Ứng dụng mô hình siêu âm Simple Rules trong phân loại và dự đoán nguy cơ ác tính của khối u buồng trứng

Một nhóm nghiên cứu quốc tế, bao gồm các nhà khoa học đến từ Đại học Imperial College London và Đại học Leuven, đã phát triển và đánh giá một hệ thống tiên tiến sử dụng siêu âm học để phân loại và ước tính nguy cơ ác tính của các khối u buồng trứng trước phẫu thuật. Nghiên cứu được công bố trên American Journal of Obstetrics and Gynecology cho thấy hệ thống có thể dự đoán chính xác ung thư buồng trứng với độ nhạy lên đến 98%, ngay cả khi không sử dụng kết quả xét nghiệm dấu ấn sinh học CA-125.

Bối cảnh bệnh lý

Ung thư buồng trứng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư phụ khoa, với ước tính khoảng 230.000 ca mắc mới mỗi năm trên toàn cầu, trong đó riêng tại Vương quốc Anh ghi nhận khoảng 7.100 ca. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ sau mãn kinh, và các triệu chứng lâm sàng thường không đặc hiệu như đau bụng âm ỉ, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa kéo dài. Việc chẩn đoán sớm gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tỷ lệ phát hiện ở giai đoạn muộn vẫn còn cao.

Mô hình Simple Rules: Cấu trúc và nguyên lý hoạt động

Hệ thống Simple Rules là một công cụ chẩn đoán dựa trên siêu âm qua ngả âm đạo, tập trung vào việc nhận diện 10 đặc điểm hình thái học của khối u, bao gồm:

Kích thước khối u
Đặc điểm bề mặt (trơn láng hoặc gồ ghề)
Sự hiện diện của buồng trống, vách ngăn, mô đặc
Tăng sinh mạch máu
Dấu hiệu xâm lấn

Dựa vào các đặc điểm trên, hệ thống phân loại khối u thành 3 nhóm:

Khối u lành tính
Khối u ác tính (nghi ngờ ung thư)
Không xác định

Việc phân loại này giúp các bác sĩ lâm sàng ra quyết định phẫu thuật chính xác hơn, từ đó hạn chế can thiệp không cần thiết đối với khối u lành, đồng thời chuyển tuyến kịp thời các trường hợp nghi ngờ ác tính đến trung tâm ung bướu chuyên khoa.

Nghiên cứu đánh giá tính hiệu quả của mô hình

Nghiên cứu quan sát trên 4.500 phụ nữ tại nhiều trung tâm trên khắp châu Âu trong thời gian 10 năm đã đánh giá khả năng mô hình Simple Rules trong việc:

Dự đoán chính xác tỷ lệ ác tính của khối u buồng trứng
Hạn chế tỷ lệ khối u thuộc nhóm "không xác định"
Tăng cường tính cá thể hóa trong quyết định điều trị

Nhóm nghiên cứu đã phát triển một mô hình toán học nâng cao dựa trên các đặc tính siêu âm ban đầu, giúp tính toán xác suất ác tính cụ thể cho từng bệnh nhân.

Kết quả cho thấy:

Độ chính xác tổng thể của hệ thống đạt 98% trong dự đoán khối u ác tính
Hiệu quả duy trì ngay cả khi không sử dụng CA-125
Ưu việt hơn so với hệ thống đang được sử dụng phổ biến tại Anh – Risk of Malignancy Index (RMI)

Ý nghĩa lâm sàng

Theo GS. Tom Bourne – Trưởng nhóm nghiên cứu tại Imperial College, mô hình này giúp tăng khả năng tiếp cận chẩn đoán sớm và điều trị chuyên khoa kịp thời đối với phụ nữ có nguy cơ cao. Hiện có dưới 50% bệnh nhân ung thư buồng trứng tại Anh được điều trị bởi bác sĩ chuyên về phẫu thuật ung thư phụ khoa. Ứng dụng mô hình này có thể góp phần cải thiện kết cục điều trị và tỷ lệ sống còn.

Ngoài ra, việc nhận diện chính xác khối u lành tính cũng giúp tránh can thiệp ngoại khoa không cần thiết, giảm thiểu biến chứng phẫu thuật và tiết kiệm nguồn lực y tế.

Kết luận

Hệ thống Simple Rules, kết hợp với mô hình định lượng nâng cao, là công cụ chẩn đoán hình ảnh hữu hiệu trong đánh giá nguy cơ ác tính của khối u buồng trứng. Với độ chính xác cao và khả năng cá thể hóa đánh giá nguy cơ, hệ thống này có tiềm năng thay thế các phương pháp truyền thống như RMI trong lâm sàng, đặc biệt tại các cơ sở y tế chưa có đầy đủ hệ thống xét nghiệm sinh học.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP