✴️ Bệnh viêm mũi dị ứng nhận biết qua triệu chứng nào?

Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý phổ biến của đường hô hấp, xảy ra khi niêm mạc mũi phản ứng quá mức với các dị nguyên từ môi trường. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, trong đó tỉ lệ mắc ngày càng gia tăng do ô nhiễm môi trường và thay đổi khí hậu. Việc nhận diện sớm các triệu chứng điển hình có vai trò quan trọng trong điều trị và kiểm soát hiệu quả.

Viêm mũi dị ứng khiến người bệnh hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi,…

1. Triệu chứng lâm sàng thường gặp

Người bệnh viêm mũi dị ứng thường có ít nhất một hoặc nhiều biểu hiện sau:

• Hắt hơi từng tràng, không kiểm soát: Triệu chứng khởi đầu thường gặp nhất, xảy ra khi có dị nguyên xâm nhập đường hô hấp. Hắt hơi thường xuất hiện đột ngột, kéo dài và có tính chu kỳ.

• Chảy nước mũi: Dịch mũi trong, không màu, thường chảy cả hai bên mũi. Tình trạng kéo dài có thể gây kích ứng, đau rát vùng mũi do lau mũi liên tục.

• Nghẹt mũi: Làm cản trở luồng không khí qua mũi, buộc người bệnh phải thở bằng miệng. Ở trẻ em, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và ăn uống.

• Ngứa mũi, ngứa họng, ngứa tai hoặc ngứa mắt: Là biểu hiện của phản ứng dị ứng lan rộng ở vùng tai – mũi – họng.

• Đau đầu, mệt mỏi: Các triệu chứng toàn thân có thể xuất hiện do tình trạng nghẹt mũi kéo dài, gây thiếu oxy và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.

Phấn hoa là một trong những dị nguyên kích thích phản ứng của cơ thể

2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Viêm mũi dị ứng được chia làm hai thể:

• Viêm mũi dị ứng theo mùa: Liên quan đến phấn hoa, nấm mốc hoặc thay đổi thời tiết.

• Viêm mũi dị ứng quanh năm: Gây ra bởi các dị nguyên tồn tại liên tục trong môi trường sống.

Các yếu tố khởi phát thường gặp:

• Ô nhiễm không khí: Khí thải công nghiệp, giao thông, bụi mịn… làm tăng tính nhạy cảm của niêm mạc mũi với các dị nguyên.

• Thay đổi thời tiết: Đặc biệt là thời điểm giao mùa hoặc độ ẩm không khí tăng cao, làm bùng phát triệu chứng.

• Dị nguyên trong nhà: Bụi nhà, lông động vật, phấn hoa, gián, nấm mốc, mạt bụi nhà…

• Tiếp xúc hóa chất: Mỹ phẩm, nước hoa, sơn móng tay, dung môi tẩy rửa… có thể gây kích ứng đường hô hấp.

3. Điều trị bệnh viêm mũi dị ứng

Việc điều trị cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc dị ứng – miễn dịch lâm sàng, bao gồm:

3.1. Điều trị triệu chứng:

• Thuốc kháng histamine H1: Giảm hắt hơi, ngứa, chảy nước mũi (loratadine, cetirizine…).

• Thuốc co mạch tại chỗ: Như xylometazoline hoặc oxymetazoline (không dùng quá 5–7 ngày để tránh viêm mũi do thuốc).

• Corticosteroid dạng xịt mũi: Có tác dụng kháng viêm mạnh, kiểm soát triệu chứng hiệu quả (fluticasone, mometasone…).

3.2. Điều trị nguyên nhân:

• Liệu pháp miễn dịch đặc hiệu (SIT): Dành cho những trường hợp bệnh kéo dài hoặc không đáp ứng điều trị triệu chứng. Đây là phương pháp điều trị căn nguyên, giúp giảm dần phản ứng dị ứng của cơ thể.

Uống nhiều nước rất có lợi đối với người bị viêm mũi dị ứng

4. Biến chứng có thể gặp nếu không điều trị đúng cách

• Viêm xoang cấp hoặc mạn tính

• Polyp mũi

• Viêm tai giữa, đặc biệt ở trẻ nhỏ

• Chất lượng cuộc sống suy giảm: mất ngủ, giảm khả năng học tập và lao động

5. Phòng ngừa viêm mũi dị ứng

Việc phòng ngừa đóng vai trò quan trọng nhằm ngăn ngừa tái phát và giảm mức độ triệu chứng:

• Hạn chế tiếp xúc với dị nguyên:

  • Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, giữ khô thoáng, tránh ẩm mốc.

  • Không nuôi thú cưng nếu đã xác định có dị ứng lông động vật.

  • Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt vào mùa phấn hoa hoặc khi không khí ô nhiễm.

• Tăng cường sức đề kháng:

  • Giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh, đặc biệt vùng cổ và mũi.

  • Rửa mũi bằng nước muối sinh lý thường xuyên.

  • Bổ sung đầy đủ nước, vitamin và khoáng chất qua chế độ ăn.

Kết luận:
Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý mạn tính nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chủ động nhận diện triệu chứng, tránh tiếp xúc với dị nguyên và xây dựng lối sống lành mạnh là những biện pháp cốt lõi trong việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp