✴️Bệnh Crohn là gì? Cách điều trị và giải pháp phòng bệnh
Bệnh Crohn gây ra viêm nhiễm từng vùng tại thành của đường tiêu hóa, có thể lây lan và đi sâu vào các mô ruột gây loét và chảy máu. Nếu không được phát hiện và điều trị, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm.
1. Bệnh Crohn là gì?
Bệnh Crohn, còn được gọi là bệnh viêm ruột từng vùng, là chứng bệnh gây viêm nhiễm tại bất kỳ vị trí nào trong đường tiêu hóa (từ miệng đến hậu môn). Bệnh thường gây ra các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy nghiêm trọng, suy dinh dưỡng, giảm cân. Tình trạng viêm có thể lan sâu vào các mô ruột, khiến người bệnh đau đớn và suy nhược, thậm chí có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng.
Hiện nay chưa có cách chữa trị hoàn toàn bệnh lý viêm đường ruột này. Tuy nhiên triệu chứng của bệnh có thể thuyên giảm đáng kể và ngăn ngừa diễn tiến nhờ biện pháp chăm sóc và phác đồ điều trị thích hợp.
So sánh vị trí viêm của bệnh Crohn (bên trái) và viêm đại tràng (bên phải).
2. Nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng phổ biến
2.1. Nguyên nhân gây bệnh Crohn
Nguyên nhân chính xác của bệnh hiện chưa xác định được. Nhiều nghiên cứu cho rằng tổn thương hệ thống miễn dịch và yếu tố di truyền (đột biến gen) là nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể:
– Hệ thống miễn dịch: Giả thuyết cho rằng trong đường ruột có một số loại vi khuẩn hoặc virus kích hoạt Crohn. Tuy nhiên hệ thống miễn dịch bị tổn thương ảnh hưởng đến khả năng tạo kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh.
– Yếu tố di truyền: Các nghiên cứu cho thấy bệnh phổ biến ở những người có thành viên trong gia đình mắc bệnh.
Ngoài ra, chế độ ăn uống không hợp lý, hút thuốc, tình trạng căng thẳng, môi trường sống nhiều bụi và hóa chất cũng là các tác nhân khiến tình trạng bệnh nặng thêm.
2.2. Triệu chứng thường gặp
Crohn có thể gặp ở tất cả các vị trí khác nhau của ống tiêu hóa, hầu hết đều gặp ở đoạn cuối ruột non. Biển hiện của bệnh rất phức tạp, có thể từ nhẹ đến nặng, đôi khi xuất hiện đột ngột không thể lường trước. Có những khoảng thời gian có thể không có triệu chứng nào khiến người bệnh nhầm tưởng bệnh đã thuyên giảm.
Bệnh Crohn khi hoạt động có những triệu chứng điển hình sau:
– Tiêu chảy;
– Sốt, mệt mỏi;
– Đau bụng và chuột rút;
– Loét miệng;
– Chán ăn;
– Cân nặng sụt giảm nhanh không rõ nguyên nhân;
– Đi ngoài ra máu;
– Đau quanh hậu môn.
Khi bệnh trở nên nặng hơn sẽ có thêm một số triệu chứng như:
– Viêm da, mắt và khớp;
– Viêm gan, viêm ống mật;
– Trẻ bị suy dinh dưỡng và chậm phát triển sinh dục ở tuổi dậy thì.
Lúc này người bệnh cần đến bệnh viện uy tín để thăm khám và có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
3. Bệnh Crohn có nguy hiểm không?
Nếu không được chữa trị kịp thời, Crohn có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm sau đây:
– Viêm loét mãn tính: Tình trạng viêm kéo dài có thể chuyển thành mãn tính, gây viêm loét bất cứ vị trí nào trong hệ tiêu hóa như dạ dày, đại tràng, hậu môn,…
– Tắc ruột: Các vết viêm loét khiến thành ruột xuất hiện sẹo và hẹp lại, chặn dòng di chuyển của thức ăn trong ống tiêu hóa. Người bệnh có thể phải phẫu thuật loại bỏ phần ruột bị tắc.
– Xuất hiện lỗ rò, trong đó phổ biến nhất là lỗ rò gần hoặc xung quanh khu vực hậu môn.
– Nứt hậu môn.
– Suy dinh dưỡng do thường xuyên đau bụng, chán ăn, tiêu chảy, ruột không hấp thụ đủ chất dinh dưỡng,…
– Ung thư ruột kết: Crohn tại đại tràng làm tăng khả năng hình thành các khối u, tăng nguy cơ gây ung thư ruột kết.
– Một số bệnh khác như: thiếu máu, loãng xương, bệnh túi mật hoặc gan, viêm khớp…
– Ung thư hạch và ung thư da do tác dụng phụ của một số loại thuốc dùng trong quá trình điều trị bệnh.
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh Crohn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
4. Chẩn đoán bệnh Crohn như thế nào?
Nội soi đại tràng là phương pháp phổ biến và chính xác để chẩn đoán bệnh Crohn cũng như tình trạng viêm loét đại tràng. Qua nội soi, bác sĩ có thể quan sát toàn bộ đại tràng, phát hiện các bất thường và có thể lấy mẫu mô nhỏ để sinh thiết, chẩn đoán bệnh.
Bên cạnh nội soi đại tràng, bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp khác để chẩn đoán Crohn:
– Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra tình trạng thiếu máu.
– Xét nghiệm phân nhằm xác định máu ẩn trong phân.
– Chụp cắt lớp vi tính.
– Chụp cộng hưởng từ (MRI).
5. Điều trị bệnh Crohn
Hiện nay không có cách chữa khỏi hoàn toàn Crohn và không có phương pháp điều trị nào có thể áp dụng với mọi người bệnh. Hướng điều trị của bệnh là giảm viêm, thuyên giảm triệu chứng bệnh và hạn chế các biến chứng.
Người bệnh có thể được chỉ định một số loại thuốc như: thuốc chống viêm, thuốc ức chế miễn dịch, thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau,… Người bị tiêu chảy có thể sử dụng một số thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ để làm tăng lượng phân, giúp làm giảm các triệu chứng của tiêu chảy nhẹ đến trung bình. Ngoài ra, người bệnh có thể bổ sung sắt, bổ sung canxi, vitamin B-12, vitamin D… để ngăn ngừa thiếu máu, bổ sung các thiếu hụt dưỡng chất.
Người bệnh nên đến các bệnh viện uy tín để được thăm khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời lưu ý rằng chỉ dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao nhất, tránh gây hại cho sức khỏe.
6. Cách phòng ngừa bệnh Crohn
Chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh có thể giảm thiểu khả năng mắc bệnh, đồng thời hỗ trợ hạn chế các triệu chứng bệnh.
6.1. Chế độ ăn hợp lý phóng bệnh Crohn
– Thực đơn mỗi ngày cần hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất béo.
– Hạn chế ăn đồ tái/ sống như gỏi, tiết canh, rau sống,…
– Không dùng nhiều các thực phẩm giàu chất xơ như rau quả tươi, trái cây, ngũ cốc… vì những loại thực phẩm này làm gia tăng các triệu chứng của bệnh.
– Tránh đồ ăn cay nóng, caffeine, đồ uống có cồn như rượu, bia,…
– Không nên ăn quá no trong một bữa ăn, thay vào đó có thể chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
– Uống nhiều nước.
6.2. Lối sống lành mạnh phòng bệnh hiệu quả
– Tập thể dục thường xuyên.
– Thư giãn tinh thần, tập thở, hạn chế căng thẳng.
– Xây dựng thói quen ngủ nghỉ, sinh hoạt điều độ, đúng giờ.
– Không dùng các chất kích thích có hại cho sức khỏe, bỏ thuốc lá để cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa cũng như sức khỏe tổng quát.
Bệnh Crohn hiện chưa có cách chữa trị dứt điểm, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ hạn chế được các biến chứng nguy hiểm. Đồng thời, hãy tham khảo các biện pháp phòng bệnh trên đây để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
