Bao quy đầu và chức năng của bao quy đầu

Vị trí của bao quy đầu

Theo giải phẫu, bao quy đầu là phần da mỏng bọc toàn phần hay một phần của dương vật.

Cấu tạo của bao quy đầu

Bao quy đầu có cấu tạo gồm 2 lớp cơ trơn, mạch máu, nơ ron, da và niêm mạc. Nam giới đến tuổi dậy thì, bao quy đầu sẽ tự tuột xuống để lộ hoàn toàn hay một phần đầu dương vật khi cương cứng. Tuy nhiên, một số trường hợp đến tuổi trưởng thành mà lớp da này vẫn bao toàn bộ phần đầu dương vật thì cần thực hiện thủ thuật cắt bao quy đầu.

Chức năng của bao quy đầu

Bao quy đầu có hai chức năng chính là chức năng bảo vệ dương vật và chức năng tình dục.

Chức năng tình dục

Bao quy đầu có hai lớp cơ trơn bao bọc một phần hay toàn phần dương vật, có nhiều mạch máu, các nơ ron thần kinh nhạy cảm, đặc biệt là khả năng di động lột ra làm lộ phần quy đầu dương vật. Chính nhờ cấu tạo này giúp cho dương vật di chuyển dễ dàng trong âm đạo và mang lại nhiều khoái cảm cho nam giới trong quan hệ tình dục.

Các vấn đề thường gặp về da bao quy đầu

Chức năng bảo vệ dương vật

Bao bọc bên ngoài dương vật nên bao quy đầu có tác dụng bảo vệ quy đầu khỏi những tác động từ bên ngoài có thể gây tổn thương như bụi bẩn, vi khuẩn có hại và do cọ xát đồ lót gây nên.
Tại bao quy đầu có chứa một lượng vi khuẩn có lợi, có khả năng bảo vệ dương vật bởi những tác nhân là vi khuẩn có hại gây viêm nhiễm.
Bao quy đầu cũng chứa một lượng lớn tế bào miễn dịch Langerhans, có tác dụng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng ở mức độ thấp nhất.
Bao quy đầu tiết ra chất nhờn giúp duy trì độ ẩm niêm mạc quy đầu.

Các bệnh thường gặp ở bao quy đầu

Hẹp bao quy đầu

Hẹp bao quy đầu là tình trạng bao quy đầu không thể lột ra được, đầu dương vật luôn bị trùm kín. Tuy nhiên, phần lớn bao quy đầu sẽ dần tuột ra khi trẻ được 3 tuổi trở đi và động lột hoàn toàn ở trẻ vị thành niên.

Nguyên nhân gây hẹp bao quy đầu:

Sẹo do kéo bao quy đầu của trẻ quá sớm.
Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, nấm ở dương vật chưa lột bao quy đầu.
Do vệ sinh kém hoặc bị tác động dẫn đến tổn thương bao quy đầu.

Phương pháp điều trị hẹp bao quy đầu:

Uống kháng sinh hoặc bôi thuốc mỡ chống nấm và nhiễm trùng.
Thực hiện kéo nhẹ bao quy đầu hàng ngày, kết hợp bôi thuốc mỡ steroid giúp nới lỏng các mô.
Cắt bao quy đầu nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, hoặc bị nhiễm trùng và viêm bao quy đầu.

Sưng do nghẹt bao quy đầu

Sưng mô bao quy đầu hoặc đầu dương vật thường bởi tình trạng nghẹt bao quy đầu. Bệnh nhân bị sưng bao quy đầu không thể kéo phần da bao quy đầu trở lại bao phủ đầu dương vật sau khi đã lột ra. Tình trạng này khiến quy đầu bị sưng gây đau đớn, cản trở tuần hoàn máu và cần can thiệp y tế ngay.

Nguyên nhân khiến bao quy đầu bị nghẹt và sưng:

Không kéo bao quy đầu trở lại vị trí cũ sau khi tuột ra để kiểm tra
Do lột mạnh và giữ bao quy đầu bị tuột quá lâu
Bao quy đầu hẹp dẫn đến nhiễm trùng đầu dương vật.

Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào sau đây cần nhanh chóng tới bệnh viện để được can thiệp y tế kịp thời:

Không thể kéo bao quy đầu che phủ đầu dương vật;
Sưng và co thắt bao quy đầu;
Dương vật thay đổi màu sắc
Đau vùng đầu dương vật hoặc bao quy đầu;
Mất cảm giác ở bao quy đầu hoặc đầu dương vật.

Lưu ý: Bệnh nhân không nên tự dùng chất bôi trơn và cố gắng kéo bao quy đầu trở lại bằng mọi cách. Hành động này thể để lại biến chứng làm thay đổi chức năng dương vật.

Viêm bao quy đầu do nhiễm trùng

Triệu chứng của viêm bao quy:

Xuất hiện đốm trắng xung quanh quy đầu và bao quy đầu
Đau khi tiểu tiện do đầu dương vật sưng
Ngứa hoặc đau xung quanh quy đầu
Da quy đầu khô và dày lên
Dương vật tiết dịch bất thường, có mùi hôi

Nguyên nhân viêm bao quy đầu:

Nhiễm nấm men, khuẩn chlamydia, virus HPV, trùng roi trichomonas
Bệnh lậu
Mụn rộp sinh dục herpes
Giang mai
Loét hạ cam mềm (chancroid)

Các phương pháp điều trị viêm bao quy đầu:

Bôi kem steroid hoặc thuốc mỡ có kháng sinh và chống nấm để giảm triệu chứng
Giữ vệ sinh, rửa dương vật chưa lột bao quy đầu bằng nước ấm để giảm kích ứng, hạn chế vi khuẩn và nấm tích tụ dẫn đến nhiễm trùng.
Sử dụng sản phẩm chăm sóc cơ thể loại dịu nhẹ.
Mặc quần lót bằng cotton thoáng mát.

Viêm bao quy đầu do dị ứng

Triệu chứng phổ biến của viêm bao quy đầu do dị ứng:

Da quy đầu dày cộm hoặc ngứa
Có mảng màu xám, nâu hoặc đỏ trên da
Nổi mụn nước, sần sùi, phát ban
Da có vết trầy xước hoặc khô nứt nẻ
Khó tiểu, nước tiểu có máu;
Sưng hoặc đau bìu;
Đau khi quan hệ.

Mặc quần lót quá chật có thể là nguyên nhân khiến bao quy đầu bị viêm

Nguyên nhân viêm bao quy đầu do dị ứng

Đầu dương vật bị kẹt do kéo khóa quần gây tổn thương;
Mặc quần lót bó sát
Dị ứng với bao cao su, các sản phẩm tắm gội
Hẹp bao quy đầu ở dương vật chưa lột bao quy đầu
Bệnh vẩy nến, viêm khớp phản ứng.

Với các triệu chứng nhẹ, bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà bằng một số biện pháp sau:

Chườm khăn lạnh vùng tổn thương 20 phút, lặp lại nhiều lần trong ngày, để giảm sưng và đau;
Băng dương vật hoặc bao quy đầu bị trầy xước bằng một miếng vải, gạc sạch
Thoa kem hydrocortison 1% hoặc thuốc mỡ để giảm ngứa.
Điều trị dị ứng bằng thuốc, chẳng hạn như diphenhydramine (Benadryl) hoặc cetirizine (Zyrtec).
Hạn chế tiếp xúc với hóa chất, chuyển sang dùng các sản phẩm chăm sóc cơ thể dịu nhẹ.

Khô nứt nẻ bao quy đầu

Dấu hiệu khô nẻ bao quy đầu:

Da bị kích ứng, sưng trắng hoặc tấy đỏ
Bao quy đầu tiết dịch trắng

Co thắt bao quy đầu.

Nhiễm trùng nấm men Candida albicans là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng nứt nẻ bao quy đầu

Khô nứt nẻ bao quy đầu thường gây ra bởi các yếu tố như:

Nhiễm trùng nấm men Candida albicans;
Mụn rộp sinh dục
Vệ sinh dương vật chưa lột bao quy đầu không đúng cách

Để ngăn ngừa các vấn đề gặp phải ở bao quy đầu, cần rửa sạch dương vật trẻ sơ sinh mỗi ngày bằng nước ấm, để loại bỏ chất bẩn nằm bên trong bao quy đầu.