Aspartame là gì?
Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu về chất làm ngọt nhân tạo (ASW) để giảm tỷ lệ béo phì và tiểu đường, aspartame được phát hiện vào năm 1965 và cuối cùng được đưa ra thị trường vào năm 1981. Aspartame ngọt hơn đường từ 150-200 lần và do đó, không làm tăng giá trị calo của các sản phẩm thực phẩm và đồ uống.
Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), lượng tiêu thụ hàng ngày chấp nhận được (ADI) đối với aspartame là 50 mg/kg, trong khi các cơ quan quản lý Châu Âu khuyến nghị ADI là 40 mg/kg đối với aspartame cho cả người lớn và trẻ em. Trên khắp thế giới, aspartame có thể được tìm thấy trong hơn 6.000 sản phẩm, bao gồm thực phẩm và đồ uống, thuốc ho và một số loại kem đánh răng, do đó cho thấy tính chất phổ biến của hóa chất này trong nhiều vật dụng hàng ngày.
Mặc dù hầu hết các sản phẩm thực phẩm và đồ uống có aspartame được quảng cáo là lựa chọn thay thế 'lành mạnh' hoặc 'ăn kiêng' cho các sản phẩm có đường, nhưng khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì của những sản phẩm này chưa bao giờ được xác nhận. Thay vào đó, một số bằng chứng cho thấy hương vị của cả đồ uống có đường và ngọt nhân tạo làm tăng cảm giác đói và kết quả là gây tăng cân.
Aspartame có gây ung thư không?
Sau khi tiêu thụ aspartame, hóa chất này bị thủy phân và hấp thụ trong đường tiêu hóa (GI). Quá trình này dẫn đến việc giải phóng metanol, axit aspartic và phenylalanine.
Quá trình chuyển hóa metanol bắt đầu ở gan, nơi đầu tiên nó bị oxy hóa thành formaldehyde rồi lại thành axit formic. Ngoài tác hại trực tiếp mà methanol gây ra cho gan, formaldehyde còn gây độc trực tiếp cho tế bào gan và có khả năng gây ung thư.
Một số nghiên cứu đã điều tra khả năng gây ung thư của aspartame. Ví dụ, một nghiên cứu trên chuột cho thấy việc tiếp xúc với aspartame sớm trong đời làm tăng nguy cơ chuột con sau đó bị ung thư.
Một số lượng lớn các nghiên cứu in vivo và in vitro cho thấy vai trò tiềm năng của aspartame trong sự phát triển của bệnh ung thư đã khiến nhiều cơ quan quản lý, như IARC, phải xem xét lại sự an toàn của aspartame đối với con người. Tương tự như vậy, kết quả từ những nghiên cứu này cũng đã hỗ trợ các nghiên cứu trên người, mặc dù số lượng nghiên cứu là chưa nhiều.
Trong một nghiên cứu dựa trên cỡ mẫu dân cư lớn gần đây của Pháp, các nhà nghiên cứu đã báo cáo nguy cơ ung thư gia tăng liên quan đến việc tiêu thụ aspartame. Những cá nhân này được phát hiện có nguy cơ đặc biệt cao mắc bệnh ung thư vú và ung thư liên quan đến béo phì bao gồm ung thư đại trực tràng, dạ dày, gan, miệng, hầu họng, thanh quản, thực quản, buồng trứng, nội mạc tử cung và tuyến tiền liệt.
...
(lược dịch)
Tài liệu tham khảo
- Czarnecka, K., Pilarz, A., Rogut, A., et al. (2021). Aspartame – True or False? Narrative Review of Safety Analysis of General Use in Products. Nutrients 13(6). doi:10.3390/nu13061957.
- Debras, C., Chazelas, E., Srour, B., et al. (2022). Artificial sweeteners and cancer risk: Results from the NutriNet-Sante population-based cohort study. PLoS Medicine. doi:10.1371/journal.pmed.1003950.
