ALT viết tắt của alanine aminotransferase là một enzyme trong gan có tác dụng giúp cơ thể thực hiện các phản ứng hóa học theo một trình tự nhất định.
ALT rất cần thiết để lọc độc tố từ máu, dự trữ chất dinh dưỡng và sản xuất dịch mật. Tổn thương hoặc viêm gan khiến gan giải phóng các enzyme này vào máu, dẫn đến nồng độ ALT trong cơ thể tăng cao.
Giảm mức ALT trong máu và kiểm soát ở mức an toàn có thể sẽ giúp gan thực hiện các chức năng tốt hơn bằng cách điều trị mọi nguyên nhân gây tăng ALT như tổn thương gan hoặc tiểu đường đồng thời có sự chăm sóc sức khỏe y tế, dinh dưỡng hợp lý. Dưới đây là một số các phương pháp tự nhiên có thể bổ sung cho điều trị y tế để giúp giảm mức ALT.
1. Uống cà phê
Uống cà phê có thể giúp giảm mức ALT. Một đánh giá năm 2017 xem xét một số nghiên cứu cho thấy uống một tách cà phê hoặc nhiều hơn mỗi ngày làm giảm mức ALT. Nghiên cứu cho thấy những người uống 2 cốc cà phê 3 mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào gan thấp hơn 38% và nguy cơ tử vong do bệnh gan mạn tính thấp hơn 46% so với những người không uống cà phê.
Ngoài ra, những người uống 4 tách cà phê trở lên mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư gan thấp hơn 41% và nguy cơ tử vong do bệnh gan mãn tính thấp hơn 71%.
2. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe gan và hoạt động thể chất là một yếu tố quan trọng trong điều trị bệnh gan mãn tính, chẳng hạn như xơ gan.
3. Giảm cân
Giảm cân là một yếu tố quan trọng trong điều trị bệnh gan nhiễm mỡ và ngăn ngừa xơ hóa gan. Giảm cân cải thiện độ nhạy insulin và giảm viêm. Tập thể dục thường xuyên, cùng với việc giảm lượng calo, cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư gan.
4. Tăng lượng axit folic
Thiếu hụt folate có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan và có khả năng gây ra ung thư gan. Có thể cải thiện sức khỏe gan bằng cách ăn thực phẩm giàu folate, chẳng hạn như: gan bò, rau bina, ngũ cốc, măng tây, rau diếp, trái bơ.
Uống bổ sung axit folic cũng có thể giúp giảm mức ALT. Một nghiên cứu năm 2011 với 455 người tham gia cho thấy việc bổ sung axit folic tăng làm giảm mức ALT, đặc biệt ở nam giới và những người có mức ALT tăng. Một liều hàng ngày 0,8 mg axit folic có thể giúp giảm mức ALT.
5. Thay đổi chế độ ăn uống
Nghiên cứu cho thấy khi so sánh với những bữa trưa trước đó, một người có ALT thấp hơn 20,3% sau khi ăn bữa trưa đầy đủ chất liên tục trong 1 tháng. Các bữa ăn trưa dinh dưỡng có chứa: thêm rau, ít protein động vật và nhiều protein thực vật, thực phẩm chứa ít năng lượng, nhiều chất xơ, tăng lượng kali, vitamin B6 và axit folic
Ngoài ra, chế độ ăn ít carbohydrate làm giảm mức ALT ở người trưởng thành bị béo phì và kháng insulin.
Để gan khỏe mạnh, Tổ chức Gan Hoa Kỳ khuyên bạn nên ăn một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm:
- Tránh thực phẩm chế biến, đặc biệt là thực phẩm chiên và thực phẩm nhiều đường, chất béo và muối
- Tránh ăn động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín
- Tăng lượng chất xơ bằng cách ăn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả
- Ăn thực phẩm sạch cũng có thể giúp gan bằng cách giảm mức độ độc tố vào cơ thể.
6. Kiểm soát mức cholesterol
Nghiên cứu năm 2018 đã tìm thấy mối liên hệ giữa mức độ của cả lipoprotein mật độ thấp (LDL) và lipoprotein mật độ cao (HDL) và nồng độ men gan cao ở người trưởng thành.
Mọi người có thể giảm mức cholesterol cao thông qua tập thể dục thường xuyên kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm:
- Giảm thịt và chất béo bão hòa
- Tránh chất béo chuyển hóa
- Tăng chất xơ
- Tăng lượng axit béo omega-3
7. Tăng cường sức khỏe gan bằng thuốc hoặc thực phẩm bổ sung
Một số loại thuốc có thể gây hại cho gan nếu mọi người dùng quá nhiều. Những người có mức ALT cao nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng bất kỳ loại thuốc, thực phẩm bổ sung hoặc phương thuốc thảo dược nào đều an toàn khi sử dụng.
8. Tránh uống rượu, hút thuốc và các độc tố môi trường
Rượu có thể làm tăng mức độ tổn thương cho gan, vì vậy những người có mức ALT cao nên tránh uống rượu để bảo vệ gan khỏi bị tổn thương thêm. Nên ngừng hút thuốc và khói thuốc từ những người xung quanh để giảm tải độc hại cho gan. Tránh xa vùng có các hóa chất, độc tố hóa học cao trong không khí nếu có thể.
9. Kiểm tra sức khỏe
Có thể đến gặp bác sĩ để được tư vấn xét nghiệm máu men gan. Theo một số khuyến nghị thường dùng, mức ALT lý tưởng là: thấp hơn 31 U/L đối với nữ và ít hơn 40 U/L đối với nam.
Mức rất cao có thể chỉ ra các vấn đề về gan, chẳng hạn như viêm gan. Ngược lại, mức ALT rất thấp cũng có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe. Một nghiên cứu cho thấy mức ALT là 17 U/L có thể dự đoán làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành tim và tăng tỷ lệ tử vong.
Tóm lược
Nồng độ men gan cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan. Có thể giảm mức ALT bằng cách thay đổi lối sống, chẳng hạn như tập thể dục thường xuyên và thay đổi chế độ ăn uống.
Tăng lượng chất xơ, giảm chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến, cũng như bổ sung các chất dinh dưỡng từ trái cây và rau quả có thể giúp giảm mức ALT
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên để xem mức ALT liệu có nằm trong phạm vi bình thường hay không.
Xem thêm: Đánh giá tình trạng tổn thương gan bằng xét nghiệm ALT
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
