Hb là tên viết tắt của hemoglobin. Xét nghiệm Hb giúp chẩn đoán tình trạng thiếu máu, đa hồng cầu ở mỗi cá thể. Kết quả cũng giúp theo dõi quá trình điều trị đối với bệnh nhân đang gặp các tình trạng này.
Xét nghiệm HbA1c: là xét nghiệm giúp chẩn đoán tiền tiểu đường và bệnh tiểu đường dựa vào nồng độ glucose có trong máu. Xét nghiệm còn được biết dưới một số tên khác như: glycated hemoglobin, hemoglobin glycosyl hóa, hemoglobin HbA1c và HbA1c.
Kết quả xét nghiệm giúp phản ánh mức độ đường trung bình trong máu trong khoảng thời gian 2 đến 3 tháng gần nhất. Đó là thời gian mà hồng cầu sống được, được hiển thị dưới dạng phần trăm. Nó cũng cho thấy tỷ lệ phần trăm hemoglobin được phủ một lớp đường trong các tế bào hồng cầu mang oxy. HbA1c ở mức độ cao cảnh báo khả năng kiểm soát glucose trong máu kém. Sau khi chẩn đoán, bác sĩ có thể dựa vào kết quả xét nghiệm để đưa ra kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường.
Xét nghiệm Hb được tiến hành với máu toàn phần và được chống đông bằng EDTA, bệnh nhân không cần phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm. Mẫu bệnh phẩm dùng để định lượng nồng độ hemoglobin cũng có thể lấy ở đầu ngón tay bằng phương pháp chọc kim ở đầu ngón tay và bỏ giọt máu đầu tiên đi.
Trong quá trình xét nghiệm HbA1c, bác sĩ sẽ lấy một mẫu máu từ tĩnh mạch người bệnh. Mẫu máu đã lấy được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích, bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường trong khi chờ kết quả xét nghiệm, đây cũng là phương pháp tiến hành lấy máu toàn phần khi lấy mẫu xét nghiệm Hb.
Giá trị Hb bình thường của trẻ sơ sinh thường dao động từ 14 đến 19g/ 100ml, ở trẻ nhỏ là 12 - 16g/ 10ml, tương đương với nồng độ Hb của nữ giới ở tuổi trưởng thành, nam giới tuổi trưởng thành có nồng độ Hb là 13 - 18g/ 100ml, trong khi đó phụ nữ mang thai và người già có nồng độ Hb giảm.
Giá trị Hb có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như:
Ngoài ra, mắc bệnh Addison, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, bị suy dinh dưỡng và các bệnh liên quan đến tim như thấp tim, viêm nội tâm mạc bán cấp do vi khuẩn hoặc van tim nhân tạo cũng ảnh hưởng đến giá trị Hb trong xét nghiệm.
Người trưởng thành không bị tiểu đường có giá trị HbA1c từ 2.2 đến 5%, những người được chẩn đoán bị tiểu đường khi mức HbA1c của họ nằm từ 5 đến <7%. Ở trẻ em và thanh thiếu niên, mức HbA1c có thể cao hơn khoảng 4,5 đến 6%, là mức HbA1c của của những người không bị tiểu đường. Những người được xác định bị tiền tiểu đường có mức HbA1c dao động từ 6.0 đến 6,4% trong khi những người có mức HbA1c từ 6.5% trở lên được xác định là đã mắc bệnh tiểu đường.
Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 là trẻ em hoặc phụ nữ không mang thai cần duy trì mức HbA1c từ 7.0% trở xuống, nếu vượt quá mức này bệnh nhân cần thay đổi trong việc điều trị bệnh.
Đối với bệnh nhân mắc tiểu đường loại 1 là trẻ em và thanh thiếu niên, mức HbA1c cần duy trì đối với trẻ em dưới 6 tuổi là dưới 8.0%, đối với trẻ em từ 6 đến 12 tuổi là dưới 7.5%. đối với thanh thiếu niên từ 13 đến 18 là dưới 7.0%.
Bệnh nhân bị tiểu đường không kiểm soát lượng đường trong máu trong thời gian dài có thể khiến mức HbA1c tăng đến mức hơn 9%.
Giá trị HbA1c trong xét nghiệm bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bao gồm:
Đo lượng glucose trong máu, từ giá trị HbA1c trong xét nghiệm có thể đưa ra các chẩn đoán liên quan, bao gồm chẩn đoán bệnh tiểu đường, hạ đường huyết.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh