Xét nghiệm CA 125 đo nồng độ protein CA 125 (kháng nguyên ung thư 125) trong máu. CA 125 có thể được sử dụng để theo dõi một số bệnh ung thư trong và sau khi điều trị. Trong một số trường hợp, xét nghiệm CA 125 có thể được sử dụng để tìm kiếm các dấu hiệu sớm của ung thư buồng trứng ở những người có nguy cơ mắc bệnh rất cao.
Xét nghiệm CA 125 không đủ chính xác để sử dụng cho sàng lọc ung thư buồng trứng nói chung vì có nhiều tình trạng không phải ung thư cũng có thể làm tăng mức CA 125 trong máu.
Nhiều tình trạng khác nhau có thể gây ra sự gia tăng CA 125, bao gồm kinh nguyệt và các tình trạng không ung thư như u xơ tử cung. Một số ung thư cũng có thể gây ra mức tăng CA 125 như ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, phúc mạc và vòi trứng.
Bác sĩ có thể đề nghị thực hiện xét nghiệm CA 125 vì một số lý do:
Để theo dõi điều trị ung thư: Nếu mắc ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc vòi trứng, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm CA 125 một cách thường xuyên để theo dõi tình trạng và điều trị.
Để tầm soát ung thư buồng trứng nếu có nguy cơ cao: Nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư buồng trứng hoặc có đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm CA 125 như một cách để sàng lọc ung thư buồng trứng. Một số bác sĩ có sử dụng xét nghiệm CA 125 kết hợp với siêu âm qua ngã âm đạo 3 tháng một lần đối với những người có nguy cơ rất cao. Tuy nhiên, một số người bị ung thư buồng trứng có thể không tăng mức CA 125 và không có bằng chứng cho thấy sàng lọc bằng CA 125 làm giảm nguy cơ tử vong do ung thư buồng trứng.
Để kiểm tra ung thư tái phát: Nồng độ CA 125 tăng có thể chỉ ra rằng ung thư buồng trứng đã tái phát sau khi điều trị. Theo dõi thường xuyên mức CA 125 đã không được chứng minh là cải thiện kết quả cho những người bị ung thư buồng trứng và có thể dẫn đến các đợt hóa trị bổ sung và không cần thiết. Nếu nghi ngờ bị ung thư buồng trứng hoặc một loại ung thư khác, bác sĩ có thể đề nghị sinh thiết để thu thập mẫu tế bào. Các phương pháp khác có thể hữu ích trong việc đánh giá các bệnh ung thư này bao gồm siêu âm qua ngã âm đạo, kháng nguyên mào tinh hoàn ở người 4 (HE4) và chụp cắt lớp vi tính (CT).
Nếu chỉ xét nghiệm máu CA 125 có thể ăn và uống bình thường trước khi xét nghiệm.
Kết quả xét nghiệm CA 125 được đo bằng đơn vị (U/mL). Giá trị bình thường nhỏ hơn 46 U/mL.
Nếu mức CA 125 cao hơn bình thường có thể bản thân có các tình trạng lành tính hoặc ác tính như ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc vòi trứng. Để loại trừ, bác sĩ có thể đề nghị làm thêm các xét nghiệm và thủ tục khác.
Nếu được chẩn đoán mắc ung thư buồng trứng, nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc vòi trứng, mức CA 125 giảm thường chỉ ra rằng ung thư đang đáp ứng với điều trị. Mức CA 125 tăng có thể cho thấy sự tái phát hoặc tiếp tục phát triển của ung thư.
Một số tình trạng bình thường và không ung thư có thể khiến mức CA 125 tăng cao, bao gồm:
Vì lý do này, các chuyên gia khuyến cáo việc dùng CA 125 làm xét nghiệm sàng lọc cho những người có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng trung bình – thấp là không cần thiết.
Có thể bạn quan tâm: Những điều cần biết về MCHC thấp trong xét nghiệm máu?
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh