Thận là bộ phận quan trọng trong hệ tiết niệu, là cơ quan bài tiết chính trong hệ tiết niệu với vị trí sát ngay thành sau của bụng, đối xứng nhau qua cột sống.
Thận giữ vai trò quan trọng trong cơ thể, giúp lọc máu và các chất thải. Thận là cơ quan kiểm soát khối lượng dịch ngoại bào trong cơ thể bằng cách sản xuất nước tiểu. Khi chúng ta uống nhiều nước thì lượng nước tiểu sẽ tăng lên và ngược lại.
Theo thống kê, hiện nay trên toàn thế giới có khoảng 850 triệu người đang bị bệnh thận. Và trong số này, cứ mỗi 10 người lớn thì có 1 người bị bệnh thận mạn. Một trong các nguyên nhân thường gặp dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn là do tình trạng chủ quan, chưa quan tâm đến việc kiểm tra, tầm soát bệnh thận vẫn còn khá phổ biến hiện nay.
Kiểm tra và kiểm soát đường huyết, huyết áp
Theo thống kê, khoảng 50% bệnh nhân đái tháo đường không biết bản thân họ mắc bệnh này. Do đó, cần phải kiểm tra đường huyết mỗi khi đi khám sức khỏe tổng quát. Điều này đặc biệt quan trọng cho những ai đang ở tuổi trung niên hoặc tuổi già. Khoảng một nửa số bệnh nhân mắc đái tháo đường đều diễn tiến đến tổn thương thận; nhưng việc này có thể được phòng ngừa hoặc hạn chế nếu như đường huyết được kiểm soát tốt. Ngoài ra, nên kiểm tra chức năng thận đều đặn bằng xét nghiệm máu và nước tiểu.
Kiểm tra huyết áp thường xuyên là cần thiết với người trung niên và cao tuổi.
Tương tự, theo thống kê, khoảng 50% số bệnh nhân có tăng huyết áp không biết họ bị tăng huyết áp. Xác suất bệnh thận mạn càng cao khi tăng huyết áp đi kèm với những tác nhân khác như đái tháo đường, tăng cholesterol máu và các bệnh tim mạch. Nguy cơ có thể được giảm bằng việc kiểm soát huyết áp tốt.
Huyết áp của người trưởng thành bình thường ở mức dưới 120/80 mmHg. Tăng huyết áp được chẩn đoán nếu, khi được đo vào 2 ngày khác nhau, huyết áp tâm thu được đo cả hai lần đều ≥ 140 mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương cả hai lần ≥ 90 mmHg (theo Tổ chức Y tế thế giới).
Nếu huyết áp của bạn tăng kéo dài trên mức bình thường (đặc biệt bạn là người trẻ tuổi), nên đi khám bác sĩ để thảo luận về các nguy cơ, những điều cần thiết để điều chỉnh lối sống và điều trị thuốc.
Chế độ ăn lành mạnh và tập thể dục thường xuyên
Để giúp duy trì cân nặng lý tưởng, giảm huyết áp, phòng ngừa bệnh tiểu đường và những tình trạng liên quan đến bệnh thận mạn. Vì vậy cần giảm lượng muối ăn hàng ngày trong khoảng từ 5 - 6g (tương đương 01 muỗng cà phê chia 03 bữa trong 1 ngày). Nên hạn chế đi ăn nhà hàng và không nên ăn các thực phẩm đã chế biến sẵn như đồ hộp, giò lụa, xúc xích, cá khô…vì chúng chứa nhiều muối. Một mẹo nhỏ là không nêm thêm muối vào thức ăn. Nên tự nấu ăn cho mình bằng những nguyên liệu tươi ngon.Tập thể dục thường xuyên giúp duy trì cân nặng lý tưởng, giảm huyết áp, và giảm các nguy cơ của bệnh thận mạn.
Uống nước đầy đủ.
Lượng nước phù hợp cần uống cho mỗi cá nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố như luyện tập, thời tiết, tình trạng sức khỏe, mang thai và cho con bú.
Điều này có nghĩa là bình thường cần uống 8 cốc nước, tương đương 2 lít nước mỗi ngày cho một người khỏe mạnh trong điều kiện khí hậu bình thường. Lượng nước uống cần được điều chỉnh nếu có bệnh về thận, tim, hoặc gan và nên tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng nước uống phù hợp đối với tình trạng của từng người.
Không hút thuốc là và không tự ý dùng thuốc tân dược
Theo nhiều nghiên cứu, hút thuốc lá làm chậm tốc độ tưới máu đến thận, hậu quả có thể làm giảm chức năng bình thường của thận. Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ ung thư thận lên 50%.
Tương tự, những thuốc thông thường như thuốc kháng viêm không Steroid (NSAID) hay giảm đau (như ipuprofen) có thể làm hại thận nếu như uống thường xuyên. Nếu có bệnh thận hay chức năng thận suy giảm, chỉ uống một liều nhỏ cũng có thể làm hại đến thận của bạn. Nếu nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Cần kiểm tra sức khỏe định kỳ nhất là kiểm tra chức năng thận nếu có một hay hơn nhiều các yếu tố nguy cơ cao như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh