Những thông tin về chạy thận nhân tạo

Chạy thận thường được chỉ định cho những bệnh nhân nào?

Bệnh thận mạn tính và tổn thương thận cấp tính (còn gọi là suy thận cấp) sẽ khiến thận mất khả năng lọc và loại bỏ lượng dịch dư thừa ra khỏi cơ thể. Chạy thận nhân tạo, hay còn gọi là lọc máu là một trong số những cách điều trị tình trạng suy thận. Việc chạy thận sẽ làm thay một số công việc mà bình thường thận khỏe mạnh vẫn làm, ví dụ như:

Loại bỏ các chất cặn bã, ví dụ như ure ra khỏi máu
Duy trì sự cân bằng điện giải trong cơ thể
Loại bỏ lượng dịch thừa ra khỏi cơ thể.

Khi máu đi qua máy chạy thận nhân tạo, máu sẽ đi qua một bộ lọc gọi là máy thẩm tách, loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa. Một khi đã được làm sạch, máu đi qua các ống từ máy lọc máu trở lại cơ thể.

Chạy thận nhân tạo (Hemodialysis) là phương pháp điều trị cần thiết cho các trường hợp suy thận cấp và mạn, ngộ độc cấp và một số nguyên nhân khác khi có chỉ định. Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định chạy thận trước khi thận mất hoàn toàn chức năng và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Chạy thận sẽ được chỉ định khi bệnh nhân suy thận bắt đầu có các triệu chứng sau:

Xuất hiện các dấu hiệu của hội chứng ure (uremic syndrome), ví dụ như buồn nôn, nôn mửa, mất cảm giác ngon miệng, mệt mỏi
Tăng kali máu
Có dấu hiệu cho thấy thận không đủ khả năng loại bỏ lượng dịch thừa ra khỏi có thể, ví dụ như bị phù.
Tăng axit máu
Viêm màng ngoài tim

Các nguyên nhân gây suy thận bao gồm:

Bệnh tiểu đường
Tăng huyết áp
Viêm thận
Viêm mạch
U nang thận

Tuy nhiên, thận cũng có thể bất ngờ mất chức năng (tổn thương thận mạn tính) sau khi bị ốm nặng, do biến chứng phẫu thuật, sau một cơn nhồi máu cơ tim… Một số loại thuốc cũng có thể gây tổn thương thận.

Quy trình chạy thận an toàn gồm những bước nào?

Trước khi chạy thận: Trước lần chạy thận đầu tiên, bệnh nhân cần phải chuẩn bị từ vài tuần tới vài tháng. Trước khi được chạy thận, bệnh nhân sẽ phải được tiếp cận mạch máu (a vascular access). Bác sỹ sẽ dùng kim dẫn một lượng nhỏ máu ra ngoài cơ thể, chạy tới máy chạy thận và từ máy chạy thận chạy lại vào trong cơ thể thông qua một cây kim khác. Vùng được đưa kim vào cần được hồi phục hoàn toàn trước khi việc chạy thận bắt đầu. Có 3 cách tiếp cận mạch máu là:

Qua lỗ thông động tĩnh mạch (Arteriovenous (AV) fistula.)
Qua ống thông nối động-tĩnh mạch nhân tạo ( AV graft)
Đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm

Chuẩn bị trước chạy thận: cân nặng, huyết áp, mạch và nhiệt độ cơ thể sẽ được kiểm tra. Vùng tiếp cận mạch máu sẽ được khử trùng

Trong khi chạy thận: Hai cây kim sẽ được đưa vào cánh tay thông qua vùng tiếp cận mạch máu, và được dùng bang dính dán cố định lại. Mỗi cây kim sẽ được nối với một ống đàn hồi và nối với máy chạy thận. Thông qua một ống, máy chạy thận sẽ lọc một vài ml máu một lần, cho phép chất thải và chất lỏng từ máu đi vào một chất lỏng làm sạch được gọi là chất thẩm tách (dialysate). Máu được lọc sẽ trở lại cơ thể thông qua ống thứ hai. Với những bệnh nhân chạy thận dưới 3 lần/ tuần, khi máu chạy ra khỏi cơ thể có thể sẽ xuất hiện triệu chứng buồn nôn, đau bụng, việc này có thể được điều chỉnh bằng cách yêu cầu bác sỹ điều chỉnh tốc độ lọc máu, loại thuốc sử dụng hoặc loại chất thẩm tách sử dụng. Trong quá trình chạy thận, huyết áp và nhịp tim thay đổi rất nhiều và sẽ được theo dõi sát sao.

Sau khi chạy thận: Hai cây kim sẽ được rút ra khỏi vùng tiếp cận mạch máu và sẽ được băng lại. Bệnh nhân có thể trở về nhà sinh hoạt bình thường, đợi đến lần chạy thận tiếp theo.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP