✴️ Viêm đường tiết niệu là gì và những điều cần chú ý

1. Tổng quan về viêm đường tiết niệu

Viêm đường tiết niệu (Urinary Tract Infection – UTI) là tình trạng nhiễm trùng xảy ra tại một hoặc nhiều bộ phận trong hệ tiết niệu, bao gồm: thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo.

• Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng thường gặp là tại bàng quang và niệu đạo.

• Phụ nữ có nguy cơ mắc cao hơn do niệu đạo ngắn hơn, gần hậu môn hơn so với nam giới.

• Nếu không điều trị sớm, nhiễm trùng có thể lan ngược lên thận, gây biến chứng nặng.

Viêm nhiễm đường tiết niệu là loại bệnh lý phổ biến và ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ người bệnh

2. Nguyên nhân gây bệnh

• Vi khuẩn thường gặp nhất là Escherichia coli (E. coli) – cư trú ở đại tràng và có thể xâm nhập vào đường tiết niệu.

• Các yếu tố nguy cơ cụ thể:

  • Viêm bàng quang: thường do E. coli, lây qua đường niệu đạo.

  • Quan hệ tình dục không an toàn: vi khuẩn dễ xâm nhập từ hậu môn sang âm đạo/niệu đạo.

  • Viêm niệu đạo: có thể do vi khuẩn đường tiêu hóa hoặc tác nhân lây truyền qua đường tình dục như lậu, Chlamydia, herpes...

3. Triệu chứng và biến chứng

3.1. Triệu chứng chung

• Đi tiểu nhiều lần, lượng ít.

• Tiểu buốt, nóng rát.

• Nước tiểu đục, sủi bọt, có mùi hôi.

• Có thể có máu trong nước tiểu (màu hồng, đỏ, hoặc cola).

• Đau vùng hạ vị (ở nữ).

3.2. Triệu chứng theo vị trí nhiễm trùng

3.3. Biến chứng nguy hiểm

• Tổn thương thận mạn tính, có thể không hồi phục.

• Sinh non, thai nhẹ cân ở phụ nữ mang thai.

• Hẹp niệu đạo ở nam giới, đặc biệt do viêm tái phát (lậu cầu).

• Nhiễm trùng huyết (sepsis) – biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng nếu nhiễm trùng lan từ thận vào máu.

4. Chẩn đoán và điều trị

4.1. Chẩn đoán

• Xét nghiệm nước tiểu: phát hiện bạch cầu, hồng cầu, vi khuẩn.

• Cấy nước tiểu: xác định loại vi khuẩn, làm kháng sinh đồ.

• Nội soi bàng quang: áp dụng nếu viêm tái phát, không rõ nguyên nhân.

4.2. Điều trị

Tùy mức độ nhiễm trùng và kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ chỉ định:

• Kháng sinh: thuốc lựa chọn tùy vào loại vi khuẩn, có thể dùng ngắn hạn (3–7 ngày) hoặc dài ngày.

• Thuốc giảm đau đường tiết niệu: hỗ trợ giảm buốt khi đi tiểu.

• Bù nước: uống nhiều nước giúp tăng bài tiết, hỗ trợ đào thải vi khuẩn.

• Tránh chất kích thích: như caffeine, rượu bia, nước ngọt có gas – có thể kích thích bàng quang.

• Chườm ấm vùng bụng dưới: giúp giảm đau nhẹ.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh. Cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ.

5. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả

• Uống đủ nước (2–3 lít/ngày) để tăng bài tiết.

• Đi tiểu sau khi quan hệ tình dục để loại bỏ vi khuẩn có thể xâm nhập.

• Vệ sinh đúng cách: lau từ trước ra sau, không thụt rửa sâu âm đạo.

• Tránh các sản phẩm gây kích ứng vùng kín (xà phòng thơm, chất tẩy).

• Quan hệ tình dục an toàn: dùng bao cao su, tránh dùng chất diệt tinh trùng dễ kích ứng.

• Không nhịn tiểu, đi tiểu đúng giờ.

• Khám sức khỏe định kỳ 6–12 tháng/lần, đặc biệt nếu có tiền sử nhiễm trùng tiết niệu.

Kết luận

Viêm đường tiết niệu là bệnh phổ biến và có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chủ động phòng ngừa và duy trì lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để bảo vệ hệ tiết niệu và tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp