Tại sao một số người có khả năng chịu đau rất giỏi trong khi một số khác thì đã nhăn nhó ngay dù chỉ mới chạm nhẹ vào người? Và làm cách nào để xử trí những cơn đau không có nguyên nhân hay những cơn đau không có dấu hiệu chấm dứt? Dưới đây là những sự thật thú vị về cảm giác đau có thể bạn chưa biết.
Não của bạn có thể diễn giải cảm giác đau nhưng không thể thực sự cảm nhận được nó
Khi bạn bị bong gân mắt cá chân, các dây thần kinh sẽ truyền một tín hiệu tới não bộ để giúp nhận ra cảm giác đau. Tuy nhiên khi bệnh nhân được phẫu thuật não bộ - đây sẽ là một câu chuyện khác: các dây thần kinh trong não bộ vẫn sẽ gửi tín hiệu tương tự như đối với trường hợp bạn bị bong gân, tuy nhiên sẽ không có khu vực nào để xử lý tín hiệu này. Điều này giải thích tại sao những bệnh nhân thường bị đánh thức trong quá trình phẫu thuật; bác sỹ phẫu thuật có thể kích thích những khu vực trên não bộ để đảm bảo rằng toàn bộ quá trình đang diễn ra theo đúng kế hoạch mà không sợ rằng bệnh nhân sẽ bị đau.
Bạn có thể có ngưỡng chịu đau cao hoặc thấp
Có người phụ nữ nói rằng quá trình sinh tự nhiên chỉ gây “đau đớn một chút thôi”. Tuy nhiên một người khác lại đang vật lộn với cơn đau dù đã được gây tê. Mỗi người có cảm nhận khác nhau đối với cơn đau, và có rất nhiều yếu tố chi phối điều này như cấu trúc và sự thay đổi các chất hóa học trong não bộ, mức độ viêm trong cơ thể, và ấn tượng về cảm giác đau từ những lần trải nghiệm trước đây. Tất cả yếu tố này có thể chi phối cảm giác của bạn về cơn đau. Một vài người có thể móc một chiếc móc vào xương chày của họ và vẫn tỏ ra điềm tĩnh, trong khi một số khác lại quá nhạy cảm dù chỉ bị một chiếc kim nhỏ xuyên qua da.
.png)
Bạn có thể kiểm soát ngưỡng chịu đau thông qua ý nghĩ
Nghe thì có vẻ hơi vô lý nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra rằng phương pháp thiền và liệu pháp hành vi nhận thức có thể giúp giảm nhẹ cơn đau của bạn. Nhiều người mắc chứng đau mãn tính có suy nghĩ quá tiêu cực đến nỗi điều này ngăn cản họ hồi phục. Ví dụ như bạn có thể cho rằng bạn sẽ dễ bị gẫy xương nếu như tập thể dục, thế nhưng trong thực tế vận động sẽ giúp xương của bạn chắc khỏe hơn.
Bạn có thể làm xao lãng bản thân để quên đi cảm giác đau
Não bộ của chúng ta thường gặp khó khăn khi phải xử lý nhiều hơn một cảm giác tại một thời điểm. Đó là lý do tại sao khi bạn bị muỗi đốt và sử dụng đá để chườm lên thì bạn sẽ chỉ nhận thấy cảm giác buốt lạnh nhiều hơn là ngứa. Do đó, khi bạn bị đau, việc tập trung vào một loại kích thích khác có thể giúp làm xao lãng tâm trí của bạn đối với cơn đau.
Những người có mái tóc đỏ dễ nhạy cảm hơn với cơn đau
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Journal of the American Dental Association đã chỉ ra rằng những người có mái tóc đỏ thường rất sợ hãi mỗi khi phải đi khám nha sỹ. Một gien đặc hiệu quy định màu tóc đỏ rực rỡ của những người này cũng đồng thời khiến họ không đáp ứng với một số loại thuốc gây tê, do vậy họ cũng dễ bị đau đớn khi thực hiện những thủ thuật nha khoa. Một nghiên cứu khác cũng chứng minh rằng những người mang mái tóc đỏ thường cần phải sử dụng liều thuốc gây tê cao hơn mới có thể giảm được đau. Rất có thể rằng một yếu tố nào đó thuộc về di truyền khiến quá trình chuyển hóa thuốc giảm đau của những đối tượng này có sự khác biệt.
Tình dục có thể giúp bạn giảm đau
Có rất nhiều bằng chứng cho thấy rằng quan hệ tình dục có thể giúp bạn… giảm đau. Trong một nghiên cứu vào năm 2013, khoảng 60% những người mắc chứng đau nửa đầu khi có quan hệ trong cơn đau thì nhận thấy các triệu chứng được cải thiện đáng kể. Chính sự tăng tiết của nội tiết tố kích thích tâm trạng endorphin trong não bộ đã tác động như một chất giảm đau tự nhiên và giúp giảm đau hiệu quả.
Bạn dễ nhạy cảm với cơn đau hơn khi đang gặp phải hội chứng tiền kinh nguyệt hay trong chu kỳ kinh nguyệt
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hầu hết mọi phụ nữ đều đánh giá họ cảm thấy bị đau nhiều hơn trong giai đoạn tiền kinh nguyệt và trong chu kỳ kinh nguyệt. Có vẻ như khi nồng độ estrogen tăng cao, mức độ nhạy cảm với cơn đau thấp hơn và khi nồng độ estrogen hạ thấp thì bạn dễ bị đau nhiều hơn. Tuy nhiên cơ chế của hiện tượng này vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn.
.png)
Cảm giác đau là khác nhau giữa hai giới
Liệu có phải phụ nữ dễ nhạy cảm với cơn đau hơn nam giới hay không bởi họ là những đối tượng thường than phiền về điều đó? Không ai biết chắc chắn. Các bác sỹ thấy rằng phụ nữ thường kêu đau đớn nhiều hơn, tuy nhiên xét về mặt sinh học, các nghiên cứu không thể chỉ ra được điểm khác nhau về quá trình xử lý cơn đau trong não bộ giữa hai giới. Có giả thuyết cho rằng do nam giới vốn được coi là phái mạnh nên họ hiếm khi than phiền mỗi khi bị đau; trong khi đó, phụ nữ dễ có nguy cơ bị trầm cảm và lo âu nhiều hơn nên đây có thể là lý do khiến họ cũng thường phàn nàn về cảm giác đau đớn.
Một căn bệnh di truyền hiếm gặp là nguyên nhân khiến người ta không thể cảm thấy đau
Căn bệnh này hiếm đến nỗi mà mới chỉ có khoảng 20 trường hợp được báo cáo. Những người bị mất cảm giác bẩm sinh do đột biến gien này thường không thể chỉ ra sự khác biệt giữa nóng và lạnh, và thậm chí họ sẽ không cảm thấy đau một chút nào khi đặt bàn tay lên bếp lò nóng. Nghe thì có vẻ thú vị nhưng thực tế lại vô cùng nguy hiểm bởi: Đau là một dấu hiệu cảnh báo của cơ thể; nếu không có nó bạn không thể biết được cơ thể mình có đang gặp phải một vấn đề gì hay mắc một bệnh nghiêm trọng nào đó hay không. Trên thực tế, những chấn thương tái phát liên tục ở những đối tượng này có thể làm rút ngắn tuổi thọ của họ.
Những thứ mà bạn ăn vào có thể ảnh hưởng đến mức độ đau của bạn
Phản ứng viêm xảy ra trong cơ thể để kích thích quá trình lành vết thương lại có thể là thủ phạm dẫn đến tình trạng viêm mãn tính. Thói quen ăn uống của mỗi người có thể góp phần làm trầm trọng hơn tình trạng này.
Những thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chiên rán, ngũ cốc tinh chế và đường, và tiêu thụ quá nhiều rượu là những yếu tố kích thích phản ứng viêm và đồng thời cũng khiến mức độ đau tăng lên. Thay vào đó, hãy cung cấp cho cơ thể những loại chất béo lành mạnh, protein từ thịt nạc, ngũ cốc nguyên cám và nhiều loại trái cây và rau xanh bởi những thực phẩm này đều có chứa những hợp chất kháng viêm rất mạnh mẽ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
