Lọc màng bụng là một trong các phương pháp điều trị thay thế thận suy.
Lọc màng bụng bằng máy hay còn gọi là thẩm phân phúc mạc tự động (APD = Automated peritoneal dialysis): là một phương thức lọc màng bụng có dùng máy thay dịch tự động (cycler).
Máy được thiết kế để giảm số lần thay dịch -> giảm nguy cơ nhiễm trùng. Các thông số điều trị như lượng dịch cho vào, thời gian ngâm dịch, số chu kỳ thực hiện đều được lập trình trên máy.
Tăng cường siêu lọc: trong trường hợp người bệnh đang được lọc màng bụng liên tục ngoại trú nhưng vì nguyên nhân gì đó làm người bệnh bị quá tải dịch, phù toàn thân, đe dọa phù phổi cấp.
Suy thận cấp và có chỉ định lọc màng bụng cấp (người bệnh có chống chỉ định thận nhân tạo cấp).
Người bệnh bị gan thận đa nang, tiền sử bị mổ can thiệp vào ổ bụng và bị dày dính phúc mạc...
Người bệnh đang bị viêm phúc mạc.
01 bác sĩ, 01 điều dưỡng, 01 kỹ thuật viên.
Máy thay dịch tự động Cycler.
Túi dịch thẩm phân (số lượng tuỳ chỉ định, thường dùng túi 5 lít); tổng số lượng dịch tuỳ theo chỉ định (có thể từ 8 đến 20 lít/24giờ); nồng độ dịch tùy theo chỉ định: 1,5%, 2,5%, 4,25%.
Bộ cassette (đầu Luer lock).
Túi xả 15 lít
Minicap: 05 cái
Dung dịch sát khuẩn: betadine 10%
Găng vô trùng: 02 đôi
Giải thích người bệnh về thủ thuật để người bệnh hợp tác.
Thông báo người bệnh ngày, giờ tiến hành lọc màng bụng liên tục 24 giờ bằng máy.
Hồ sơ bệnh án được ghi chỉ định và có bảng theo dõi quá trình lọc màng bụng.
Kiểm tra hồ sơ: đối chiếu tên tuổi người bệnh.
Kiểm tra người bệnh: đo huyết áp, nhịp tim trước khi tiến hành thủ thuật lọc màng bụng liên tục 24 giờ bằng máy.
Thực hiện kỹ thuật: tuỳ theo mỗi loại máy thì có các bước tiến hành riêng trên từng máy. Sau đây là các bước thực hiện trên máy HomeChoice của hãng Baxter được sử dụng phổ biến trên Việt Nam và trên thế giới hiện nay.
Monitoring theo dõi người bệnh: theo dõi mạch, huyết áp, SpO2, nhiệt độ.
Theo dõi tình trạng ổ bụng người bệnh: đau, các dấu hiệu bất thường.
Theo dõi hiệu quả lọc màng bụng: ure, creatinine máu, mức độ phù (hiệu quả siêu lọc).
TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
Hiếm khi có tai biến.
Một số biểu hiện có thể xảy ra: rét run do dùng dịch lọc chưa được làm ấm trước khi kết nối với người bệnh: tạm dừng lọc và thay bằng túi dịch đã được làm ấm.
The HomeChoice and HomeChoice PRO APD Systems Trainer’s Guide
(October 2. 2009). Baxter International Inc 07-19-61-245.
Baxter Renal division Setting up the Homechoice Machine (2004)
Nottingham University Hospitals NHS Trust (2011), Infection Control Policy
V Keill (Nov 2011), ISPD Position Statement on Reducing The Risks of Peritoneal Dialysis Related infections.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh