✴️ Bệnh não gan: nguyên nhân, phân loại và triệu chứng

Nội dung

Bệnh não gan là gì?

Bệnh não gan hoặc hôn mê gan là tình trạng rối loạn rối loạn ý thức, hành vi và hôn mê do rối loạn chức năng gan gây ra. Bệnh gây ra do sự rối loạn trao đổi chất của hệ thống thần kinh trung ương do các độc tố không được gan chuyển hóa và đào thải vì suy chức năng gan. Bệnh não gan cũng là dấu hiệu gan suy yếu quá nặng.

Nguyên nhân gây bệnh não gan

Nguyên nhân gây nên bệnh não gan được chia thành nguyên nhân ngoại sinh và nguyên nhân nội sinh.

Nguyên nhân ngoại sinh

  • Bệnh nhân nuôi ăn tĩnh mạch dài ngày ăn quá nhiều protein hoặc truyền đạm quá nhiều

  • Xuất huyết tiêu hóa nặng

  • Dùng lợi tiểu mạnh làm mất nước và hạ kali máu.

  • Dùng các thuốc độc cho gan: tetracycline, thuốc kháng lao, thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc hạ huyết áp, thuốc kháng viêm không steroid

  • Ngộ độc rượu

  • Bệnh nhân xơ gan sau phẫu thuật

  • Nhiễm trùng gan, mật, thận, phổi, ruột.

  • Chọc dò báng bụng: do chọc nhiều lần hoặc một lần quá nhiều làm giảm lượng máu tuần hoàn qua gan

Nguyên nhân nội sinh

  • Các tình trạng như viêm gan tối cấp, viêm gan nhiễm độc, ung thư gan hoặc xơ gan giai đoạn cuối gây tổn thương gan nặng nề và lan rộng

  • Viêm gan siêu vi (viêm gan B, viêm gan C), viêm gan tự miễn hoặc hội chứng Reye làm phá hủy tế bào gan.

  • Bệnh nhân xơ gan có sử dụng thêm thuốc an thần, thuốc giảm đau

  • Bị suy gan quá nặng hoặc do nối tắt cửa chủ, máu không được các tế bào gan chuyển hóa từ mạch cửa đến gan, dần trở thành các chất độc làm rối loạn chuyển hóa ở mô não.

Các bệnh lý tại gan có thể dẫn đến bệnh não gan

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh não gan

Ngoài các nguyên nhân gây bệnh não gan thì những đối tượng sau đây sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh:

  • Người mất nước, mất cân bằng điện giải

  • Ăn quá nhiều chất đạm, protein

  • Xuất huyết tiêu hóa

  • Nhiễm trùng gan

  • Bệnh lý tại thận

  • Có tình trạng hạ oxy máu

  • Sử dụng thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương (như barbiturat hoặc thuốc an thần benzodiazepine)

  • Người bị xơ gan

Phân loại và triệu chứng của bệnh não gan

Theo hệ thống phân loại West Haven, bệnh não gan được chia thành 5 giai đoạn tương ứng với các triệu chứng cụ thể như sau:

  • Giai đoạn 0

– Nhân cách và hành vi thay đổi không đáng kể

– Mất tập trung tinh thần ở mức độ nhẹ

  • Giai đoạn 1

– Nhân cách thay đổi, dễ cáu gắt

– Khả năng tư duy, độ tập trung và trí thông minh bị suy giảm, lú lẫn nhẹ

– Xuất hiện run rẩy

  • Giai đoạn 2

– Thay đổi nhân cách

– Mất định hướng về thời gian, chậm chạp, gặp khó khăn lớn trong tư duy

– Triệu chứng run rẩy rõ ràng hơn, dễ đuối sức

  • Giai đoạn 3

– Thường xuyên buồn ngủ (nhưng dễ bị đánh thức)

– Không thể lao động trí óc, mất định hướng không gian và thời gian

  • Giai đoạn 4

– Bị Hôn mê

– Không thể vận động

– Không thể lao động trí óc

Hôn mê là giai đoạn cuối của bệnh não gan

Chẩn đoán bệnh não gan

Chẩn đoán xác định

Chẩn đoán xác định được thực hiện dựa vào các triệu chứng của bệnh:

  • Run rẩy

  • Thực hiện hành vi không đầy đủ

  • Bị rối loạn giấc ngủ

  • NH3 tăng

  • Có bệnh gan biết được

Chẩn đoán phân biệt

  • Bệnh não gan do chuyển hóa: đái tháo đường (hạ đường huyết, nhiễm ceton acide), giảm oxy máu

  • Bệnh não gan do ngộ độc thuốc, ngộ độc rượu

  • Bệnh não gan do nhiễm trùng thần kinh, chấn thương và đột quỵ

Bệnh não gan có chữa được không?

Giảm sản xuất và hấp thụ ammoniac ở ruột

  • Chế độ ăn giảm đạm, bổ sung acide amin phân nhánh

  • Thuốc: Lactulose, kháng sinh

Tăng thải trừ ammoniac

Sử dụng các thuốc làm tăng thải trừ ammoniac qua thận: arginine và ornithine, natri benzoate.

Điều chỉnh các yếu tố nguy cơ

Mất nước, giảm thể tích tuần hoàn

  • Xuất huyết tiêu hóa: giải quyết việc chảy máu bằng cách truyền máu, nâng đỡ

  • Tiêu chảy, ói mửa: bù nước, điện giải

  • Hút lượng dịch lớn: bù nước, điện giải

Thuốc

  • Thuốc lợi tiểu mất nhiều kali: bù kali, ngừng lợi tiểu

  • Ngừng thuốc an thần, thuốc trầm cảm

Xây dựng chế độ ăn ít đạm nhiều chất xơ

 

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

return to top