Tên tiếng việt: Dâm dương hoắc
Tên khoa học: Epimedium macranthum Morr. & Decne.
Họ: Berberidaceae (Hoàng liên gai)
Công dụng: Thuốc bổ. Chữa đau thận, liệt dương (Lá).
- Dâm dương hoắc: Tên Latin là Epimedium macranthum Morr. & Decne.
- Tên tiếng Hoa: yin yang huo) là cây thân thảo, cao khoảng 0.5 – 0.8m có hoa, cuống dài.
- Cây này có nhiều loài khác nhau như Dâm dương hoắc lá to , Dâm dương hoắc lá hình tim, Dâm dương hoắc tá mác, tất cả các loại trên đều được sử dụng trong y học cổ truyền với tác dụng bổ thận tráng dương dành cho nam giới.
- Tương truyền rằng khi Dâm dương hoắc được người dân cho dê đực ăn, thì sau đó dê đực có khả năng giao phối với dê cái rất nhiều lần trong ngày, từ đó cây được đặt tên là Dâm dương hoắc.
1. Phân bố
Dâm dương hoắc phân bố chủ yếu ở miền rừng núi và có rất nhiều ở Trung Quốc, đây là cây thích hợp mọc ở vùng có khí hậu ôn đới. Ở Việt Nam, cây này xuất hiện tại các vùng núi cao vùng Tây Bắc, đặc biệt là ở Hòa Bình, Sapa.
2. Tác dụng điều trị bệnh của cây dâm dương hoắc :
- Từ lâu y học cổ truyền Trung Quốc đã sử dụng Dâm dương hoắc để làm giảm căng thẳng và mệt mỏi cho cả nam và nữ. Dâm dương hoắc còn có tác dụng kích thích chuyện ấy của bạn.
- Cây có vị cay ngọt, tính bình đi vào kinh can, thận. Có công dụng ôn thận tráng dương (làm ấm tạng thận và khỏe dương khí), cường cân tráng cốt (làm mạnh gân xương) và khứ phong trừ thấp.
- Dâm dương có tác dụng tương tự như nội tiết tố sinh dục, làm tăng trọng lượng của thùy trước tuyến yên, tinh hoàn, buồng trứng và tử cung.
- Kích thích quá trình bài tiết tinh dịch, nâng cao năng lực hoạt động của tinh hoàn, qua đó gián tiếp làm hưng phấn và tăng cường khả năng tình dục.
- Trị suy nhược thần kinh
- Trị viêm phế quản mãn tính ở trẻ em, hạ ho, trừ đờm
- Tác dụng tốt với các đối tượng thiểu năng sinh dục (do bẩm sinh)
- Hạ huyết áp và bảo hộ tế bào cơ tim
- Tác dụng ức chế vi khuẩn lao
3. Đối tượng sử dụng:
Dâm dương hoắc dùng tốt cho cả nam và nữ, đặc biệt là các trường hợp sau :
- Người bị chứng liệt dương, di tinh, tinh lạnh
- Người muộn con, hiếm muộn, vô sinh
- Người già lưng đau gối mỏi, gân cốt co rút, bán thân bất toại, tay chân yếu lạnh, phong thấp, tiểu tiện bất cấm
- Nam giới bị suy giảm chức năng sinh lý
- Nữ giới bị khô âm đạo, lãnh cảm, giảm ham muốn về chuyện chăn gối
- Người suy nhược thần kinh, mất ngủ
- Người huyết áp cao
4. Cách dùng dâm dương hoắc
- Ở Việt Nam, cây dâm dương cũng đã được dân gian sử dụng từ lâu cho cả nam lẫn nữ từ lâu dưới hình thức ngâm rượu. Cánh mày râu thường uống rượu dâm dương hoắc với mong muốn cải thiện bản lĩnh đàn ông.
