Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm tại tuyến amidan – một phần của hệ miễn dịch nằm ở vùng hầu họng. Bệnh có thể ở dạng cấp tính hoặc mạn tính, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, viêm amidan có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Viêm amidan là bệnh lý về tai mũi họng khá phổ biến do nhiều nguyên nhân gây ra
Các yếu tố chính dẫn đến viêm amidan bao gồm:
Nhiễm lạnh hoặc giảm sức đề kháng: Khi cơ thể suy yếu, các vi khuẩn hoặc virus có sẵn ở mũi họng dễ dàng xâm nhập gây viêm.
Biến chứng sau các bệnh đường hô hấp trên như: cúm, sởi, ho gà,... đặc biệt do liên cầu tan huyết nhóm A (Streptococcus pyogenes) – nguyên nhân hàng đầu của viêm họng cấp và thấp tim.
Cơ địa bạch huyết: Một số trẻ có tổ chức bạch huyết phát triển mạnh (nhiều hạch ở cổ, họng) dễ bị viêm amidan hơn.
Cấu trúc amidan có nhiều khe hốc: Đây là nơi dễ tích tụ dịch, xác tế bào, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Vị trí anatom của amidan: Nằm tại ngã ba đường ăn và đường thở, tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân gây bệnh từ môi trường ngoài.
Áp-xe amidan
Viêm tấy quanh amidan
Viêm thanh – khí – phế quản
Viêm mũi, xoang
Viêm tai giữa
Viêm hạch dưới hàm
Áp-xe thành bên họng
Viêm thận (viêm cầu thận cấp hậu nhiễm liên cầu)
Viêm khớp
Viêm cơ tim
Nhiễm khuẩn huyết
Hội chứng ngưng thở khi ngủ ở trẻ nhỏ
Amidan quá phát gây khó nuốt, khó thở, ảnh hưởng phát âm
Kháng sinh toàn thân: Dùng kháng sinh phổ rộng, tốt nhất theo kết quả kháng sinh đồ.
Thuốc hỗ trợ: Hạ sốt, giảm đau, kháng viêm, thuốc long đờm, giảm ho.
Điều trị tại chỗ: Súc họng bằng nước muối sinh lý, dung dịch sát khuẩn. Nhỏ mũi nếu có kèm viêm mũi.
Chế độ sinh hoạt: Nghỉ ngơi, ăn thức ăn mềm, uống nhiều nước, tránh gió lạnh.
Trong trường hợp viêm amidan cấp thì phương pháp điều trị chủ yếu là dùng thuốc
Điều trị nội khoa kết hợp điều chỉnh pH môi trường họng (làm kiềm hóa để ức chế sự phát triển của vi khuẩn).
Nếu không đáp ứng điều trị hoặc có biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định cắt amidan.
Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng cổ họng trong thời tiết lạnh.
Không dùng nước đá, kem lạnh khi sức đề kháng yếu.
Vệ sinh răng miệng và mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc đến nơi đông người để hạn chế hít phải khói bụi và mầm bệnh.
Tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng.
Viêm amidan là bệnh lý phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không điều trị đúng cách. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và tuân thủ các biện pháp chăm sóc sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, đồng thời phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh