Vì sao gen Z ngày nay dễ bị trầm cảm hơn?

Các thành viên của Gen Z là những người sinh sau năm 1996 và trước năm 2013 đang lớn lên cùng với sự gia tăng các báo cáo về bạo lực, quấy rối và tấn công tình dục, cũng như những lo ngại về biến đổi khí hậu. Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày cũng như các kế hoạch dài hạn của Gen Z và Gen Z đang ở giai đoạn không vững chắc về tài chính, khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và thậm chí cả chính phủ của họ.

Tuy nhiên, Gen Z cũng có nhiều khả năng tìm kiếm sự giúp đỡ hơn so với các thế hệ trước để giải quyết chứng trầm cảm, căng thẳng và lo lắng, điều này có thể giúp Gen Z kiểm soát các tác nhân gây căng thẳng chung và cá nhân.

Bài viết này xem xét những lý do có thể dẫn đến trầm cảm ở Gen Z và những cách họ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ.

Thống kê theo độ tuổi

Theo một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên Tạp chí ournal of Abnormal Psychology, từ năm 2009 đến 2017, tỷ lệ trầm cảm đã tăng nhiều hơn:

47% ở thanh thiếu niên 12–13 tuổi
60% ở thanh thiếu niên 14–17 tuổi
46% ở thanh niên từ 18–21 tuổi

Gen Z cũng nhận thức được cuộc đấu tranh. Một cuộc khảo sát năm 2018 đối với thanh thiếu niên từ 13–17 tuổi báo cáo rằng 70% số người được hỏi coi lo lắng và trầm cảm là “vấn đề lớn” của các bạn cùng trang lứa.

Một nghiên cứu khác năm 2019 báo cáo tỷ lệ tự tử tăng lên trong số: thanh thiếu niên 15–19 tuổi, từ 8 trên 100.000 năm 2000 lên 11,8 trên 100.000 vào năm 2017, thanh niên từ 20–24 tuổi, từ 12,5 trên 100.000 vào năm 2000 lên 17 trên 100.000 vào năm 2017.

Tại sao Gen Z dễ bị trầm cảm hơn?

Mặc dù trẻ em, thanh thiếu niên Gen Z gặp phải nhiều yếu tố gây căng thẳng giống như các thế hệ trước, nhưng có thể họ sẽ trải qua một phiên bản căng thẳng hơn, đặc biệt là trước vô số tin tức và phương tiện truyền thông xã hội.

Ví dụ, Gen Z đã chứng kiến rất nhiều bạo lực trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Những thập kỷ sau vụ tấn công 11/9 vào Trung tâm Thương mại Thế giới của Thành phố New York năm 2001 đã kéo theo nhiều vụ tấn công khủng bố quy mô lớn hơn, bao gồm cả những vụ ở Boston, London, Paris và Madrid. Không có gì ngạc nhiên khi mối lo ngại của công chúng về chủ nghĩa khủng bố đã tăng lên kể từ giữa những năm 1990.

Ngoài ra, các vụ nổ súng chủ động đã tăng lên kể từ năm 2000. Ở Mỹ, con số đã tăng từ 1 vụ vào năm 2000 lên 30 vụ vào năm 2017 và phần lớn các vụ xả súng đó diễn ra ở những nơi công cộng dễ bị tổn thương như trường học, doanh nghiệp thương mại và không gian mở. Vào năm 2018, Khảo sát hàng năm về Căng thẳng ở Mỹ của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA) báo cáo 75% thanh niên Gen Z được khảo sát cho biết các vụ xả súng hàng loạt là một nguồn gây căng thẳng đáng kể.

Liên quan đến các vấn đề chính trong tin tức quốc gia, cuộc khảo sát tương tự nói rằng về tổng thể, Gen Z bị căng thẳn gnhiều hơn người lớn về:

Tăng tỷ lệ tự tử nói chung
Chia cắt và trục xuất các gia đình nhập cư và di cư
Ngày càng có nhiều thông tin về quấy rối và tấn công tình dục

Mặc dù không phải chỉ có mỗi gen Z sử dụng phương tiện truyền thông xã hội, nhưng mạng xã hội đem đến một số thách thức lớn với người trẻ, đặc biệt là gen Z. Ví dụ: trong một nghiên cứu năm 2021 về thanh thiếu niên Gen Z ở độ tuổi 10–17, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối quan hệ giữa việc sử dụng mạng xã hội và:

Những thách thức với kiểm soát bạo lực
Khó khăn với hành vi định hướng mục tiêu
Sự trì hoãn
Căng thẳng

Các vấn đề và trở ngại tiềm ẩn khác đối với Gen Z

Không có gì ngạc nhiên khi đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của Gen Z. Theo Khảo sát về Căng thẳng tại Mỹ năm 2021 của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ:

37% người trưởng thành thuộc Gen Z cho biết họ quá căng thẳng về đại dịch đến mức họ phải vật lộn để đưa ra các quyết định cơ bản; 50% đấu tranh để đưa ra quyết định quan trọng trong cuộc sống.
79% báo cáo trải qua thay đổi hành vi do căng thẳng.
Gần một nửa (45%) số người tham gia khảo sát Gen Z cho biết họ không biết cách kiểm soát căng thẳng liên quan đến đại dịch.

Ngoài ra, đại dịch COVID-19, cũng như việc cách ly, đã làm gián đoạn các vấn đề hàng ngày vốn có thể là nguyên nhân gây ra trầm cảm và căng thẳng cho Gen Z, bao gồm:

Chăm sóc sức khỏe
Giáo dục
Thuê người làm
Tài chính cá nhân và nợ
Nền kinh tế

Sự kỳ thị

Theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ, Gen Z có xu hướng tìm kiếm sự giúp đỡ về các tình trạng sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm và lo lắng cao hơn đáng kể so với các thế hệ trước. Do đó, có thể giả định rằng có lẽ Gen Z ít phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến kỳ thị hơn về sức khỏe tâm thần so với các thế hệ trước.

Điều đó nói rằng, một số Gen Z vẫn phải đối mặt với sự kỳ thị liên quan đến cả sức khỏe tâm thần và cộng đồng của họ.

Ví dụ: một cuộc khảo sát năm 2021 với gần 35.000 thanh thiếu niên cộng đồng những người đồng tính (LGBTQ) và thanh niên từ 13–24 tuổi cho thấy:

48% người tham gia không thể nhận được tư vấn từ chuyên gia sức khỏe tâm thần trong năm qua.
42% cân nhắc nghiêm túc về việc tự tử trong năm qua.

Tỷ lệ tự tử thấp hơn ở những người LGBTQ Gen Z, những người có thể thay đổi tên hoặc giới tính của họ trên các tài liệu pháp lý, những người có đại từ nhân xưng được tôn trọng và những người có quyền truy cập vào những nơi khẳng định lại xu hướng tính dục hoặc bản dạng giới của họ.

Tìm sự giúp đỡ

Gen Z đang tìm kiếm sự giúp đỡ trong việc kiểm soát trầm cảm, lo lắng và căng thẳng có thể cân nhắc:

Nói chuyện với một chuyên gia sức khỏe tâm thần. Cách ly trong đại dịch COVID-19 đã bình thường hóa chăm sóc sức khỏe từ xa và trị liệu từ xa, giúp mọi người dễ dàng tiếp cận các cố vấn và nhà trị liệu có kinh nghiệm bất kể ở đâu.
Thuốc theo đơn hoặc liệu pháp y học thay thế. Tùy thuộc vào tình huống, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc tâm thần ngắn hạn hoặc dài hạn để giúp ai đó kiểm soát chứng trầm cảm và lo lắng của họ; tương tự như vậy, họ có thể xem xét các lợi ích của các liệu pháp thay thế và bổ sung.
Tham gia một nhóm hỗ trợ. Gen Z có thể tìm thấy các nhóm hỗ trợ trực tiếp hoặc trực tuyến, biến chúng thành một cách thuận tiện và tiết kiệm chi phí để nói ra các vấn đề của họ với những người có cùng mối quan tâm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP