AMH (Anti-mullerian Hormone) được tiết ra bởi các tế bào Sertoli của tinh hoàn trong thời kỳ phôi của thai nhi nam. Ở phụ nữ, AMH là một hormone được sản xuất bởi các tế bào hạt của nang buồng trứng. Vì vậy, AMH phản ánh số lượng trứng được sản xuất vào chu kỳ hàng tháng của phụ nữ. Mức độ AMH trong máu của một người phụ nữ là một chỉ số về dự trữ buồng trứng của họ và rất hữu ích trong việc đánh giá tình trạng sinh sản của người đó.
Hiện nay, xét nghiệm AMH là xét nghiệm chính xác nhất để đánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng. Xét nghiệm mới này đóng vai trò rất quan trọng chẩn đoán và điều trị hiếm muộn, đặc biệt là trước khi thực hiện kích thích buồng trứng và thụ tinh trong ống nghiệm.
Mục đích của xét nghiệm là để khảo sát hoạt động của buồng trứng cũng như khả năng dự trữ nang noãn của buồng trứng. Xét nghiệm còn theo dõi sự phát triển nang noãn và có rụng trứng trong chu kỳ khảo sát hay không.
1. AMH được tiết trực tiếp bởi các tế bào hạt của nang noãn buồng trứng và có liên quan trực tiếp với số lượng nang noãn nguyên thủy trong buồng trứng. AMH được sản xuất nhiều nhất ở nang tiền hốc (preantral) và có hốc nhỏ dưới 4mm (antral), nghĩa là những nang noãn còn non và đang phát triển ở buồng trứng. Do đó, nồng độ AMH cho biết số nang noãn non hiện có trong buồng trứng, hay còn gọi là dự trữ buồng trứng. Dự trữ buồng trứng càng tốt có nghĩa là khả năng sinh sản của buồng trứng càng cao và ngược lại.
2. Nồng độ AMH không thay đổi theo chu kỳ kinh nên có thể thực hiện vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh. Đặc điểm này của AMH giúp việc xét nghiệm nội tiết đánh giá buồng trứng trở nên thuận tiện rất nhiều cho bệnh nhân.
3. Nồng độ AMH không thay đổi đáng kể trong suốt chu kỳ kinh và giảm dần theo tuổi. Ở phụ nữ khỏe mạnh và dưới 38 tuổi, nồng độ AMH bình thường nằm trong khoảng từ 2,0 – 6,8ng/ml (14,28 – 48,55pmol/L). Ngoài ra, nồng độ AMH cao hơn giá trị trên cũng quan sát thấy ở những phụ nữ buồng trứng đa nang.
4. Hiện nay AMH được sử dụng để đánh giá dự trữ và đáp ứng buồng trứng trong khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Tiên lượng được những yếu tố này rất có lơi cho bệnh nhân. Phụ nữ có nồng độ AMH thấp thường là đáp ứng kém với thuốc kích thích buồng trứng và phải sử dụng rất nhiều thuốc để kích thích buồng trứng.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy nếu AMH nhỏ hơn 3, khả năng đáp ứng kém với thuốc khi kích thích buồng trứng làm thụ tinh trong ống nghiệm là rất cao và kết quả thành công bị ảnh hưởng rất nhiều. Ngược lại nếu AMH cao, khả năng bị hội chứng quá kích buồng trứng sẽ rất cao.
Tuy nhiên người có nồng độ AMH thấp không có nghĩa là không làm được thụ tinh trong ống nghiệm. Bởi các bác sĩ sẽ phải kết hợp thêm nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau để xác định chính xác tỷ lệ thành công khi thụ tinh trong ống nghiệm. Như siêu âm, tinh dịch đồ, xét nghiệm máu, hormon nội tiết khác,...
Những ai nên làm xét nghiệm AMH ?
Những phụ nữ trong các trường hợp sau thường sẽ được bác sĩ sản khoa khuyên nên tiến hành làm xét nghiệm AMH để chẩn đoán:
- Phụ nữ bị vô sinh hiếm muộn.
- Phụ nữ bị buồng trứng đa nang.
- Người bị rối loạn kinh nguyệt, tắc kinh, vô kinh.
- Người có các vấn đề về buồng trứng như ung thư buồng trứng, suy buồng trứng,..
- Theo dõi hiệu quả việc điều trị vô sinh và lựa chọn thời gian mang thai hợp lý.
Khi có chỉ định, bệnh nhân sẽ được lấy máu tĩnh mạch và có thể làm xét nghiệm vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh.
Xem thêm: Các bước thụ tinh nhân tạo
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
