Viêm đại tràng mãn tính là gì?
Đại tràng là bộ phận nằm ở phần cuối đường ruột, đóng góp vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn. Với vai trò chứa chất cặn bã trước khi chúng được đẩy ra ngoài, đại tràng là nơi rất dễ bị vi khuẩn tấn công gây viêm nhiễm.
Viêm đại tràng mãn tính là mức độ nghiêm trọng của viêm đại tràng. Nó là tình trạng viêm đại tràng kéo dài dai dẳng, khó chữa trị dứt điểm. Đây là một bệnh lý tiêu hóa rất thường gặp, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Ở nước ta, có đến 20% dân số bị viêm đại tràng mãn tính và có xu hướng gia tăng.
Viêm đại tràng mãn tính là sự viêm nhiễm gây tổ thương khu trú hoặc lan rộng ở niêm mạc đại tràng. Bệnh phát triển với nhiều mức đố. Nhẹ thì niêm mạc dễ chảy máu khi bị tác động, nặng thì niêm mạc xuất hiện nhiều vết loét, xung huyết và xuất huyết, thậm chí bệnh có thể tạo nên những ổ áp-xe nhỏ, gây đau đớn khó chịu và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống thường ngày của người bệnh.
Phân loại viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng được chia thành 2 nhóm chính là viêm đại tràng mạn tính có nguyên và viêm đại tràng mạn tính không rõ nguyên nhân. Trong đó:
Viêm đại tràng mạn tính có nguyên nhân là bệnh xuất hiện sau khi bệnh nhân bị viêm đại tràng cấp do bị nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trung, nhiễm độc hoặc nhiễm nấm nhưng lại không được điều trị dứt điểm.
Viêm đại tràng mạn tính không rõ nguyên nhân là bệnh không đặc hiệu.
Nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính
Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm đại tràng mãn tính. Trong đó, một vài nguyên nhân chính bao gồm:
Do chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, thường xuyên ăn đồ chiên rán, cay nóng, uống rượu bia hay sử dụng chất kích thích
Do sự tấn công của vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng xâm nhập vào đường ruột rồi gây viêm nhiễm
Táo bón thường xuyên và kéo dài cũng là nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính
Do các yếu tố dị ứng gây nên
Ngoài ra, bệnh viêm đại tràng mãn tính còn có thể do bệnh Crohn gây nên
10 dấu hiệu của bệnh viêm đại tràng mãn tính
Nếu cơ thể bạn gặp phải một vài triệu chứng dưới đây, rất có thể bạn đã mắc bệnh viêm đại tràng mãn tính:
Tiêu chảy
Khi bị viêm đại tràng mãn tính, người bệnh có thể bị đi tiêu chảy trong vài ngày đến vài tuần. Bên cạnh đó, phân của người bệnh cón bị lẫn máu với lẫn chất nhầy.
Táo bón
Người bị viêm đại tràng mãn tính sẽ gặp phải khó khăn khi đi đại tiện do bị táo bón. Khi bị viêm, đại tràng sẽ không thể hoàn thành tốt chức năng của mình và không thể tiêu hóa được các chất thải, dẫn đến tình trạng táo bón rất khó chịu.
Đau bụng
Đây là triệu chứng mà hầu hết bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính gặp phải. Khi bị viêm đại tràng mãn tính sẽ gây viêm ruột già hoặc gây viêm niêm mạc đại tràng. Đây là nguyên nhân dẫn đến các cơn đau quặn bụng do các cơ phải hoạt động quá mức. Các cơn đau có chiều hướng ra tăng và sẽ đỡ hẳn sau khi đi đại tiện.
Mệt mỏi
Dù ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý nhưng người bị viêm đại tràng vẫn cảm thấy mệt mỏi do phải đi đại tiện quá nhiều lần, khiến cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi, mất năng lượng và mất chất dinh dưỡng.
Khó chịu ở trực tràng
Cảm giác khó chịu thậm chí bị chảy máu ở khu vực trực tràng là vấn đề mà không ít bệnh nhân viêm trực tràng mãn tính gặp phải. Nguyên nhân gây chảy máu là do các vết loét tiếp xúc với chất hữu cơ mà người bệnh dung nạp vào gây đau rát, chảy máu.
Ăn không ngon
Người bị viêm đại tràng mãn tính thường xuyên cảm thấy ăn không ngon do bị đầy hơi và bụng khó chịu khi đang ăn. Vì hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề nên tâm lý không thoải mái và lo lắng cũng khiến họ cảm thấy ăn không ngon miệng.
Sốt cao
Thông thường, người bệnh chỉ bị sốt nhẹ. Nếu bạn bì sốt cao, hãy đến gặp bác sĩ ngay vì rất có thể hệ miễn dịch của bạn đang phải hoạt động quá sức để chống lại sự tác động của các vết loét do bệnh viêm đại tràng mãn tính gây ra.
Suy dinh dưỡng
Khi bị viêm đại tràng mãn tính, hệ tiêu hóa của người bệnh bị tổn thương và làm việc không hiệu quả. Từ đó, cơ thể dễ bị suy dinh dưỡng do không hấp thụ đủ chất.
Thiếu máu
Khi bị viêm đại tràng mãn tính, người bệnh sẽ thường xuyên bị tiêu chảy, đại tiện ra máu, chảy máu đại tràng… dẫn đến tình trạng thiếu máu. Đây không chỉ là triệu chứng riêng của bệnh viêm đại tràng mà còn là triệu chứng thường gặp của các bệnh về đường ruột.
Đau khớp
Đây là triệu chứng khá điển hình của viêm đại tràng mãn tính. Khi bị bệnh, người bệnh sẽ thường phải đối mặt với trạng thái sưng và đau khớp. Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá lo lắng vì chứng viêm khớp sẽ giảm dần và không gây ra tổn thương lâu dài đối với sức khỏe.
Biến chứng nguy hiểm của viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng nếu đã ở vào tình trạng mãn tính thì rất khó chữa trị dứt điểm. Nếu càng để lâu, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và gây tổn hại đến sức khỏe người bệnh.
Xuất huyết đại tràng
Với bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính, niêm mạc đại tràng của họ bị viêm loét trong thời gian dài rất dễ dẫn đến xuất huyết. Lúc này, người bệnh thường xuyên gặp phải tình trạng đi ngoài ra máu, phân lẫn chất nhầy. Ở trường hợp nặng còn có thể chảy máu ồ ạt khi đi đại tiện.
Đây được xem là một biến chứng khá nguy hiểm vì nó dẫn đến tình trạng thiếu máu, cơ thể người bệnh luôn trong tình trạng xanh xao, mệt mỏi.
Giãn đại tràng
Rối loạn đại tiện là tình trạng thường gặp ở bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính. Tình trạng này khiến đại tràng luôn phải co thắt liên tục, ruột phải vận động quá mức sẽ dẫn đến giãn đại tràng và giãn ruột.
Thủng đại tràng
Tình trạng viêm nhiễm kéo dài không khỏi, các vết loét ngày càng lan rộng và nghiêm trọng hơn sẽ có nguy cơ dẫn đến thủng đại tràng vô cùng nguy hiểm. Trường hợp này bệnh nhân cần được mổ gấp để bảo vệ sức khỏe và tính mạng.
Ung thư đại tràng
Theo thống kê, có khoảng 20% bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính bị biến chứng thành ung thư đại tràng. Biến chứng này vô cùng nguy hiểm và cần được phát hiện sớm vì nếu để muộn, việc chữa trị là rất khó và có thể dẫn đến ung thư di căn, đe dọa tính mạng người bệnh.
Viêm đại tràng mãn tính có chữa được không?
Đây là câu hỏi mà bất kỳ bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính nào cũng quan tâm. Bởi việc điều trị bệnh rất khó khăn khi đã ở giai đoạn mãn tính.
