, lạc nội mạc tử cung nhẹ, và người chồng có tinh trùng chất lượng tốt. Bạn sẽ thường xuyên được siêu âm để xác định thời điểm trứng trưởng thành nhất. Khi trứng đã sẵn sàng, bác sĩ sẽ bơm tinh trùng vào buồng tử cung của bạn.

Bác sĩ có thể kê thuốc điều trị như Clomiphene. Những loại thuốc này giúp sản xuất 2-3 quả trứng trưởng thành. Một bác sĩ có thể kê thuốc tiêm progestin.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): phương pháp này bao gồm việc lấy ra một trứng từ buồng trứng của người phụ nữ và lấy tinh trùng của người chồng. Sau đó trứng được thụ tinh với tinh trùng bên ngoài cơ thể và cấy lại vào tử cung. Thông thường tỉ lệ thành công của thụ tinh ống nghiệm là khoảng 50%. Tỷ lệ thành công ở những phụ nữ lạc nội mạc tử cung thấp hơn, tuy nhiên, nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung đã có thể mang thai nhờ phương pháp IVF. IVF thường được khuyến cáo cho những phụ nữ bị lạc nội mạc ở mức độ trung bình đến nặng, hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Làm thể nào để cải thiện khả năng thụ thai khi bị lạc nội mạc tử cung?

Hiện nay, chưa có bằng chứng nào cho thấy uống thuốc có thể làm cải thiện cơ hội có thai ở những phụ nữ này. Nhưng bác sĩ có thể kê đơn thuốc, chẳng hạn như progestin để làm tăng lượng hóc-môn thai nghén trong cơ thể bạn.

Điều quan trọng là bạn cần có một lối sống lành mạnh nếu bạn muốn có thai. Điều này có thể làm giảm đáp ứng viêm của cơ thể và chuẩn bị sẵn sàng cho sự phát triển của đứa bé và một thai kì khỏe mạnh.

Ví dụ như bạn có thể thực hiện các bước sau:

• Duy trì cân nặng hợp lí
• Chế độ ăn giàu rau của quả, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc
• Tập thể dục hàng ngày (ví dụ như đi bộ, thể dục nhịp điệu, yoga, thiền…)

Tuổi tác cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mang thai của bạn. Khả năng thụ thai càng cao nếu bạn trẻ tuổi. Phụ nữ sau 35 tuổi sẽ có nguy cơ vô sinh và sảy thai cao hơn so với những phụ nữ trẻ. Do vậy, đừng để quá nhiều tuổi trước khi cố gắng mang thai.

Bạn có thể mang thai khỏe mạnh không?

Những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung khi mang thai có nguy cơ cao gặp các vấn đề như:

• Đẻ non
• Tiền sản giật
• Các biến chứng về nhau thai
• Sinh mổ

Một tin tốt lành là hiện nay đã có rất nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung vẫn có khả năng mang thai và sinh ra những em bé khỏe mạnh. Vì vậy, hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có ý định có thai hoặc nếu bạn không thể có thai sau 6 tháng quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp trành thai nào. Chẩn đoán và điều trị sớm lạc nội mạc tử cung sẽ giúp bản có nhiều cơ hội làm mẹ an toàn.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp