Tác dụng bổ thận, tráng dương của một số thực phẩm có nguồn gốc thực vật trong y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, một số loại rau củ thông dụng trong đời sống hằng ngày được ghi nhận có tác dụng hỗ trợ bổ thận, tráng dương, cải thiện sinh lý nam giới và tăng cường chức năng sinh dục. Các tác dụng này phần lớn được lý giải trên nền tảng dưỡng sinh cổ truyền và dinh dưỡng học hiện đại, dù cần thêm bằng chứng lâm sàng để khẳng định hiệu quả điều trị rõ ràng. Dưới đây là một số loại thực phẩm tiêu biểu:

**1. Rau mồng tơi (Basella alba)**

Theo y học cổ truyền, rau mồng tơi có tính hàn, vị ngọt, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, đồng thời giúp bổ dương, cường thận, hỗ trợ điều trị di tinh, mộng tinh, hoạt tinh.

Một số món ăn có giá trị hỗ trợ sức khỏe sinh lý:

Canh mồng tơi – tôm tươi: Tôm giàu đạm và kẽm, khi kết hợp với rau mồng tơi giúp tăng cường sinh lực.
Canh mồng tơi – bầu dục lợn: Kết hợp thêm rau dền tía và bầu dục giữ nguyên lớp mỡ và bao phủ để tăng tác dụng dưỡng âm, bổ thận. Dùng nóng, kết hợp với trà gừng hoặc vừng đen – cơm rượu để gia tăng hiệu quả hỗ trợ sinh lý nam.

**2. Bí đao (Benincasa hispida)**

Trong dân gian, bí đao không chỉ có tác dụng thanh nhiệt, giải độc mà còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị các rối loạn liên quan đến thận khí hư (biểu hiện bằng đau lưng, mỏi gối, giảm ham muốn tình dục).

Bí đao kết hợp lộc nhung và lòng đỏ trứng bồ câu: Giàu chất dinh dưỡng, hỗ trợ người bị suy nhược sinh dục, đặc biệt là phạm phòng (mệt mỏi sau quan hệ tình dục do suy nhược thận khí).
Vỏ bí đao sao vàng: Dùng sắc nước uống hỗ trợ phục hồi sức khỏe trong trường hợp suy nhược do phòng sự quá độ.

**3. Mướp (Luffa cylindrica)**

Mướp là thực phẩm mát, giúp giải nhiệt, được sử dụng trong bài thuốc hỗ trợ điều trị di tinh – tình trạng xuất tinh không tự chủ trong khi ngủ:

Mướp phơi sương kết hợp củ súng: Hòa nước uống giúp dưỡng âm, an thần, hạn chế hiện tượng di tinh theo y học cổ truyền.

**4. Rau muống (Ipomoea aquatica)**

Một số tài liệu y học dân gian ghi nhận rau muống có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn cương, nhờ vào hàm lượng arginine – một acid amin có vai trò thúc đẩy tổng hợp nitric oxide (NO) nội sinh, giúp tăng lưu lượng máu đến thể hang dương vật.

Các món ăn kết hợp như rau muống luộc trộn kinh giới – vừng – lạc rang, hoặc rau muống xào tỏi có tác dụng hỗ trợ tuần hoàn và tăng cường sinh lực theo lý luận dân gian.

**5. Hoa thiên lý (Telosma cordata)**

Theo y học cổ truyền, hoa thiên lý có tính bình, vị ngọt, có tác dụng bổ thận, an thần, tráng dương nhẹ.

Hoa thiên lý nấu canh với tôm hoặc tép tươi, khô là món ăn giàu đạm và vi lượng (kẽm, selen...), góp phần hỗ trợ chức năng sinh dục ở nam giới.

Khuyến nghị sử dụng và lưu ý

Các thực phẩm trên không thay thế thuốc điều trị và chỉ nên sử dụng như biện pháp hỗ trợ trong dinh dưỡng và dưỡng sinh.

Hiệu quả có thể khác nhau tùy theo cơ địa, cần kết hợp với chế độ sinh hoạt, vận động và kiểm soát các bệnh nền liên quan (tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì…).

Những người có bệnh lý mạn tính, rối loạn chức năng sinh lý rõ rệt, nên được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa nam học hoặc y học cổ truyền để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP