Theo Đông y, lá sen có vị đắng chát, tính bình. Thời xưa, lá sen tươi là vị thuốc rất thông dụng trong dân gian, dùng để chữa trị các chứng bệnh do thử thấp gây nên như: cảm nắng, say nắng, đau bụng tiêu chảy… Còn lá sen khô, hoặc đã thiêu tồn tính, dùng để chữa các chứng xuất huyết.
Theo kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, ngoài những tác dụng mà người xưa đã phát hiện, lá sen còn có tác dụng giảm béo và chống xơ vữa động mạch, do trong lá có nhiều loại alkaloids và flavonoid đặc biệt; ngoài ra còn có tác dụng giải độc nấm. Do đó, hiện nay lá sen còn được sử dụng để phòng ngừa và chữa trị béo phì, phòng trị cao huyết áp, cao mỡ máu, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành tim và viêm túi mật. Theo các chuyên gia, những người cao tuổi cơ thể đã suy yếu, động mạch não đã bị xơ cứng, hoặc từng bị liệt nửa người do tai biến mạch máu não, nên thường xuyên sử dụng lá sen.
Tuy nhiên, lá sen cũng như những thực phẩm khác, nếu dùng không đúng sẽ để lại hậu quả khó lường. Dưới đây là những tác dụng phụ cần phải tránh khi dùng lá sen:
- Phụ nữ khi đang trong thời kỳ hành kinh, phụ nữ khi đang mang thai hoặc cho con bú không nên dùng lá sen.
- Những người có thể nhiệt khi uống vào thì hạ hỏa, trong người sảng khoái, ngủ tốt hơn. Nhưng ngược lại, trường hợp người thể hàn uống vào cũng ngủ được nhưng về lâu dài sẽ bị mệt mỏi, mất trí nhớ, tim đập thất thường. Nếu sử dụng lá sen lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh lý là làm giảm ham muốn tình dục.
- Không dùng nước lá sen thay nước khi đang dùng thực phẩm giảm cân khác.
Chữa mất nước
Những người bị tiêu chảy vừa khỏi, cơ thể sẽ bị thiếu nước. Để chữa mất nước, lấy lá sen non rửa sạch (loại lá còn cuộn lại chưa mở càng tốt), thái nhỏ. Ép lấy nước uống làm nhiều lần trong ngày. Hoặc thái nhỏ, trộn với các loại rau ghém, ăn sống hằng ngày.
Chữa máu hôi không ra hết sau khi sinh
Sao thơm 20-30g lá sen, tán nhỏ rồi uống với nước. Hoặc sắc với 200ml nước còn 50ml uống một lần trong ngày.
Chữa rối loạn mỡ máu
Lấy một lá sen khô, sắc nước uống trong ngày.
Chữa mất ngủ
30g lá sen loại bánh tẻ, rửa sạch. Thái nhỏ, phơi khô sắc (hoặc hãm nước sôi) để uống. Bài thuốc này có tác dụng lớn hơn tâm sen.
Chữa băng huyết, chảy máu cam, tiêu chảy ra máu
40g lá sen để sống, 12g rau má sao vàng, thái nhỏ. Sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm hai lần trong ngày.
Chữa đau mắt
10g lá sen, 10g hoa hòe, 4g cúc hoa vàng, sắc uống chữa đau mắt. Bài thuốc này còn chữa cao huyết áp.
Đắp nhọt
Lấy cuống lá sen đem sắc nước đặc để rửa lên vùng da bị mụn nhọt ngày 1-2 lần. Lá sen rửa sạch, giã thật nhuyễn cùng với cơm nếp rồi đắp lên chỗ bị mụn nhọt. Mỗi ngày thay thuốc 1 lần là được.
Phòng chống béo phì
Một lá sen tươi, 100g gạo tẻ, đem nấu cháo dùng với đường trắng. Có thể thêm đậu xanh để tăng sức thanh nhiệt giải độc. Nếu không có lá sen tươi có thể dùng lá sen khô. Tuy nhiên trước khi dùng phải ngâm cho mềm. Hoặc mỗi ngày uống trà lá sen cũng rất tốt. Trong những ngày hè oi bức có thể lấy lá sen hãm nước sôi, uống thay trà để chống nóng, giải nhiệt, đỡ khát.
Xem thêm: Công dụng của củ sen
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
