VÌ SAO NHIỀU NGƯỜI ĐÀN ÔNG CHẬT VẬT VỚI CẢM XÚC CỦA CHÍNH MÌNH

Nghiên cứu về chứng alexithymia (nam giới chuẩn mực) chỉ ra NHỮNG ĐIỂM CHÍNH như sau

- Rất nhiều đàn ông trưởng thành gặp khó khăn trong việc nhận diện cảm xúc của mình. Hiện tượng này có một cái tên: alexithymia nam giới chuẩn mực.

- Khi sinh ra, bé trai có khả năng cảm nhận và bộc lộ cảm xúc tương tự bé gái, nhưng xã hội dần dần tước đi sự kết nối ấy.

- Đàn ông có thể học cách lắng nghe và phục hồi cảm xúc của mình thông qua sự tự nhận thức và một người bạn đồng hành đáng tin cậy.

Giống như rất nhiều người đàn ông khác, tôi cũng từng gặp khó khăn trong việc hiểu rõ cảm xúc của chính mình. Tôi quan sát hành vi của bản thân, rồi cố gắng suy luận xem trong lòng mình đang diễn ra điều gì. Có lẽ chính điều này đã đưa tôi đến với nghề trị liệu tâm lý. Những năm tháng đào tạo đã giúp tôi từng bước nhận diện, thấu hiểu và cất lên tiếng nói của cảm xúc bên trong mình.

Trong suốt 12 năm làm chuyên gia trị liệu cho các cặp đôi, tôi đã gặp hàng trăm người đàn ông lạc lối trong thế giới nội tâm của họ. Tôi cũng gặp hàng trăm người bạn đời của họ—những người luôn cảm thấy cô đơn và bất lực trước sự khép kín về mặt cảm xúc của người đàn ông bên cạnh mình.

TRẦM CẢM NAM GIỚI ẨN GIẤU

Một trong những người có đóng góp quan trọng trong việc lý giải hiện tượng này là nhà trị liệu Terry Real ở Cambridge, Massachusetts. Trong cuốn sách "Tôi Không Muốn Nói Về Nó", ông mô tả cách những cậu bé lớn lên với sự mất mát về mặt kết nối—bị ép buộc phải tách khỏi cảm xúc của mình, phải xa dần vòng tay của mẹ để trở thành một "người đàn ông thực thụ".

Các cậu học cách quay lưng với cảm xúc, với người cha, với những tổn thương của chính mình, rồi dần dần tìm đến công việc, tiền bạc, thành công, tình dục, chất kích thích và vô số hình thức phân tâm khác. Thay vì đối mặt với cảm xúc của mình, họ vùi nó dưới lớp vỏ trầm cảm âm ỉ—biểu hiện bằng sự tê liệt cảm xúc, chán nản, thờ ơ, thiếu động lực và cái nhìn cay đắng về cuộc đời.

Những người phụ nữ bên cạnh họ nhìn họ như những kẻ vô cảm, lạnh lùng, xa cách. Nhưng khi tôi bắt đầu trò chuyện với những người đàn ông này về trầm cảm ẩn giấu, ban đầu họ ngạc nhiên, nhưng rồi nhanh chóng cảm thấy được thấu hiểu. Ánh mắt người bạn đời của họ cũng sáng lên, khi lần đầu tiên họ có thể chia sẻ nỗi đau này bằng sự đồng cảm. Việc gọi tên và nhìn nhận vấn đề là bước đầu tiên giúp cả hai cùng nhau chữa lành.

QUYỀN ĐƯỢC CẢM NHẬN

Đi kèm với trầm cảm ẩn giấu là một hiện tượng khác—được gọi là alexithymia nam giới chuẩn mực. Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ định nghĩa đây là một dạng "chứng rối loạn cảm xúc cận lâm sàng, phổ biến ở những người đàn ông được nuôi dạy theo chuẩn mực nam tính truyền thống—nơi sự mạnh mẽ, kỷ luật, cạnh tranh được đề cao, còn những cảm xúc dễ tổn thương lại bị coi thường."

Không biết diễn đạt cảm xúc của mình—và xem đó là chuyện bình thường—là điều mà rất nhiều người đàn ông (trong đó có tôi) đã phải chịu đựng trong suốt cuộc đời. Nhưng "bình thường" không có nghĩa là tự nhiên, càng không có nghĩa là tốt.

Bản chất, bé trai khi sinh ra cũng nhạy cảm như bé gái. Nhưng xã hội lại tước đi quyền được bộc lộ cảm xúc của chúng, khiến chúng đánh mất sợi dây kết nối với nội tâm của mình.

Một người đàn ông mắc chứng trầm cảm ẩn giấu và alexithymia không thực sự sống, mà chỉ tồn tại. Họ bị mắc kẹt trong một thế giới cứng nhắc, vô vị, lạnh lẽo. Theo thời gian, người bạn đời của họ cảm thấy họ trở nên xa cách, vô tâm và lãnh đạm. Khi không được sẻ chia và thấu hiểu, người phụ nữ có thể dần trở nên cay đắng, rồi tìm kiếm sự kết nối tình cảm ở một nơi khác.

Nhưng khi người đàn ông học cách chạm vào thế giới cảm xúc của mình, mở rộng vốn từ vựng nội tâm và bộc lộ bản thân, tôi chứng kiến những thay đổi kỳ diệu trong các mối quan hệ của họ. Một tia sáng hy vọng bừng lên. Một sức sống mới lan tỏa trong phòng trị liệu của tôi.

DƯỚI ĐÂY LÀ MỘT GỢI Ý VƯƠT QUA  RÀO CẢN 

Nhận thức rằng cảm xúc chính là điều làm nên con người bạn.

Chúng ta không phải cỗ máy. Chúng ta tồn tại với những cung bậc cảm xúc—cả vui lẫn buồn. Hãy cho phép mình cảm nhận mọi sắc thái ấy.

• Mở rộng dải cảm xúc của bạn.
• Càng cảm nhận được nhiều, bạn sẽ càng thấy cuộc sống phong phú hơn.
• Tin rằng niềm vui thực sự đến từ việc đối diện với nỗi đau.
• Đừng trốn tránh những cảm xúc tiêu cực. Chỉ khi bạn chấp nhận chúng, bạn mới có thể cảm nhận trọn vẹn niềm vui.
• Hãy nhớ rằng hạnh phúc là một hành động.
• Để cảm thấy vui vẻ, bạn phải chủ động thực hành nó—từng ngày, từng giờ.
• Nếu làm được những điều này, bạn sẽ thấy mình tự do hơn trong các mối quan hệ. Bởi sau cùng, yêu là được tự do cảm nhận.