✴️ Chế độ dinh dưỡng trong rối loạn tiêu hóa: Nên ăn gì để cải thiện triệu chứng?

1. Tổng quan về rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng co thắt bất thường của cơ trơn đường tiêu hóa, gây ra triệu chứng đau bụng, chướng bụng, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón hoặc thay đổi thói quen đại tiện. Đây không phải là một bệnh lý nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.

2. Vai trò của chế độ ăn uống trong kiểm soát triệu chứng

Chế độ ăn không hợp lý là một trong những yếu tố khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm rối loạn tiêu hóa. Do đó, xây dựng chế độ ăn khoa học và phù hợp là yếu tố thiết yếu giúp:

  • Hạn chế co thắt và kích ứng đường ruột.

  • Cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

  • Bù nước, điện giải và hỗ trợ phục hồi chức năng tiêu hóa.

Rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sinh hoạt của người bệnh

 

3. Các nhóm thực phẩm khuyến nghị cho người bị rối loạn tiêu hóa

3.1. Thịt trắng (cá, thịt gà, thịt nạc)

  • Ít chất béo, dễ tiêu hóa, ít gây kích thích hệ tiêu hóa.

  • Cung cấp protein dễ hấp thu, hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột bị tổn thương.

3.2. Thực phẩm giàu vitamin C

  • Tác dụng chống oxy hóa, tăng sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột.

  • Nguồn thực phẩm: cam, quýt, ổi, dứa, bưởi.

  • Nên dùng dưới dạng nước ép không đường hoặc ăn tươi (hạn chế dùng với người có triệu chứng trào ngược hoặc dạ dày tăng acid).

3.3. Khoai lang

  • Giàu chất xơ hòa tan và tinh bột kháng, giúp tăng nhu động ruột, hỗ trợ lợi khuẩn phát triển.

  • Có khả năng hấp thu độc tố, làm dịu niêm mạc ruột.

3.4. Chuối

  • Nguồn cung cấp kali và chất điện giải, đặc biệt hữu ích với bệnh nhân mất nước do tiêu chảy.

  • Chất xơ trong chuối giúp điều hòa phân, ổn định hệ vi sinh đường ruột.

3.5. Gừng tươi

  • Tác dụng kháng viêm, chống nôn, giảm đầy hơi, khó tiêu.

  • Có thể sử dụng gừng tươi trong nấu ăn hoặc pha trà gừng ấm để uống sau bữa ăn.

3.6. Sữa chua chứa men vi sinh (probiotic)

  • Bổ sung lợi khuẩn Lactobacillus, Bifidobacterium, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh ruột.

  • Hữu ích trong phòng ngừa tiêu chảy, cải thiện táo bón và đầy hơi.

Lưu ý: Tránh dùng ở bệnh nhân không dung nạp lactose.

3.7. Trứng

  • Giàu protein dễ hấp thu, vitamin D và B12.

  • Có thể ăn 2–3 lần/tuần, nên chế biến dạng luộc, hấp, tránh chiên rán gây đầy bụng.

 

4. Nguyên tắc ăn uống và sinh hoạt hỗ trợ điều trị

Nguyên tắc Hướng dẫn cụ thể
Ăn uống điều độ Ăn đúng giờ, đủ bữa, không bỏ bữa hoặc ăn quá no
Chế biến hợp vệ sinh Ưu tiên thức ăn nấu chín, hạn chế đồ tái, sống
Tránh thực phẩm gây kích ứng Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas, đồ chiên rán, thức ăn nhanh
Uống đủ nước Khoảng 1.5 – 2 lít/ngày, ưu tiên nước ấm hoặc oresol nếu tiêu chảy
Giữ tinh thần thoải mái Tránh căng thẳng, lo âu – yếu tố gây co thắt đại tràng
Tập luyện thường xuyên Duy trì vận động nhẹ như đi bộ, yoga để kích thích nhu động ruột

5. Kết luận

Chế độ ăn uống đóng vai trò thiết yếu trong việc cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa và hỗ trợ phục hồi sức khỏe. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, kết hợp với thói quen sinh hoạt điều độ và theo dõi triệu chứng lâm sàng, sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế tái phát.

 

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

return to top