Tự chăm sóc cho bản thân là một kỹ năng mà các bậc cha mẹ phải hướng dẫn cho con cái càng sớm càng tốt. Một trong những bí quyết của các bậc cha mẹ thành công trong việc này là cung cấp những hướng dẫn phù hợp với sự phát triển của trẻ theo từng lứa tuổi. Chẳng hạn như, dạy trẻ biết cách chải răng đúng từ khi trẻ 2-3 tuổi để trẻ có thể tự đánh răng khi 5 - 6 tuổi; hay việc dạy trẻ mặc quần áo ở độ tuổi mẫu giáo để trẻ có thể thực hiện tốt việc này vào độ tuổi 6-7 tuổi.
Hầu hết trẻ em vào độ tuổi cuối cấp tiểu học, tức là khoảng 8-10 tuổi đã có khả năng tự thực hiện các công việc vệ sinh cơ thể như tắm, gội đầu, đánh răng...Tuy nhiên, việc "trao quyền" cho trẻ tự sử dụng thuốc lại là một vấn đề cần được cân nhắc rất kỹ lưỡng. Tùy thuộc vào khả năng của trẻ có thể tự hoàn thành được nhiều trách nhiệm hơn, cha mẹ cần giáo dục và giám sát việc sử dụng thuốc của con mình.
Không có một lứa tuổi cố định nào để khẳng định rằng chắc chắn con bạn đã có thể tự sử dụng thuốc được rồi. Tuy nhiên, khi trẻ bước vào độ tuổi vị thành niên, cha mẹ có thể cân nhắc việc từng bước cho trẻ tự sử dụng thuốc.
Dưới đây là những việc cha mẹ nên làm trong quá trình hướng dẫn trẻ tự sử dụng thuốc:
Thảo luận về việc sử dụng thuốc an toàn với con bạn
Trẻ vị thành niên có thể nghĩ rằng uống thuốc càng nhiều thì càng tốt, dẫn đến hậu quả tai hại là trẻ có thể uống quá liều thuốc giảm đau, các thuốc không kê đơn. Nhưng một số trường hợp trẻ sợ hãi không chịu uống thuốc nên trẻ sẽ bỏ qua những liều thuốc điều trị, nhất là đối với các bệnh mãn tính, gây nên hậu quả nghiêm trọng.
Do vậy, bạn cần trao đổi với trẻ để thay đổi những suy nghĩ sai lầm này, trao đổi, hướng dẫn cho trẻ tuân thủ những chỉ định của bác sỹ, cách sử dụng thuốc an toàn.
Bên cạnh đó, cần quan tâm đến những áp lực của bạn bè đồng trang lứa tác động đến trẻ. Những áp lực này khiến trẻ có thể làm những việc mà chúng thực sự không muốn làm, chẳng hạn như lạm dụng thuốc hoặc bỏ dùng các thuốc điều trị.
Trong gia đình, hãy tạo một môi trường có sự tin tưởng giữa con cái và cha mẹ, nơi mà các con bạn được khuyến khích thảo luận về việc sử dụng thuốc đúng cách hay các vấn đề sức khỏe khác nếu chúng có thắc mắc.
.png)
Những lưu ý quan trọng bạn cần hướng dẫn các con của mình
Hướng dẫn cho trẻ tuân thủ những chỉ định của bác sỹ, cách sử dụng thuốc đúng và tránh dùng thuốc quá liều. Hãy nhớ trao đổi với trẻ càng chi tiết càng tốt về: thời điểm dùng thuốc, số lần sử dụng mỗi ngày, cách sử dụng mỗi loại thuốc (uống, xịt mũi họng, bôi ngoài da...), những điều cần phải theo dõi sau khi sử dụng thuốc, khi nào cần phải ngừng sử dụng thuốc.
Giám sát trẻ sử dụng thuốc đúng: với những trẻ cần dùng thuốc thường xuyên khi bị dị ứng, hen phế quản, tiểu đường hoặc các bệnh mãn tính khác, ngay cả khi đã cho phép trẻ tự sử dụng thuốc, cha mẹ vẫn cần tiếp tục giám sát việc sử dụng các loại thuốc này để đảm bảo rằng thuốc được sử dụng đúng cách. Với một khối lượng thuốc lớn và sử dụng thường xuyên rất dễ xảy ra những sai sót của trẻ về việc sử dụng thuốc. Hàng ngàn trẻ em phải cấp cứu mỗi năm bởi việc tự ý sử dụng thuốc không kê đơn hoặc sử dụng thuốc quá liều.
Biết cách đọc nhãn thuốc: tất cả thông tin quan trọng về cách sử dụng, liều lượng, tác dụng phụ đều được ghi trên nhãn thuốc. Hãy cùng với con bạn tìm hiểu và đọc nhãn thuốc này nếu trẻ phải sử dụng thuốc dù ngắn hay dài ngày.
Không bao giờ chia sẻ thuốc của mình với bạn bè: luôn nhắc nhở con rằng, thuốc này chỉ được kê riêng cho con, chỉ dùng cho con. Đôi khi, con bạn có thể muốn chia sẻ thuốc với bạn bè khi các bạn của chúng gặp những vấn đề sức khỏe tương tự. Nhưng điều này sẽ rất nguy hiểm nếu bạn bè chúng dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc hoặc không điều trị khỏi được căn bệnh của bạn bè.
Không dùng thuốc quá liều được bác sỹ kê đơn: trẻ vị thành niên thường nghĩ nhiều thuốc hơn thì có tác dụng tốt hơn nhưng chính điều này lại khiến chúng dùng quá liều thuốc. Chỉ được sử dụng theo liều lượng được qui định trên nhãn và theo kê đơn của bác sỹ. Hãy chia sẻ với các con về những hậu quả của việc sử dụng thuốc quá liều.
Không sử dụng các loại thuốc dành cho người lớn: các loại thuốc dành cho người lớn thì không phù hợp với trẻ em về liều dùng, dạng sử dụng. Vì vậy, không cho trẻ sử dụng và luôn nhắc nhở trẻ không dùng các loại thuốc dành riêng cho người lớn.
Bảo quản thuốc an toàn: luôn để thuốc ở nơi an toàn, trong các hộp, tủ có khóa và tránh xa tầm với của trẻ em.
Hướng dẫn trẻ biết những việc cần làm trong trường hợp khẩn cấp như: dừng thuốc, kêu gọi sự trợ giúp của người xung quanh, gọi các số diện thoại khẩn cấp...
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
