Đau răng vào buổi sáng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý nha khoa hoặc toàn thân. Việc nhận diện đúng nguyên nhân giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh.
1. Nghiến răng khi ngủ (Bruxism)
Nghiến răng là hiện tượng siết chặt hoặc nghiến răng vô thức, xảy ra khi ngủ hoặc khi tỉnh táo. Hành vi này có thể dẫn đến:
Mòn men răng
Đau răng, đau cơ hàm
Nhức đầu, đau tai
Rối loạn khớp thái dương hàm
Nguyên nhân chưa hoàn toàn rõ, nhưng thường liên quan đến stress, rối loạn giấc ngủ (như ngưng thở khi ngủ) hoặc yếu tố di truyền.
2. Viêm xoang
Viêm xoang, đặc biệt là xoang hàm, có thể gây đau vùng răng hàm trên, nhất là khi người bệnh nằm ngủ. Dịch viêm ứ đọng tạo áp lực lên chân răng gây đau răng vào buổi sáng.
Triệu chứng đi kèm:
Nghẹt mũi, chảy nước mũi
Đau đầu vùng trán hoặc má
Giảm ngửi
Mệt mỏi, sốt nhẹ
3. Rối loạn khớp thái dương hàm (TMD)
Viêm hoặc rối loạn vận động khớp thái dương hàm có thể gây đau tại:
Răng, hàm
Thái dương, tai
Cổ, vùng mặt
Triệu chứng đặc hiệu:
Đau khi nhai, nói
Tiếng lục cục khi há miệng
Cứng hàm vào buổi sáng
Nguyên nhân phổ biến là nghiến răng, chấn thương hàm hoặc thoái hóa khớp.
4. Sâu răng
Là nguyên nhân phổ biến gây đau răng, đặc biệt khi lỗ sâu tiến triển đến ngà răng hoặc tủy răng. Cơn đau có thể âm ỉ, từng cơn hoặc dữ dội, thường tăng khi có kích thích (nóng, lạnh, ngọt).
5. Bệnh nướu răng
Gồm hai giai đoạn:
Viêm nướu: nướu đỏ, sưng, dễ chảy máu
Viêm nha chu: phá hủy mô và xương quanh răng, gây lung lay và đau
Khi không điều trị, viêm nha chu có thể dẫn đến mất răng.
6. Răng mọc lệch hoặc mọc ngầm
Răng không đủ chỗ để mọc bình thường sẽ mọc lệch hướng hoặc ngầm dưới nướu, thường là răng khôn hoặc răng nanh.
Triệu chứng thường gặp:
Đau răng âm ỉ hoặc dữ dội
Nướu vùng răng sưng, đỏ, nhạy cảm
7. Áp xe răng
Là tình trạng nhiễm trùng răng hoặc nướu tạo túi mủ. Đây là tình trạng cấp cứu nha khoa nếu không được xử trí kịp thời.
Biểu hiện:
Đau răng dữ dội
Nướu sưng to, có mủ
Sốt, hạch nổi
Hơi thở hôi
Một số biện pháp có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng tạm thời:
Đeo máng chống nghiến vào ban đêm nếu nghi ngờ có bruxism
Dùng thuốc thông mũi không kê đơn nếu viêm xoang nhẹ
Kem đánh răng cho răng nhạy cảm nếu đau do ê buốt
Súc miệng nước muối ấm nhiều lần mỗi ngày
Chườm lạnh ngoài mặt 15 phút/lần
Dùng thuốc giảm đau không kê đơn (ibuprofen, paracetamol)
Tinh dầu đinh hương có thể giảm đau tạm thời ở răng mọc lệch
Cần đi khám nha khoa khi có các dấu hiệu:
Đau răng dữ dội, lan rộng, kéo dài >2 ngày
Sưng mặt hoặc nướu
Có dấu hiệu nhiễm trùng (sốt, rò mủ)
Răng lung lay, đau khi nhai
Rối loạn khớp hàm, há miệng khó khăn
Nguyên nhân |
Hướng điều trị |
---|---|
Sâu răng |
Trám, bọc răng, điều trị tủy |
Viêm nướu |
Vệ sinh răng miệng, lấy cao răng định kỳ |
Viêm nha chu |
Cạo vôi dưới nướu, làm sạch chân răng, phẫu thuật nếu nặng |
Áp xe răng |
Dẫn lưu mủ, dùng kháng sinh, điều trị tủy hoặc nhổ răng |
Răng mọc lệch/ngầm |
Nhổ răng nếu gây đau hoặc biến chứng |
Viêm xoang |
Kháng sinh (nếu cấp tính), điều trị polyp hoặc phẫu thuật xoang nếu mạn tính |
Rối loạn khớp hàm |
Máng nhai, vật lý trị liệu, thuốc giãn cơ, chống viêm |
Đau răng vào buổi sáng là tình trạng phổ biến và có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề răng miệng hoặc liên quan đến tai mũi họng. Việc phát hiện sớm, chăm sóc răng miệng đúng cách và thăm khám nha khoa định kỳ là cách hiệu quả để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.