Có nhiều lý do khiến mụn rộp ở môi phát triển, bao gồm nhiễm trùng, tổn thương do ánh nắng mặt trời và dị ứng. Bài viết này thảo luận về một số nguyên nhân có thể gây ra mụn nước ở môi, triệu chứng và các lựa chọn điều trị.
Các nguyên nhân gây ra mụn rộp
Một vết phồng rộp trên môi có thể do một số tình trạng, bao gồm:
• Nhiễm virus
Virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) là một loại virus lan rộng gây ra mụn rộp ở môi. Mụn rộp môi là những vết loét đau, chứa đầy chất lỏng trên môi và có thể bị phồng rộp. Mụn rộp môi có thể tái phát trong suốt cuộc đời.
• Cháy nắng
Tia cực tím (UV) có thể gây bỏng rộp môi nếu vết cháy nắng đặc biệt nghiêm trọng
• Tắc hoặc vỡ các tuyến nước bọt
U nhầy là những u nang chứa đầy chất lỏng có thể phát triển ở bên trong môi dưới khi tuyến nước bọt bị vỡ hoặc bị tắc.
• Mụn nước
Đây là những mụn nước thông thường ở miệng gây ra những vết loét nhỏ, tròn trên miệng và môi. Các nhà khoa học không biết nguyên nhân nào gây ra vết loét, nhưng một số nghiên cứu cho thấy rằng chúng phát triển khi hệ thống miễn dịch tấn công lớp niêm mạc miệng. Cũng có thể vết loét phát triển do phản ứng dị ứng với các thành phần trong thực phẩm.
• Viêm da tiếp xúc dị ứng
Mỹ phẩm hoặc các sản phẩm dùng cho da khác có thể gây kích ứng da và gây viêm trên mặt và môi.
• Bệnh giang mai
Đây là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục thường gây ra các vết loét xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn và mặt.
• Ung thư miệng
Rộp môi có khả năng bị ung thư là không cao, nhưng niêm mạc miệng có thể có sắc tố loang lổ hoặc đốm trắng, với các vết loét nhỏ quanh miệng và môi không lành.
Triệu chứng
Các triệu chứng khác của mụn nước ở môi sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân.
Các triệu chứng của mụn rộp có thể bao gồm cảm giác nóng, ngứa hoặc ngứa ran xảy ra trước khi mụn rộp xuất hiện. Các vết loét có thể chảy mủ, đóng vảy và hình thành vảy kéo dài trong 5–15 ngày. Chúng có thể xuất hiện lại trong suốt cuộc đời.
Vết loét miệng là một vết loét nhỏ, tròn, đau phát triển trên các vùng di chuyển của miệng, chẳng hạn như môi và lưỡi.
U nang tuyến nước bọt và niêm mạc thường là những u nang vô hại và không có bất kỳ triệu chứng nào khác. Tuy nhiên, nếu u nhầy đặc biệt lớn hoặc tái phát, bác sĩ có thể cần phải cắt bỏ tuyến nước bọt gây ra u nang.
Bệnh giang mai là một bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể xuất hiện với các triệu chứng khác, chẳng hạn như sốt, mệt mỏi và đau cơ.
Viêm da tiếp xúc dị ứng cũng có thể gây ngứa và phát ban quanh mặt.
Điều trị
Việc điều trị mụn rộp môi phụ thuộc vào nguyên nhân của chúng. Một số nguyên nhân là vô hại và không cần điều trị. Các vết phồng rộp do cháy nắng thường sẽ tự lành, nhưng mọi người cần lưu ý không làm vỡ vết phồng rộp và giữ vệ sinh sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.
Một số phương pháp để loại bỏ u nang trên môi bao gồm:
- Phương pháp áp lạnh, bao gồm đông lạnh u nang để loại bỏ nó
- Điều trị bằng laser
- Phẫu thuật
Nếu nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra u nang hoặc vết phồng rộp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh.
Nhiễm trùng do virus, chẳng hạn như mụn rộp, có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, dùng thuốc kháng virus không kê đơn có thể giúp đẩy nhanh quá trình chữa bệnh.
Cách tốt nhất để một người ngăn ngừa các phản ứng dị ứng là tránh các chất gây kích ứng, nếu có thể. Các chất có thể gây ra kích ứng bao gồm son môi, kem dưỡng da hoặc chất tẩy rửa có thể chứa các công thức làm trầm trọng thêm làn da nhạy cảm.
Một số loại thuốc không kê đơn có thể giúp giảm đau hoặc giúp giảm các triệu chứng sốt. Thuốc chống viêm cũng có thể làm giảm đau và sưng tấy quanh môi.
Điều trị tại nhà
Có một số phương pháp điều trị mụn rộp tại nhà giảm giảm đau và giảm triệu chứng ngay lập tức.
Đối với các vết phồng rộp do cháy nắng, Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (ADA) gợi ý:
- Sử dụng kem dưỡng ẩm với lô hội
- Uống nhiều nước
- Tránh làm vỡ hoặc chạm vào mụn nước
- Sử dụng kem chống nắng
Đối với mụn rộp, ADA khuyến nghị:
- Sử dụng túi đá để chườm
- Tránh thức ăn cay hoặc chua
- Đắp một chiếc khăn sạch, lạnh và ướt lên vết loét trong tối đa 10 phút
- Bôi mỡ bôi trơn vào vết loét
Bạn có thể tự điều trị mụn rộp tại nhà bằng các phương pháp trên, tuy nhiên, nếu mụn rộp trở nên trầm trọng hơn và kéo dài quá 15 ngày, bạn nên gặp bác sĩ da liệu để được điều trị y khoa.
Tổng kết
Vết phồng rộp trên môi có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm nhiễm virus, dị ứng hoặc chấn thương. Nó có thể xảy ra với các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như sưng tấy hoặc sốt. Sự xuất hiện, vị trí và các triệu chứng khác đi kèm với vết phồng rộp môi sẽ xác định nguyên nhân gây ra nó.
Điều trị mụn nước trên môi có thể liên quan đến việc dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus để loại bỏ nhiễm trùng do vi khuẩn và virus. Nếu bạn quá đau đớn hoặc khó ăn uống vì những vết rộp này, có thể sử dụng thuaốc giảm đau để giảm sự khó chịu.
Bất kỳ ai có vết phồng rộp dai dẳng không lành nên nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe để tìm được phương pháp điều trị phù hợp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh