✴️ Suy buồng trứng sớm ở phụ nữ
Thế nào là suy buồng trứng sớm?
Suy buồng trứng sớm là tình trạng ngừng hoạt động chức năng buồng trứng ở những phụ nữ sau tuổi dậy thì và trước tuổi 40, biểu hiện thường thấy là bất thường về chu kỳ kinh như thiểu kinh hoặc không có kinh kéo theo giảm khả năng sinh sản.
Phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh tự nhiên hiếm khi còn thấy kinh trở lại nhưng người phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có thể hành kinh trở lại dù không đều. Người mãn kinh tự nhiên không thể có thai nhưng trong một vài trường hợp suy buồng trứng sớm vẫn có thể mang thai.
Nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm
Nhân tố miễn dịch
Hầu hết các bệnh tự miễn như viêm tuyến giáp tự miễn (là bệnh do cơ thể tự sinh ra kháng thể hủy hoại dần tuyến giáp của mình) có thể đi kèm với suy buồng trứng sớm. Vì thế nếu bạn có vấn đề về viêm tuyến giáp, hãy lưu ý đến nguy cơ này nhé.
Suy buồng trứng sớm do điều trị bệnh
Phụ nữ phải cắt cả hai bên hoặc một bên buồng trứng có thể khiến cho chức năng của buồng trứng bị rối loạn gây suy buồng trứng sớm trước tuổi 40. Cho nên, cần cố gắng tránh làm những phẫu thuật ảnh hưởng đến buồng trứng như nạo phá thai nhiều lần.
Suy buồng trứng tự phát
Tự dưng bị tắt kinh cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất của bệnh suy buồng trứng sớm, nó thường phát bệnh ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, biểu hiện lâm sàng là kinh nguyệt ít dần, có thể dẫn đến bế kinh (tắt kinh), đồng thời xuất hiện những triệu chứng ở thời kỳ mãn kinh như: bực bội, cáu gắt, khô âm đạo,…
Ở những người trẻ, kinh nguyệt không đều, thậm chí là bế kinh trong thời gian dài mà không đi khám bác sĩ, đến khi lập gia đình mãi không mang bầu mới phát hiện ra. Nếu chức năng của buồng trứng bị suy sớm mà không kịp thời chữa trị, để bị tắt kinh, còn có thể xuất hiện những triệu chứng như: loãng xương, những bệnh biến về tim mạch và rối loạn trao đổi chuyển hóa chất béo.
Nhiễm virus
Những loại virus gây bệnh như: virus herpes simplex (HSV), virus gây bệnh quai bị có thể gây viêm buồng trứng hoặc buồng trứng tự miễn làm tổn hại đến buồng trứng gây suy buồng trứng sớm.
Vô sinh
Tỷ lệ vô sinh ở nữ giới hiện nay tăng cao, nhiều người phải dùng đến phương pháp kích thích rụng trứng để làm tăng thêm cơ hội có thể mang thai, nhưng một khi những kích thích đó gây ra những biến chứng thì lại rất có hại cho buồng trứng. Cho nên khi áp dụng cách làm này cần phải thận trọng.
Vô sinh hiếm muộn ngày càng trở thành nỗi lo của nhiều cặp vợ chồng
Giảm cân quá mức
Giảm cân quá mức khiến lượng chất béo bên trong cơ thể bị giảm “cấp tốc”, khi tỷ lệ chất béo giảm xuống quá thấp sẽ ảnh hưởng đến lượng estrogen trong cơ thể, vì chất béo là thành phần chủ yếu để tạo thành estrogen, chất béo trong cơ thể không đủ, sẽ khiến estrogen bị thiếu hụt, estrogen thiếu có thể làm rối loạn kinh nguyệt, thậm chí còn gây tắt kinh, mà tắt kinh kiềm hãm chức năng rụng trứng của buồng trứng, dễ khiến chức năng buồng trứng bị suy sớm, nếu chữa trị không kịp thời, có thể dẫn đến vô sinh.
Suy buồng trứng sớm lại có thể khiến cho tình trạng rối loạn kinh nguyệt trầm trọng hơn, như vậy sẽ tạo nên một vòng tuần hoàn ác tính, luẩn quẩn này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và việc mang thai.
Thói quen sống không tốt
Những thói quen sống không lành mạnh như: hút thuốc, uống rượu cũng có thể gây suy buồng trứng sớm, vì chất ni-cô-tin (nicotine) trong thuốc lá và nồng độ cồn trong rượu có thể làm rối loạn kinh nguyệt.
Áp lực tinh thần quá lớn
Phụ nữ hiện đại cũng dấn thân vào những cuộc cạnh tranh gay gắt, khiến họ dễ rơi vào tình trạng căng thẳng quá mức, lâu dần có thể làm rối loạn chức năng thần kinh thực vật, ảnh hưởng đến sự điều tiết nội tiết trong cơ thể, làm suy giảm chức năng buồng trứng sớm, giảm hoóc-môn estrogen khiến cho thời kỳ mãn kinh đến sớm.
Nhận biết suy buồng trứng sớm
Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh là kinh nguyệt không đều. Đôi khi không chú ý đến hiện tượng này và cho rằng đó là do stress.
Một số phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có những triệu chứng khác tương tự mãn kinh tự nhiên, bao gồm cơn bốc hỏa, vã mồ hôi về đêm, dễ kích động, khó tập trung tư tưởng, ít quan tâm đến tình dục, đau khi quan hệ tình dục, âm đạo khô, mất khả năng sinh sản, rối loạn tiết niệu (tiểu nhiều lần, són tiểu…).
Bệnh suy buồng trứng sớm do nồng độ hormone giảm nên bệnh nhân có thể mắc một số bệnh như: stress, loãng xương, suy tuyến giáp, bệnh tim (do những thay đổi về nội tiết tố dẫn đến tăng nguy cơ phát triển bệnh tim sau này),….ảnh hưởng đến sức khỏe của người phụ nữ.
Vào giai đoạn muộn, nhiều người còn bị hạ huyết áp và sạm da… Nếu không phát hiện bệnh kịp thời, khi xảy ra sự cố cần phẫu thuật, bệnh nhân dễ rơi vào tình trạng nguy hiểm.
Các phương pháp điều trị suy buồng trứng sớm
Hiện vẫn chưa có phương pháp phục hồi chức năng hoạt động bình thường của buồng trứng trong điều trị suy buồng trứng sớm mà chỉ có thể điều trị một số triệu chứng bệnh. Sau khi các bác sĩ chuẩn đoán và làm một số xét nghiệm, tùy từng trường hợp để đưa ra phương pháp điều trị hormone thay thế (HRT) hay điều trị hiếm muộn.
Với điều trị hormone thay thế
Nhằm giảm bớt các triệu chứng giống như hội chứng mãn kinh; rối loạn vận mạch, rối loạn chức năng tình dục, các vấn đề về da, tâm trạng, thể chất mệt mỏi… và ngăn ngừa hệ quả của sự thiếu hụt estrogen như tình trạng loãng xương.
Với điều trị hiếm muộn
Có rất nhiều phương pháp điều trị được thực hiện nhằm phục hồi chức năng của buồng trứng như dùng corticosteroid, oestradiol, clomiphene citrate, …Tuy nhiên, cũng có khoảng 5-10% số bệnh nhân mang thai mà không cần điều trị. Những người khác muốn có thai cần áp dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm: Lấy trứng của phụ nữ khác cho kết hợp với tinh trùng của chồng rồi đặt vào tử cung bệnh nhân.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
