Các hợp chất vitamin A được tìm thấy trong thức ăn động vật, thực vật và các thực phẩm bổ sung. Nguồn cấp vitamin A trực tiếp có trong các thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa và các thực phẩm có chứa hợp chất retinol, retinal và axi retinoic. Các chất được cơ thể hấp thụ sau đó chuyển hóa thành vitamin A như α-carotene, β-carotene, β-cryptoxanthin có nhiều ở các thực phẩm nguồn gốc thực vật.
Lợi ích của vitamin A
Tránh bệnh quáng gà và hiện tượng suy giảm thị lực theo tuổi tác.
Bệnh quáng gà xảy ra ở những người thiếu vitamin A- thành phần chính của rhodopsin được tìm thấy trong võng mạc mắt và cực kì nhạy cảm với ánh sáng. Nghiên cứu về các bệnh mắt liên quan đến tuổi tác cho thấy rằng, việc bổ sung chất chống oxy hóa như -carotene giúp giảm 25% ngăn chặn quá trình thoái hóa điểm vàng ở mắt.
Một số công bố chưa chính thức gần đây cho thấy việc bổ sung các thực phẩm có nguồn gốc thực vật giàu vitamin A giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư như ung thư hạch Hodgkin, ung thư cổ tử cung, phổi và bàng quang.
Hỗ trợ hệ thống miễn dịch
Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong hệ thống hàng rào miễn dịch của cơ thể bao các dịch nhầy ở mắt, phổi, ruột và cơ quan sinh dục giúp ngăn chặn sự xâm nhậm của vi khuẩn và các tác nhân lây nhiễm khác.
Hỗ trợ sản xuất các tế bào bạch cầu.
Giảm nguy cơ tử vong ở trẻ em do bệnh sởi, sốt rét gây ra.
Hỗ trợ sức khỏe xương khớp
Các chất dinh dưỡng quan trọng để duy trì xương chắc khỏe như protein, canxi và vitamin D. Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ phát triển xương. Theo một nghiên cứu cho thấy người bổ sung đủ vitamin A giúp giảm được 6% nguy cơ gãy xương.
Duy trì hệ thống sinh sản khỏe mạnh, đảm bảo sự phát triển bình thường của phôi thai.
Thiếu hụt vitamin A ngăn cản sự phát triển của các tế bào tinh trùng dẫn đến vô sinh ở nam và giảm chất lượng trứng ở phụ nữ.
Tham gia vào sự phát triển cấu trúc của các cơ quan ở thai nhi như hệ thần kinh, tim, thận, mắt, phổi, tuyến tụy…tuy nhiên việc thiếu hay dư thừa vitamin A trong thời kì mang thai có thể dẫn đến các dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
Chế độ ăn lành mạnh và phong phú sẽ cung cấp đủ lượng vitamin A cần thiết cho cơ thể. Đối với những người biếng ăn hoặc cơ thể hấp thu kém hay mắc phải một số bệnh khiến nhu cầu vitamin A của cơ thể tăng cao hơn bình thường (bệnh tuyến tụy, mắt, bệnh sởi) thì việc bổ sung vitamin A đường uống là cần thiết. Tuy nhiên bổ sung vitamin A bằng thực phẩm vẫn là lựa chọn tốt nhất. Lượng vitamin A được khuyến cáo sử dụng hằng ngày ở người trưởng thành là 900mcg đối với nam giới và 700mcg đối với phụ nữ.
Lưu ý:
Nếu cơ thể dung nạp cùng một lúc hơn 200.000mcg có thể xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt, tầm nhìn kém hoặc có thể tử vong.
Cơ thể có sự cân bằng trong chuyển hóa các tiền tố vitamin A thành vitamin A chính thức, vì vậy các nguồn cung cấp vitamin A ở thực vật ít có rủi ro gây thừa vitamin A hơn các nguồn cấp từ động vật hay thực phẩm bổ sung.
Uống quá 10.000mcg vitamin A hằng ngày có thể gây các tổn thương cho cơ thể: xương mỏng, tổn thương gan, đau đầu tiêu chảy, buồn nôn, kích ứng da, đau xương khớp.
Phụ nữ đang mang thai hoặc người đang điều trị kết hợp các loại thuốc cần tham vấn bác sĩ trước khi sử dụng vitamin A.
Xem thêm: Thóp phồng, đau đầu, buồn nôn sau uống Vitamin A liều cao
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
