Gừng là gia vị được dùng trong nhiều món ăn khác nhau, khá phổ biến trong điều trị buồn nôn, một loại triệu chứng thường gặp trong ốm nghén, say tàu xe, hóa trị, ngộ độc thức ăn, đau nửa đầu và được sử dụng như một loại thuốc. Gừng đặc biệt phổ biến trong nền y học truyền thống châu Á và Ả rập. Nhiều người sử dụng thực phẩm bổ sung gừng khi điều trị buồn nôn, mặc dù gừng tươi, khô hay tinh thể hóa cũng giúp làm giảm buồn nôn khi dùng dưới dạng đồ ăn hoặc thái lát.
Dù vẫn chưa biết làm thế nào gừng làm giảm buồn nôn, nhưng một số nhà khoa học cho rằng chất hóa học tìm thấy trong gừng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, dạ dày và ruột giúp giảm nôn.
Các nghiên cứu khoa học nói gì?
Hiệp hội Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ liệt kê thực phẩm bổ sung gừng là loại có hiệu quả trong phòng tránh ốm nghén và kiểm soát nôn sau phẫu thuật. Thực tế, một báo cáo năm 2005 từ Obstetrics and Gynecology phân tích 6 thử nghiệm lâm sàng (với tổng 675 người tham gia) và thấy rằng gừng cao cấp hơn giả dược và tương tự như vitamin B6 trong giúp giảm nôn trong thai kỳ.
Ngoài ra, trong một báo cáo năm 2006 trên tờ American Journal of Obstetrics and Gynecology , các nhà điều tra sử dụng 5 thử nghiệm lâm sàng (trên tổng số 363 bệnh nhân) và kết luận rằng sử dụng gừng hiệu quả hơn giả dược với nôn và buồn nôn sau phẫu thuật.
Năm 2012, một nghiên cứu báo cáo trong Liệu pháp ung thư kết hợp cho thấy gừng có hiệu quả trong giảm buồn nôn do hóa trị.
Gừng được kê cho phụ nữ đang được điều trị ung thư vú tiến triển; nghiên cứu cho thấy rằng một tỉ lệ giảm buồn nôn đáng kể trong nhóm dùng gừng trong 6-24 giờ sau hóa trị.
Mặt khác, NIH chia thực phẩm bổ sung gừng vào nhóm “có thể không có hiệu quả” để phòng chống say tàu xe và say sóng.
Những nghiên cứu khác cho thấy gừng không có tác dụng tích cực với các dạng khác của buồn nôn. Mặc dù nhiều nghiên cứu nhỏ cho rằng thực phẩm bổ sung gừng có thể dự phòng hoặc điều trị say tàu xe ở một số mức, một số nghiên cứu khác cho thấy thực phẩm bổ sung gừng có ít giá trị trong chống lại say tàu xe.
Sử dụng gừng để chống nôn
Gừng có sẵn ở dạng chiết xuất, viên thuốc, thực phẩm bổ sung và trà hoặc cũng có thể được bán dưới dạng tinh thể hóa, và bao gồm một thành phần là bia gừng.
Dù thường được xem là an toàn với hầu hết mọi người, song gừng có thể gây một số tác dụng phụ nhẹ (bao gồm ợ nóng, tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa). Tương tự, một số nguồn cho rằng không có đủ thông tin về tình an toàn của gừng ở phụ nữ mang thai (trên lí thuyết gừng có thể ức chế một enzyme tên là thromboxane synthetase và có thể ảnh hưởng đến steroid phân biệt giới tính ở não bộ thai nhi.)
Điều quan trọng cần thận trọng khi sử dụng gừng ở dạng phối hợp với các thuốc khác. Ví dụ, phối hợp thực phẩm bổ sung gừng với thuốc chống đông máu có thể tăng nguy cơ chảy máu, trong khi phối hợp thực phẩm bổ sung gừng với thuốc tiểu đường có thể gây tụt đường huyết.
Nếu bạn đang cân nhắc việc sử dụng thực phẩm bổ sung gừng để điều trị các vấn đề sức khỏe (hoặc trong quá trình hóa trị), đảm bảo bạn tham khảo ý kiến bac sĩ trước khi bắt đầu phương pháp điều trị. Tự điều trị một tình trạng và trì hoàn điều trị chuẩn có kết quả nghiêm trọng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh