1. Viêm túi mật do sỏi là bệnh gì?
Viêm túi mật do sỏi là hiện tượng xảy ra khi sỏi được hình thành trong túi mật. Sỏi được hình thành là do dịch mật lắng lại. Sỏi có thành phần là chất béo kết hợp với canxi và các sắc tố mật, đặc và cứng lên theo thời gian. Sỏi ở trong túi mật có thể là một hoặc cả ổ sỏi. Bệnh nhân càng lớn tuổi thì càng có tỉ lệ mắc sỏi mật cao hơn.
Sỏi mật trong giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ rệt. Một bộ phận sỏi có thể sống yên ả trong túi mật mà không gây nguy hiểm cho đến khi bắt đầu gây viêm túi mật. Phần lớn các trường hợp bị viêm túi mật đều do sỏi mật gây ra. Cụ thể, sỏi kẹt lại ở các ống túi mật (là bộ phận dẫn mật từ túi mật ra ống mật chủ) khiến mật bị ứ lại, túi mật căng, thành mật dày lên và bị viêm, lâu dần sẽ bị nhiễm trùng. Từ quá trình nhiễm trùng sẽ gây nên các biến chứng như viêm phúc mạc, áp xe…
Nguyên nhân gây viêm túi mật phần lớn là do sỏi hình thành tại túi mật
2. Chẩn đoán viêm túi mật do sỏi bằng cách nào?
Viêm túi mật gây ra bởi sỏi thường gây ra cơn đau bụng mạn sườn phải, có thể kèm sốt, nôn… Tuy nhiên những triệu chứng đó có thể gây nhầm lẫn với những bệnh lý khác. Bệnh nhân sẽ được chỉ định siêu âm ổ bụng để xác định chính xác tình trạng bệnh. Siêu âm có thể giúp bác sĩ quan sát được tình trạng sỏi mật cũng như thành túi mật dày ở mức độ nào. Một số chẩn đoán chuyên sâu khác như chụp CT có thể được thực hiện nếu kết quả siêu âm chưa cung cấp đủ thông tin thiết.
3. Điều trị viêm túi mật do sỏi
Bệnh nhân khi gặp cơn đau viêm túi mật cần phải nhập viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trong thời gian đó không được ăn uống tránh gây kích thích túi mật. Sau khi nhập viện bệnh nhân sẽ được truyền dịch cũng như thuốc giảm đau. Những viên sỏi có thể rơi lại vào trong túi mật và chấm dứt tình trạng tắc nghẽn.
3.1. Dùng thuốc điều trị viêm túi mật do sỏi
Sau khi được truyền dịch, nếu xác định các viên sỏi ổn định và không còn gây tác động xấu đến túi mật, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc để làm giảm tình trạng viêm. Bệnh nhân sẽ tạm thời không còn đau đớn khó chịu vì viêm túi mật trong một thời gian. Tuy nhiên, phương án dùng thuốc không thể điều trị triệt để vì viêm túi mật có thể tái phát vào sau này.
3.2. Phẫu thuật cắt bỏ viêm túi mật do sỏi
Phương án được ưu tiên nhất trong điều trị viêm túi mật là phẫu thuật cắt bỏ. Người bệnh sẽ có chỉ định cắt bỏ ngay nếu tình trạng sức khỏe khi nhập viện ổn định, chưa có biến chứng. Trường hợp viêm túi mật do sỏi đã gây ra biến chứng, bệnh nhân sẽ được điều trị biến chứng trước khi tiến hành cắt bỏ túi mật. Bệnh nhân có thể thực hiện cắt bỏ túi mật bằng giải pháp mổ mở hoặc mổ nội soi tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.
Tuy nhiên hiện nay phẫu thuật nội soi cắt túi mật đang được ưa chuộng hơn nhờ nhiều ưu điểm vượt trội.Theo đó máy nội soi và các dụng cụ y tế phục vụ cho cuộc mổ sẽ được đưa vào ổ bụng của bệnh nhân thông qua những vết rạch nhỏ. Sau đó bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ túi mật và loại bỏ ra ngoài. Nhờ đó sau mổ người bệnh ít đau, hầu như không để lại sẹo, phục hồi sức khỏe nhanh chóng.
Với những ưu điểm này phẫu thuật nội soi cắt túi mật được đánh giá là tối ưu nhất trong điều trị viêm túi mật do sỏi. Sau khi túi mật bị loại bỏ, chúng ta vẫn có thể sống khỏe mạnh và tiêu hóa bình thường. Dịch mật thay vì dự trữ ở túi mật sẽ đi thẳng xuống ruột non.
4. Viêm túi mật không xử trí có nguy hiểm không?
Viêm túi mật nếu xử lý kịp thời sẽ không để lại hậu quả gì. Tuy nhiên, rất nhiều bệnh nhân phát hiện ra viêm túi mật trong tình trạng biến chứng, viêm nhiễm nặng nề. Phần dịch mủ do nhiễm trùng có thể bị vỡ ra và tràn vào ổ bụng, gây nhiễm trùng ổ bụng… Nếu không cấp cứu kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng.
5. Lưu ý sau phẫu thuật cắt túi mật
Túi mật là một bộ phận có thể cắt bỏ mà không tạo ra biến chứng nghiêm trọng đối với cơ thể. Sau khi cắt bỏ, dịch mật vẫn chảy từ gan xuống ruột non. Bệnh nhân sau mổ nên dành thời gian nghỉ ngơi. Ăn thức ăn thanh đạm và tránh vận động mạnh để chóng phục hồi, sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
Chế độ được khuyên đối với bệnh nhân đã từng cắt túi mật là thực phẩm giàu chất xơ, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh. Nên hạn chế chất béo vì có thể gây chứng khó tiêu, chướng bụng sau khi không còn túi mật.
Một số triệu chứng có thể xảy ra sau khi cắt túi mật như là tiêu chảy nhẹ, đau bụng nhẹ… nhưng chỉ trong thời gian ngắn và có thể kiểm soát hiệu quả bằng một số loại thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Người bị viêm túi mật nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ
Viêm túi mật do sỏi là hiện tượng thường gặp. Tốt nhất người bệnh nếu có gặp các dấu hiệu đau bụng mạn sườn kéo dài, nôn, tiêu chảy… thì nên nhanh chóng đến các địa chỉ y tế uy tín để thăm khám và xử trí ngay, tránh kéo dài gây biến chứng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