- Để tăng tính hiệu quả và tùy theo bệnh, người ta thường ngâm dâm dương hoắc với một số vị thuốc như Tiên mao (hay Sâm cau), ba kích, nấm ngọc cẩu, tử thạch anh, uy linh tiên, cao lương khương, sinh khương…
- Dâm dương hoắc phối hợp với Sâm cau, ba kích và nấm ngọc cẩu sẽ giúp nâng cao khả năng bổ thận tráng dương, tăng cường năng lực tình dục, phòng chống liệt dương và di mộng tinh.
- Phối hợp với tử thạch anh để làm ấm tử cung, phòng chống tích cực các chứng bệnh ở phụ nữ như thống kinh, bế kinh, băng huyết, rong kinh, khó thụ thai do thận dương hư suy.
- Phối hợp với uy linh tiên để tăng cường khả năng khu phong trừ thấp, phòng chống hữu hiệu chứng khớp do hư lạnh…..
5. Rượu dâm dương hoắc
Dâm dương hoắc thường được dùng là thuốc ngâm rượu, có thể dùng độc vị, dùng phối hợp với các vị thuốc khác.
Để đảm bảo dược tính cho dâm dương hoắc cần chọn dược liệu tốt, không ẩm mốc và sao tẩm đúng. Có mấy cách sao dâm dương hoắc:
Sao với mỡ dê: 1 lạng dâm dương hoắc sao với 20g mỡ dê, sao sao nhỏ lửa cho đến khi thấm hết mỡ là được. Sao với muối: dùng nước muối 2% với lượng vừa đủ, sao dâm dương hoắc cho đến khi khô hết nước, dược liệu chuyển màu hơi đen là được. Sao với rượu: mỗi lạng dâm dương hoắc cần dùng 20 - 25 ml rượu, phun đều rồi sao nhỏ lửa cho đến khi dược liệu khô. Sao với bơ: mỗi lạng dâm dương hoắc cần dùng 25g bơ, đem bơ đun nóng chảy rồi cho dược liệu vào sao cho đến khi khô. Sao thường: cho dâm dương hoắc vào chảo, sao lửa nhỏ cho đến khi chuyển màu hơi đen.
(sao dâm dương hoắc với mỡ dê để vừa tăng dược tính vừa tạo mùi thơm)
Rượu dâm dương hoắc ngâm độc vị có màu xanh đẹp. Thường ngâm 500g dâm dương hoắc với 5 lít rượu gạo ngon. Mỗi ngày uống hai lần, mỗi lần 15 - 20ml.
Để nâng cao hiệu quả của rượu dâm dương hoắc, người ta thường phối hợp nó với một số vị thuốc như: tiên mao, ba kích và nhục thung dung, uy linh tiên… Qua kinh nghiệm điều trị cho đàn ông bị vô sinh - hiếm muộn (thường kèm theo triệu chứng dương nuy; xét nghiệm thấy tinh trùng thiếu, yếu…), tôi lập bài thuốc ngâm rượu có vị dâm dương hoắc phối hợp với: thục địa, huỳnh tinh, kỷ tử , sinh địa, hắc táo nhân, quy đầu, cam cúc hoa, cốt toái bổ, xuyên ngưu tất, xuyên tục đoạn, nhân sâm, bắc huỳnh kỳ, phòng đảng sâm, đỗ trọng, đảng sâm, trần bì, đại táo, lộc giác giao.
Trong đó: dâm dương hoắc cùng thục địa, nhục thung dung, huỳnh tinh, kỷ tử: bổ thận sinh tinh; lộc nhung, lộc giác giao: bổ mạnh tinh huyết; nhân sâm, đảng sâm, bắc kỳ, đan sâm: bổ khí; đương quy, xuyên khung: dưỡng huyết; sinh địa, táo nhân: dưỡng huyết, an thần…
Với bài thuốc ngâm rượu có dâm dương hoắc này, nhiều người đã có sức khỏe tình dục tốt hẳn lên, đặc biệt là đã có con sau nhiều năm hiếm muộn.
Cần lưu ý: dùng dâm dương hoắc phải có sự hướng dẫn của thầy thuốc có kinh nghiệm; phụ nữ có thai không nên dùng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