Viêm đại tràng nếu đã đến giai đoạn mãn tính thì việc điều trị dứt điểm là rất khó. Bệnh có thể thuyên giảm nhưng lại dễ tái phát sau một thời gian. Do đó, việc điều trị chỉ mang tính chất làm giảm triệu chứng chứ không chữa khỏi dứt điểm được.
Điều trị viêm đại tràng mãn tính
Các chuyên gia cho rằng, viêm đại tràng mãn tính là bệnh dễ gặp nhưng lại rất khó chữa vì việc chữa trị rất điểm là vô cùng khó khăn. Do đó, quá trình điều trị bệnh phải kết hợp điều trị nội khoa với thay đổi chế độ sinh hoạt và ăn uống điều độ, khoa học.
Tùy theo tình trạng bệnh của từng người, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp. Các loại thuốc thường được sử dụng là thuốc kháng sinh chống nhiễm trùng, thuốc giảm đau, chống co thắt, thuốc chống tiêu chảy, chống ký sinh trùng…
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cần kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học. Hạn chế đồ ăn dầu mỡ, cay nóng, thay vào đó nên ăn những đồ ăn mềm, dễ tiêu hóa. Ngoài ra, người bệnh cũng cần cân đối thời gian làm việc, nghỉ ngơi hợp lý. Đặc biệt, luôn giữ tinh thần thoải mái, lạc quan để đánh bay bệnh tật.
Một vài lưu ý dành cho bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính
Trong quá trình điều trị viêm đại tràng mãn tính, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau để giúp quá trình điều trị bệnh dễ dàng hơn và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra:
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Người bị viêm đại tràng mãn tính cần hạn chế ăn các loại thực phẩm tươi sống để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn sẽ khiến cho tình trạng bệnh càng trở nên nặng nề. Bên cạnh đó, đảm bảo thực phẩm luôn tươi ngon, rõ nguồn gốc, ăn chín uống sôi và giữ gìn vệ sinh môi trường sống xung quanh.
Nên ăn các thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa nhu khoai tây, thịt nạc, đậu nành, thực phẩm giàu chất xơ: rau xanh, trái cây… đặc biệt là thực phẩm giàu kali rất tốt cho tiêu hóa như chuối, đu đủ…
Hạn chế tối đa đồ chiên rán, thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng… Tránh xa chất kích thích, đồ uống có cồn vì chúng không hề tốt cho sức khỏe mà còn làm tình trạng bệnh trở nên nặng nề hơn.
Không nên ăn quá no trong một bữa mà hãy chia nhỏ thành nhiều bữa ăn. Đặc biệt cần lưu ý không ăn quá nhiều vào buổi tối.
Điều chỉnh chế độ sinh hoạt
Tập thể dục thể thao, vận động thường xuyên để tăng sức đề kháng và tăng cường hệ miễn dịch nhằm giúp hỗ trợ tối đa quá trình hồi phục bệnh cũng như ngăn ngừa biến chứng. Các môn thể thao được khuyến cáo cho người bị viêm đại tràng mãn tính gồm: đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga…
Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress, căng thẳng hay lo lắng thái quá vì chúng có thể khiến bệnh thêm nặng hơn.
Cân bằng cuộc sống, cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi. Hãy đảm bảo bạn luôn được ngủ đủ giấc, không làm việc quá sức và giành nhiều thời gian làm những điều mình yêu thích để luôn cảm thấy vui vẻ, khỏe khoắn.
Như vậy, bài viết trên đây đã cho bạn cái nhìn khái quát nhất về những vấn đề liên quan đến bệnh viêm đại tràng mãn tính. Đặc biệt, đã giúp bạn trả lời được câu hỏi viêm đại tràng mãn tính có chữa được không. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn cân bằng được những thói quen cũng như có thêm kiến thức để giúp phòng ngừa và chữa trị bệnh hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh