✴️ Rối loạn tiền đình đau đầu chóng mặt buồn nôn xử trí sao?

1. Hiểu về hội chứng rối loạn tiền đình

1.1 Hội chứng rối loạn tiền đình

Hội chứng rối loạn tiền đình xảy ra ở cả nam và nữ, có thể ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường tập trung ở nữ giới từ 30 tuổi trở lên.

Đây là tình trạng hệ thống tiền đình thuộc hệ thống thần kinh, nằm ở phía sau ốc tai bị rối loạn do một số nguyên nhân khác nhau, dẫn đến truyền tín hiệu sai lệch lên não. Điều này khiến tiền đình không thể đảm nhiệm tốt vai trò vốn có của nó là: giữ thăng bằng cho cơ thể, phối hợp các cử động mắt – đầu – thân mình,…

Rối loạn tiền đình gồm 2 dạng: rối loạn tiền đình trung ương và rối loạn tiền đình ngoại biên.

Cấu tạo hệ thống tiền đình và vị trí hệ thống tiền đình.

1.2 Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình

Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình cũng được phân theo từng loại.

1.2.1 Rối loạn tiền đình trung ương

Một số vấn đề, bệnh lý ở não bộ có thể gây rối loạn tiền đình trung ương như: thiểu năng tuần hoàn sống – nền, nhồi máu não, u tiểu não, hạ huyết áp tư thế, xơ cứng rải rác, đau nửa đầu Migraine, giang mai thần kinh, hội chứng Wallenberg, viêm màng não, u dây thần kinh số 8,…

1.2.2 Rối loạn tiền đình ngoại biên

Một số bệnh lý có thể gây rối loạn tiền đình ngoại biên như: bệnh lý ở tai trong, viêm tai xương chũm mạn tính, xơ cứng tai, co thắt động mạch cột sống,… Người dùng nhiều bia, rượu. Tác dụng phụ của một số thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị ung thư, xạ trị, thuốc giảm đau,… có thể gây tổn thương dây thần kinh số 8 và gây tổn thương tiền đình – ốc tai.

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác cũng có thể gây hội chứng rối loạn tiền đình như: thay đổi thời tiết (chuyển mùa), nhiễm độc (hóa chất, thuốc, thực phẩm,…), môi trường sống ô nhiễm,…

1.3 Biểu hiện rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình đau đầu chóng mặt buồn nôn là các biểu hiện chính. Biểu hiện càng rõ ràng khi người bệnh thay đổi tư thế đột ngột.

Đau đầu: Tuy không quá nổi trội như đau đầu do bệnh lý thiếu máu não, nhưng cơn đau đầu do rối loạn tiền đình khiến người bệnh cảm thấy khó chịu: đau âm ỉ, cảm giác nặng đầu, cảm thấy choáng váng. Cơn đau đầu có thể diễn ra trong thời gian ngắn nhưng cũng có thể âm ỉ kéo dài.

Chóng mặt: Đây là dấu hiệu nổi bật nhất của hội chứng rối loạn tiền đình trên lâm sàng. Người bị rối loạn tiền đình thường có biểu hiện chóng mặt rất dữ dội, cơn chóng mặt thường diễn ra đột ngột, ngắn hoặc dài từ vài giây đến dưới một phút tùy thuộc vào mỗi bệnh nhân. Mọi vật xung quanh người bệnh lúc này có cảm giác như quay tròn, lộn nhào, khiến người bệnh không thể đứng vững, dễ bị té ngã. Dù nằm xuống nghỉ ngơi nhưng vẫn có cảm giác chóng mặt.

Các triệu chứng rối loạn tiền đình và tác hại do rối loạn tiền đình gây ra.

Buồn nôn: cảm giác buồn nôn tăng lên khi cơn chóng mặt càng dữ dội. Người bệnh có thể nôn nhiều nhưng chủ yếu nôn ra nước hoặc nôn ra thức ăn nếu vừa ăn xong.

Ngoài các triệu chứng trên, người bị rối loạn tiền đình còn có thể có một số triệu chứng sau: ù tai, giảm thính lực, mờ mắt, mệt mỏi, rung giật nhãn cầu, yếu – liệt tay chân, … Tùy thuộc vào loại rối loạn tiền đình, nguyên nhân gây rối loạn tiền đình và thể trạng mỗi bệnh nhân, các biểu hiện có thể đa dạng và không giống nhau.

2. Rối loạn tiền đình nên xử trí sao?

Mỗi lần rối loạn tiền đình khiến người bệnh rất khó chịu vì điều này không chỉ gây ảnh hưởng tới sức khỏe, mà còn ảnh hưởng tới tâm lý, học tập, công việc và sinh hoạt của người bệnh.

Cần phân biệt rối loạn tiền đình ở ngoại biên hay trung ương để có cách xử trí đúng. Đồng thời chúng ta phải phân biệt các triệu chứng trên là do rối loạn tiền đình hay thiếu máu não, bởi các triệu chứng của chúng khá tương đồng nhau. Nếu bạn không có đầy đủ kiến thức chuyên môn sẽ rất dễ nhầm lẫn, dẫn đến chẩn đoán sai bệnh và hiệu quả điều trị không cao. Chính vì vậy, bạn cần đi khám bác sĩ chuyên khoa nội thần kinh để được kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn cách điều trị phù hợp.

Chẩn đoán rối loạn tiền đình hiện nay chủ yếu dựa vào lâm sàng với các triệu chứng nêu trên. Ngoài ra, cần kiểm tra các triệu chứng của thần kinh, nếu có triệu chứng thần kinh khu trú bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm, chụp chiếu liên quan như: chụp cắt lớp sọ não, chụp cộng hưởng từ sọ não, chụp cột sống cổ,…

Nếu là rối loạn tiền đình ngoại biên thì có thể điều trị, khắc phục, ngăn ngừa tái phát. Bên cạnh việc sử dụng thuốc (điều trị nội khoa) người bệnh cần điều chỉnh chế độ sinh hoặc như ăn, ngủ, nghỉ điều độ, vận động vừa phải, không thay đổi tư thế đột ngột và sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Với những người bệnh có tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường, xơ vữa động mạch, cần phải điều trị tốt và ổn định tình trạng này, điều này sẽ góp phần giúp làm giảm tình trạng chóng mặt do rối loạn tiền đình gây ra.

Nếu là rối loạn tiền đình trung ương, các bác sĩ cần tìm nguyên nhân để điều trị theo nguyên nhân. Có thể điều trị nội khoa (sử dụng thuốc) hoặc điều trị bằng phương pháp ngoại khoa (phẫu thuật) khi cần thiết hoặc điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả tích cực.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp