Viêm đại tràng là một bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến, đặc biệt ở người trưởng thành, với triệu chứng điển hình gồm đau bụng, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón xen kẽ), đầy bụng, chướng hơi và rối loạn đại tiện kéo dài. Bên cạnh các phương pháp điều trị hiện đại, một số bài thuốc dân gian đã được sử dụng như phương pháp hỗ trợ, trong đó có vừng đen (Sesamum indicum).
Vừng đen, còn gọi là mè đen, là một loại thực vật chứa nhiều acid béo chưa bão hòa, vitamin E, lignans (sesamin, sesamolin), canxi và chất xơ. Trong y học cổ truyền, vừng đen có vị ngọt, tính bình (hoặc hơi hàn tùy tài liệu), không độc, có công năng bổ ngũ tạng, nhuận tràng, ích khí huyết, giải độc, làm mượt tóc, và hỗ trợ chức năng tiêu hóa.
Chuẩn bị: Lấy vừng đen đem sao nhỏ lửa cho đến khi có mùi thơm.
Cách dùng: Mỗi lần dùng 1 thìa cà phê vừng đen đã sao, trộn cùng 1/4 thìa mật ong. Uống 2 lần mỗi ngày, kéo dài khoảng 1 tháng.
Hiệu quả dự kiến: Bài thuốc giúp làm dịu niêm mạc đại tràng, giảm các triệu chứng như đầy bụng, chướng hơi, táo bón, nhờ vào khả năng kháng viêm và điều hòa nhu động ruột của vừng đen.
Vừng đen và mật ong có tác dụng chữa viêm đại tràng rất hiệu quả.
Tình trạng lâm sàng | Phương pháp sử dụng | Ghi chú |
---|---|---|
Thương hàn | Dầu vừng đen tươi + nước + lòng trắng trứng, khuấy đều uống 1 lần/ngày, liên tục 3–4 ngày | Có tính thanh nhiệt, giải độc |
Rụng tóc | Vừng đen sao vàng, tán nhỏ, nấu với đường để uống | Bổ huyết, dưỡng tóc |
Đầy bụng | Cháo vừng đen với muối và vỏ quýt | Giảm khí trệ, hỗ trợ tiêu hóa |
Kiết lỵ | Vừng giã nhỏ, nấu chín + mật ong, uống 2 lần/ngày | Tác dụng nhuận tràng, chống viêm |
Lang ben trắng | Uống rượu ngâm dầu vừng đen, kết hợp kiêng một số thực phẩm kích ứng | Dùng liên tục cho đến khi tổn thương da cải thiện |
Táo bón | Nhai vừng sống hoặc uống dầu vừng vào buổi sáng | Giúp nhuận tràng nhờ hàm lượng dầu cao |
Chữa viêm đại tràng bằng vừng đen là một trong những cách chữa viêm đại tràng bằng bài thuốc dân gian được rất nhiều người tin tưởng sử dụng.
Mặc dù các bài thuốc dân gian như dùng vừng đen có thể hỗ trợ làm giảm nhẹ triệu chứng viêm đại tràng, tuy nhiên:
Hiệu quả phụ thuộc vào cơ địa, mức độ tổn thương đại tràng, chế độ ăn uống và sinh hoạt của từng người bệnh.
Viêm đại tràng, đặc biệt là viêm đại tràng mạn tính, cần được chẩn đoán và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa.
Người bệnh nên khám chuyên khoa sớm để được thực hiện các xét nghiệm cần thiết (soi đại tràng, sinh thiết, xét nghiệm phân, máu...), từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị chính thống phù hợp, kết hợp điều chỉnh chế độ ăn và tâm lý.
Việc sử dụng vừng đen như một biện pháp hỗ trợ điều trị viêm đại tràng có thể mang lại một số lợi ích nhất định về mặt triệu chứng. Tuy nhiên, cần thận trọng khi áp dụng và không nên thay thế hoàn toàn cho điều trị y học hiện đại. Can thiệp sớm – đúng phương pháp – theo dõi thường xuyên là chiến lược tối ưu để kiểm soát viêm đại tràng và ngăn ngừa biến chứng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh