✴️ “Thủ phạm” gây bệnh trĩ

1. Tổng quan về bệnh trĩ

Bệnh trĩ, dân gian còn gọi là “lòi dom”, là tình trạng giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ tại mô xung quanh hậu môn – trực tràng. Đây là một trong những bệnh lý hậu môn trực tràng phổ biến nhất, có thể gặp ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt là người lớn tuổi, phụ nữ sau sinh và người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh.

Bệnh trĩ được chia làm 3 loại:

• Trĩ nội: hình thành phía trong ống hậu môn, khó phát hiện ở giai đoạn đầu.

• Trĩ ngoại: xuất hiện ở rìa hậu môn, dễ sờ thấy ngay từ giai đoạn nhẹ.

• Trĩ hỗn hợp: kết hợp của cả trĩ nội và trĩ ngoại.

Bệnh trĩ mang lại nhiều phiền toái cho người mắc phải

2. Triệu chứng thường gặp của bệnh trĩ

Hai dấu hiệu lâm sàng điển hình của bệnh trĩ là:

• Chảy máu khi đại tiện: Thường là máu tươi, có thể dính vào giấy vệ sinh, theo phân hoặc thành tia.

• Sa búi trĩ: Lúc đầu búi trĩ nhỏ, tự co lên được sau khi đại tiện; về sau phải dùng tay đẩy vào hoặc búi trĩ sa hẳn và nằm thường trực ngoài hậu môn, gây đau rát và bất tiện khi ngồi hoặc vận động.

Các triệu chứng khác có thể kèm theo:

• Ngứa hậu môn

• Cảm giác đau khi đi ngoài

• Táo bón kéo dài

• Khó chịu vùng hậu môn khi ngồi lâu

Chị L.A. (35 tuổi, nhân viên văn phòng) chia sẻ:
"Công việc của tôi chủ yếu ngồi máy tính cả ngày, ít vận động. Sau một thời gian bị táo bón kéo dài và thấy khó chịu vùng hậu môn, tôi mới đi khám và phát hiện bị trĩ. Hiện tôi đang cố gắng thay đổi lối sống, tăng vận động nhẹ, uống nhiều nước hơn và triệu chứng đã cải thiện rõ rệt."

3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ

Mặc dù chưa xác định được một nguyên nhân duy nhất, nhưng nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ hình thành bệnh trĩ, bao gồm:

3.1. Bệnh lý đường tiêu hóa

• Táo bón mạn tính

• Tiêu chảy kéo dài

• Hội chứng lỵ hoặc các rối loạn tiêu hóa khác

3.2. Các tình trạng làm tăng áp lực ổ bụng

• Ho kéo dài do viêm phế quản, giãn phế quản

• Mang thai, đặc biệt thai lớn hoặc sinh nhiều lần

• Lao động nặng, khuân vác thường xuyên

Dân văn phòng ngồi nhiều cũng dễ bị trĩ

3.3. Các bệnh lý hậu môn – trực tràng

• Ung thư trực tràng, u tiểu khung

• Viêm nhiễm vùng hậu môn trực tràng

3.4. Yếu tố cơ học và tuổi tác

• Suy yếu các tổ chức nâng đỡ hậu môn do tuổi cao

• Giảm trương lực cơ và dây chằng hậu môn

3.5. Yếu tố nghề nghiệp và lối sống

• Ngồi hoặc đứng lâu (nhân viên văn phòng, tài xế, thợ may…)

• Lười vận động

• Chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước

• Sử dụng nhiều rượu bia, đồ ăn cay nóng

• Thói quen nhịn đại tiện hoặc ngồi lâu trong nhà vệ sinh

4. Biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ

Để phòng ngừa bệnh trĩ và giảm thiểu nguy cơ tái phát, cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

4.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ

• Uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày

• Hạn chế thực phẩm cay nóng, rượu bia, cà phê

4.2. Vận động hợp lý

• Tránh ngồi hoặc đứng lâu liên tục

• Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, đạp xe

• Tránh nâng vật nặng quá sức

Nên tập luyện thể dục thể thao hàng ngày

4.3. Thói quen đại tiện lành mạnh

• Đi đại tiện đúng lúc, không nhịn

• Không ngồi lâu trong nhà vệ sinh (dưới 5 phút/lần)

• Giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau mỗi lần đại tiện

4.4. Điều trị sớm các bệnh liên quan

• Kiểm soát tốt các bệnh lý như táo bón, viêm đường hô hấp, bệnh gan mật

• Khám định kỳ chuyên khoa hậu môn – trực tràng khi có biểu hiện nghi ngờ

KẾT LUẬN:
Bệnh trĩ là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và thay đổi lối sống phù hợp. Đừng ngại chia sẻ với bác sĩ khi có các dấu hiệu bất thường liên quan đến đại tiện để được tư vấn và can thiệp đúng cách.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp