1. Đột quỵ liệt nửa người là gì?
Đây là tình trạng đột quỵ não dẫn đến liệt một nửa người bên phải hoặc bên trái. Nửa người bên bị liệt sẽ không thể tự vận động, do vùng não bị tổn thương. Khi tế bào não trái bị tổn thương sẽ dẫn tới liệt nửa người phải và ngược lại. Bệnh nhân bị liệt nửa người rất khó khăn để cử động, thậm chí không thể cử động được.
.png)
Đột quỵ liệt nửa người là tình trạng tế bào não trái bị tổn thương sẽ dẫn tới liệt nửa người bên phải và ngược lại.
2. Nguyên nhân gây đột quỵ và liệt nửa người
Tình trạng đột quỵ và liệt nửa người có nguyên nhân chủ yếu do xuất huyết não. Hoặc các bệnh về mạch máu gây chèn ép làm quá trình vận chuyển máu kém, dẫn tới thiếu máu cục bộ gây đột quỵ và liệt nửa người.
.png)
Đột quỵ là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng liệt nửa người, thậm chí gây tử vong.
Ngoài ra, một số nguyên nhân gây liệt nửa người khác:
– Tổn thương não, khối u, áp – xe
– Bệnh phá hủy vỏ bọc quanh tế bào thần kinh
– Mạch biến chứng do nhiễm virus hoặc vi khuẩn
– Bệnh nhân mắc các bệnh lý về não như: viêm não,…
– Bệnh truyền nhiễm do poliovirus
– Rối loạn tế bào thần kinh vận động trong thân não, vỏ não và tủy sống.
3. Đối tượng có nguy cơ cao bị đột quỵ liệt nửa người
Dưới đây là một số nhóm đối tượng sẽ có nguy cơ cao bị đột quỵ dẫn tới liệt nửa người gồm:
– Người mắc các bệnh như huyết áp cao, tim mạch, u não,…
– Người đã từng bị đột quỵ có nguy cơ tái phát khá cao.
– Người bị chấn thương sau sinh, chuyển dạ khó khăn sẽ dễ bị đột quỵ chu sinh ở thai nhi trong 3 ngày.
– Người gặp tai nạn, va chạm và bị chấn thương vùng đầu
– Những người bị bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, đặc biệt bị nhiễm trùng huyết và áp xe cổ lan đến não do không được điều tri kịp thời.
– Người mắc hội chứng đau nửa đầu
– Người mắc các bệnh về mạch máu như bị viêm mạch máu,…
4. Cách chẩn đoán đột quỵ
Để chẩn đoán và xác định được mức độ liệt nửa người, người bệnh cần quá trình thăm khám lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng. Từ đó xác định hướng điều trị phù hợp.
Dưới đây là một số xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán căn bệnh này:
– Thực hiện xét nghiệm sinh hóa máu
– Chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng, chụp MRI từ sọ não,…
– Điện não đồ.
5. Phương pháp điều trị liệt nửa người do đột quỵ tốt nhất
5.1. Điều trị đột quỵ liệt nửa người bằng phương pháp nội khoa
Để giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và dự phòng căn bệnh này tái phát đa số người bệnh đều được điều trị bằng thuốc để phục hồi vùng não đã bị tổn thương. Quá trình điều trị này cần được thực hiện sớm, kĩ càng và phải rất kiên trì để đạt hiệu quả cao. Một số nhóm thuốc thường được sử dụng điều trị nguyên nhân cho người liệt nửa người sau đột quỵ:
– Thuốc hạ áp và giảm cholesterol: Loại thuốc này có tác dụng ngăn ngừa nguy cơ tái phát bệnh do bệnh tăng huyết áp và tim mạch.
– Thuốc kháng sinh: Giúp giảm nguy cơ đột quỵ trong tương lai và giảm tắc nghẽn mạch máu. Ngoài ra thuốc kháng sinh dùng đường tiêm tĩnh mạch cũng giúp chống viêm não.
5.2. Điều trị đột quỵ liệt nửa người bằng phương pháp vật lý trị liệu
Người bệnh liệt nửa người cần tích cực hoạt động và áp dụng các bài tập vật lý trị liệu để có kết quả tốt nhất trong quá trình điều trị. Tăng cường tập luyện, hoạt động sẽ giúp cơ thể không bị liệt và giúp người bệnh kiểm soát được sức khỏe của mình. Ngoài ra, việc này cũng giúp người bệnh đề phòng loét da do nằm lâu. Để quá trình vật lý trị liệu đạt hiệu quả tốt nhất, cần tạo cho người bệnh một tâm lý điều trị thoải mái, vững vàng nhất.
.png)
Người bệnh liệt nửa người cần tích cực tập luyện các bài tập vật lý trị liệu để có kết quả tốt nhất trong quá trình điều trị.
5.3. Kết hợp châm cứu, bấm huyệt và xoa bóp
Để hệ thần kinh nhanh chóng phục hồi ngoài việc tập luyện bằng các bài tập chúng ta có thể kết hợp với các phương pháp châm cứu, bấm huyệt,…để lưu thông khí huyết.
5.4. Công tác tư tưởng, động viên người bệnh
Đây cũng là yếu tố rất quan trọng giúp người bệnh có tinh thần thoải mái yên tâm điều trị bệnh trong một khoảng thời gian khá dài.
6. Cách phòng ngừa đột quỵ liệt nửa người
.png)
Người bệnh sau đột quỵ cần xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, nhiều rau xanh, trái cây chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa, hạn chế những loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ
Để hạn chế nguy cơ bị đột quỵ dẫn tới liệt nửa người, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp như:
– Tập thể dục thường xuyên bằng các bài tập có sự hướng dẫn của các kĩ thuật viên để duy trì một sức khỏe tốt.
– Hạn chế uống rượu bia, không hút thuốc lá, không sử dụng các chất kích thích
– Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, nhiều rau xanh, trái cây chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa, hạn chế những loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ. Ngoài ra nên bổ sung nhiều vitamin E chứa nhiều trong hạt hướng dương, hạt dẻ, đậu phộng,…
– Không nên sử dụng muối do muối sẽ hấp thụ nước gây tăng huyết áp ở người bệnh. Những người sau đột quỵ nên sử dụng lượng muối ít hơn so với những người khác.
– Nên uống đủ nước mỗi ngày, trung bình mỗi người cần khoảng 40ml nước/kg cân nặng mỗi ngày.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về căn bệnh đột quỵ liệt nửa người. Để khắc phục tình trạng này, bệnh nhân cần kiên trì, không nên nóng vội. Cần tuân theo chỉ định và phác đồ điều trị của bác sĩ. Các phương pháp điều trị cần được kết hợp một cách hợp lý để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất. Từ đó hạn chế tối đa những di chứng và biến chứng cho người bệnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
