Dấu hiệu dây thần kinh bị tổn thương

Cơ thể có hàng tỉ tế bào thần kinh cùng các dây thần kinh. Phần lớn các dây thần kinh thuộc về hệ thần kinh ngoại biên, phân nhánh đến toàn bộ cơ thể nhận các tín hiệu và truyền về não và tủy sống. Khi hệ thần kinh hoạt động bình thường, nhờ não nhận thông tin từ các dây thần kinh mà bạn có thể vận động cơ bắp, có cảm giác đau và giữ cho các cơ quan nội tạng vận hành bình thường.

Nhưng khi hệ thần kinh ngoại biên bị tổn thương thì lại là một câu chuyện hoàn toàn khác: Đến cả đi bộ cũng trở thành một trở ngại, hoặc bạn có thể trải nghiệm những cảm giác đau không ngừng, hay có thể bị thương nghiêm trọng vì không cảm nhận được độ nóng của bếp đang bật.

Trong số những nguyên nhân gây tổn thương thần kinh ngoại biên thì tiểu đường là nguyên nhân đứng đầu. Nguyên nhân thứ hai (khi bạn có mang gen khiếm khuyết). Theo sau đó là việc luôn thực hiện những chuyển động lặp đi lặp lại và bệnh Lyme.

Các nguyên nhân khác có thể bao gồm chấn thương đột ngột (ví dụ như tai nạn ô tô), tuổi tác, thiếu vitamin, tiếp xúc với độc tố mạn tính (như rượu (cồn), thuốc điều trị ung thư, chì, thủy cân, và thạch tín), các bệnh viên nhiễm hoặc bệnh tự miễn như viêm gan C, bạch hầu, HIV, Epstain-Bar, viêm khớp dạng thấp, và hội chứng Guillain-Barré. Tuy nhiên, nhiều trường hợp tổn thương dây thần kinh cũng không rõ nguyên nhân.

Một tin tốt là tổn thương dây thần kinh thường xuất hiện từ từ. Điều đó có nghĩa là bạn có cơ hội điều trị trước khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, việc chẩn đoán chính xác tổn thương dây thần kinh không phải dễ dàng. Hãy đi khám ngay nếu bạn gặp phải những triệu chứng dưới đây:

Cảm giác tê bì, ngứa râm ran, hoặc bỏng rát

Cảm giác này chính là những dấu hiệu sớm của tổn thương thần kinh và có thể lan từ bàn tay lên cẳng tay, hoặc từ bàn chân lên cẳng chân. Các dây thần kinh cảm giác bị chèn ép (thường là trong khi ngủ) xảy ra khá phổ biến. Các triệu chứng bao gồm tê bì hoặc cảm giác châm chích nhưng chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, nếu cảm giác tê bì và châm chích không biến mất thì hãy đi khám.

Có thể bị thương vì không có cảm giác

Các dây thần kinh cảm giác có nhiệm vụ cho não biết về những mối nguy hại từ môi trường xung quanh bạn, nhưng nếu các dây thần kinh đó có vấn đề thì khả năng bạn gặp chấn thương sẽ cao hơn. Nếu bạn bị bỏng, đứt tay hoặc các chấn thương khác do không nhận ra mình đã tiếp xúc với các vật nóng, nhọn thì hãy đi khám ngay.

Khó khăn hoặc không thể cử động một phần cơ thể

Nếu các dây thần kinh bị ảnh hưởng là các dây thần kinh vận động thì có thể xảy ra tình trạng yếu cơ hay thậm chí liệt cơ. Những triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu của những vấn đề tiềm ẩn khác cần phải được kiểm tra. Vì vậy, nếu tình trạng này xảy ra, hãy đi khám ngay khi có thể.

Ví dụ, nếu tình trạng yếu cơ hoặc tê bì xuất hiện đột ngột (nhất là chỉ ở một bên cơ thể), và kèm theo các dấu hiệu như lú lẫn, gặp vấn đề về đi lại và thị lực, cùng với đau đầu nghiêm trọng thì hãy gọi cấp cứu ngay vì có thể bạn đang gặp phải một cơn đột quỵ.

Cơn đau dọc một bên chân

Nếu một cơn đau nhói, cảm giác bỏng rát hoặc cảm giác râm ran chạy dọc từ phần thắt lưng xuống chân thì có thể bạn đã bị đau thần kinh tọa. Điều này xảy ra khi dây thần kinh tọa – chạy dọc từ thắt lưng xuống hông và xuống chân – bị chèn ép hoặc tổn thương, có thể là do bị thoát vị đĩa đệm hoặc do bệnh khác ví dụ như tiểu đường.

Cảm thấy mình vụng về hơn bình thường

Bỗng dưng cảm thấy mình trở nên vụng về và hay ngã hơn bình thường. Nếu những dây thần kinh lớn đảm nhiệm chức năng cảm nhận bị tổn thương thì sẽ dễ ngã do thiếu sự phối hợp và không thể cảm nhận được vị trí của cơ thể. Ví dụ, nếu bàn chân bị tê thì sẽ khó nhận biết được bạn đang đi đến đâu hoặc giẫm lên cái gì, từ đó dễ làm bạn vấp ngã.

Trong một vài trường hợp, nếu xuất hiện những triệu chứng như run rẩy, cứng cơ, và thay đổi khả năng ngôn ngữ, thì đó có thể là các dấu hiệu của bệnh Parkinson. Trong bệnh Parkinson, các tế bào thần kinh não bị tổn thương.

Đi vệ sinh thường xuyên

Dây thần kinh bị tổn thương có thể gửi đi những tín hiệu sai đến bàng quang, làm bạn luôn có cảm giác muốn đi vệ sinh hoặc luôn cảm thấy như không thể chạy kịp vào nhà vệ sinh. Ngược lại, bạn cũng có thể gặp vấn đề với việc làm trống bàng quang hoàn toàn hoặc không thể nhận biết được khi nào bàng quang đã đầy.

Xuất hiện những cơn đau đầu kịch phát như bị điện giật nhưng thoáng qua

Nếu gặp tình trạng này thì có thể bạn đã gặp phải tình trạng đau dây thần kinh chẩm, một tình trạng khi dây thần kinh ở cổ bị chèn ép. Trong trường hợp này, có thể bạn sẽ cần đến phương pháp phong bế thần kinh – một phương pháp gây tê tại chỗ nhằm tạm thời ngăn chặn dây thần kinh chẩm truyền đi những tín hiệu đau về não.

Đồ mồ hôi quá ít hoặc quá nhiều

Đây có thể là dấu hiệu rằng đã có vấn đề với các dây thần kinh truyền tín hiệu từ não đến các tuyến mồ hôi. Do đó, nhiệt độ cơ thể có thể dao động thường xuyên. Các bác sĩ có thể sẽ chỉ định xét nghiệm để đánh giá tình trạng đổ mồ hôi của bạn và nhịp tim.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP