Một số thông tin về gây mê khi phẫu thuật

Người hút thuốc có thể cần gây mê nhiều hơn người không hút thuốc

Các bác sĩ gây mê từ lâu đã nhận thấy rằng những người hút thuốc thường cần gây mê nhiều hơn. Nghiên cứu sơ bộ được trình bày tại hội thảo của Hiệp hội Gây mê Châu Âu cho thấy những phụ nữ hút thuốc cần gây mê nhiều hơn 33% trong quá trình phẫu thuật so với những phụ nữ không hút thuốc và những người tiếp xúc với khói thuốc thụ động cần gây mê nhiều hơn 20%. Cả hai nhóm hút thuốc đều cần dùng thêm thuốc giảm đau sau phẫu thuật.

Những người hút thuốc có đường hô hấp bị kích thích. Do đó, họ có thể cần liều thuốc giảm đau cao hơn để cải thiện khả năng chịu đựng của đường thở. Những người hút thuốc hoặc sử dụng cần sa hàng ngày hoặc hàng tuần có thể cần mức độ gây mê cao hơn gấp đôi đối với các thủ thuật thông thường như nội soi

Nếu bạn biết trước rằng mình sắp trải qua phẫu thuật, việc bỏ hút thuốc thậm chí chỉ vài ngày trước đó có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng và giúp bạn nhanh lành vết thương.

Gây mê không phải lúc nào cũng làm bạn ngủ

Gây tê cục bộ chỉ làm tê một vùng nhỏ trên cơ thể để tránh đau khi thực hiện các thủ thuật như nhổ răng, khâu vết cắt sâu hoặc tẩy nốt ruồi. Gây tê vùng giúp giảm đau và cử động ở một vùng rộng hơn trên cơ thể nhưng giúp bạn hoàn toàn tỉnh táo, có thể nói chuyện và trả lời các câu hỏi. Gây tê ngoài màng cứng khi sinh con là một ví dụ.

Gây mê toàn thân ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, khiến bạn bất tỉnh và không thể cử động. Thường được sử dụng cho các hoạt động lớn và tốn thời gian. Với liều lượng nhỏ hơn, thuốc gây mê toàn thân có thể được sử dụng để tạo ra "giấc ngủ chạng vạng", một loại thuốc gây mê ít mạnh hơn giúp bạn buồn ngủ, thư giãn và khó có thể di chuyển hoặc biết chuyện gì đang xảy ra.

Bị thức tỉnh trong khi phẫu thuật

Tình trạng này cực kỳ hiếm, xảy ra khi bạn nhận thức được môi trường xung quanh và các sự kiện xảy ra trong quá trình phẫu thuật. Những cơn tỉnh giấc như vậy thường diễn ra trong thời gian ngắn và thường không cảm thấy đau. Tình trạng này phổ biến hơn ở những người có nguy cơ cao mắc nhiều bệnh lý hoặc những người đang được điều trị cấp cứu, trong đó liều gây mê thông thường không thể được cung cấp một cách an toàn.

Thừa cân làm tăng nguy cơ biến chứng

Đối với những người thừa cân thì thường sẽ khó đưa ra liều lượng thuốc tốt nhất và truyền thuốc đó qua đường tĩnh mạch so với những người khác. Ngoài ra, thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ, một tình trạng gây ra tình trạng ngừng thở thường xuyên, ảnh hưởng đến quá trình nhận đủ oxy và luồng không khí, đặc biệt là trong quá trình gây mê toàn thân. Giảm cân trước khi phẫu thuật có thể làm giảm nguy cơ biến chứng.

Tìm ra các cách khác nhau để quá trình gây mê hiệu quả hơn

Khi gần đây, gây mê đã trở thành một phần của quá trình phẫu thuật thông thường thì nhiều bác sĩ lại không biết nhiều về cách thức chúng hoạt động. Hiện nay, thuốc gây mê được cho là làm gián đoạn tín hiệu thần kinh bằng cách nhắm vào các phân tử protein đặc hiệu bên trong màng tế bào thần kinh. Theo các bác sĩ tiếp tục tìm hiểu thêm về gây mê, những loại thuốc này sẽ ngày càng hiệu quả hơn.

Những người tóc đỏ không cần gây mê nhiều 

Những người có mái tóc đỏ mang gen gọi là thụ thể melanocortin-1 (MC1R), được cho là làm giảm độ nhạy với thuốc gây mê. Một nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt về mức độ cần gây mê toàn thân, tốc độ hồi phục hoặc mức độ đau sau phẫu thuật giữa các bệnh nhân có mái tóc đỏ hoặc tóc sẫm màu hơn.

Thử áp dụng liệu pháp mùi hương

Một số mùi hương đã được chứng minh là giúp giảm cơn buồn nôn và nôn thường xảy ra sau khi gây mê. Hít tinh dầu gừng hoặc hoa oải hương trong 5 phút giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng đó tốt hơn so với dùng giả dược. Hít thở sâu ba lần trong khi bịt mũi bằng một miếng gạc thấm tinh dầu gừng hoặc kết hợp tinh dầu gừng, bạc hà với thảo quả, giúp bệnh nhân cảm thấy ít buồn nôn hơn sau khi làm thủ thuật và không cần nhiều thuốc để điều trị chứng buồn nôn.

Gây mê có thể ảnh hưởng đến trí nhớ

Gây mê toàn thân có thể gây mất trí nhớ kéo dài nhiều ngày, thậm chí nhiều tháng. Một số hiện tượng mất trí nhớ này có thể là do các yếu tố khác ngoài gây mê, chẳng hạn như viêm nhiễm hoặc căng thẳng do phẫu thuật gây ra. Một số trường hợp có thể là do tác dụng gây mê của các thụ thể gây mất trí nhớ trong não.

Ở bệnh nhân trên 70 tuổi, việc tiếp xúc với thuốc gây mê có thể gây ra sự suy giảm chức năng não.

Vì vậy, dù bạn ở độ tuổi nào, hãy ghi lại những hướng dẫn của bác sĩ sau khi gây mê toàn thân hoặc đi cùng gia đình, người thân để họ có thể đảm bảo những hướng dẫn đó được ghi lại tính chính xác và hỗ trợ bạn khi cần.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp