Dân gian có câu: “Thứ nhất đau mắt, thứ nhì nhức răng” ý muốn nói đến sự đau đớn, khó chịu khi bị mắc các bệnh ở răng và mắt gây nên. Theo Đông y, nguyên nhân của đau nhức răng là do sâu răng (do không giữ vệ sinh răng miệng nên vi khuẩn xâm nhập làm răng bị sâu); do phong nhiệt (thói quen ăn cay, nóng làm cho vị nhiệt lại thêm phong nhiệt ở ngoài vào, phong hỏa bốc lên răng gây đau răng) và hư hỏa (thận âm không đủ, hư hỏa bốc lên răng gây nên đau răng).
Phép điều trị là khu phong thanh nhiệt, tư âm bổ thận. Dưới đây xin giới thiệu một số phương pháp tự xoa bóp giúp giảm đau răng (có tác dụng tốt trong trường hợp đau răng do phong nhiệt và hư hỏa, nhất là với người cao tuổi) để bạn đọc tham khảo.
- Gõ răng (hai hàm răng gõ vào nhau):
trước hết, gõ răng cửa phía trên, dưới; sau gõ răng bên phải, bên trái. Khi gõ, ngậm hai hàm răng lại, gõ vừa phải, làm khoảng 30 - 50 lần.
- Day huyệt hạ quan: dùng ngón tay giữa áp vào huyệt hạ quan. Ban đầu dùng một ngón tay, sau có thể dùng hai ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa) đồng thời day vào huyệt hạ quan, mỗi bên 50 lần.
- Day huyệt giáp xa: dùng ngón tay giữa ấn vào huyệt giáp xa, mỗi bên day 50 lần.
- Bấm huyệt hợp cốc: dùng ngón tay cái bấm vào huyệt hợp cốc mỗi bên 10 lần.
- Day huyệt thái khê: dùng ngón cái day huyệt thái khê mỗi bên khoảng 100 lần.
Chú ý:
- Để đạt được hiệu quả giảm đau tốt nhất, cần tiến hành thủ thuật đúng phương pháp với một lực tương đối mạnh (người bệnh chịu được), có thể tiến hành vài ba lần, mỗi lần cách nhau chừng vài giờ.
- Nên ăn nhiều thức ăn có chứa canxi để ngừa sâu răng và làm chắc răng; nên ăn các loại thực phẩm có chứa vitamin A, B, C phòng viêm, sâu răng, chảy máu. Không ăn những thức ăn cứng, dai làm tổn hại tới răng.
- Giữ vệ sinh răng miệng, đánh răng đều đặn sau khi ăn và trước khi ngủ.
- Nên khám chữa bệnh răng miệng định kỳ. Nếu mắc các bệnh răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm niêm mạc miệng, rối loạn tiết nước bọt và các bệnh toàn thân như đái tháo đường,… cần điều trị triệt để.
Vị trí huyệt:
Hạ quan: khi ngậm miệng lại, huyệt ở chỗ lõm phía trước tai, dưới xương gò má.
Giáp xa: cắn chặt răng lại, huyệt ở trước góc hàm và ở trên bờ dưới xương hàm dưới 1 khoát ngón tay, đè vào chỗ trũng có cảm giác ê tức.
Hợp cốc: khép chặt hai ngón tay cái và ngón tay trỏ, huyệt nằm ở điểm cao nhất của khối cơ nổi lên giữa hai xương bàn tay 1 và 2.
Thái khê: tại trung điểm giữa đường nối bờ sau mắt cá trong và mép trong gân gót, khe giữa gân gót chân ở phía sau.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh