Gan là cơ quan sống còn trong cơ thể. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc đào thảo các độc tố, đồng thời giữ lại chất dinh dưỡng nuôi sống các cơ quan khác. Các bệnh về gan làm suy giảm chức năng gan nhanh chóng, đây là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan,…Cần tìm hiểu các nguyên nhân gây bệnh gan và phương pháp bảo vệ gan tốt nhất để duy trì lá gan của bạn được khỏe mạnh và phòng ngừa trước khi quá muộn.
4 nguyên nhân chủ yếu gây bệnh gan
Nhóm nguyên nhân chính gây bệnh gan là do virus viêm gan, sử dụng rượu bia, thực phẩm không an toàn, môi trường ô nhiễm,…
Virus gây viêm gan
Bệnh gan do nhiễm virus là bệnh thường gặp và gây nguy hiểm. Virus viêm gan gồm 5 loại chính là virus viêm gan A, B, C, D và E, trong đó là loại virus phổ biến nhất hiện nay là virus viêm gan B, đây là một “căn bệnh thầm lặng” nhưng có thể gây biến chứng cực kỳ nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.
Đa số những người bị nhiễm viêm gan B không biết là mình bị nhiễm và có thể vô tình lây lan cho những người khác qua nhiều con đường khác nhau như đường máu, tình dục, từ mẹ sang con. Khi nhiễm viêm gan B mạn tính (virus viêm gan B tồn tại trong gan trên 6 tháng) thì có nguy cơ tiến triển thành các loại bệnh gan nặng hơn như xơ gan hay ung thư gan. Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B mạn tính cao (chiếm trên 20% dân số theo tổ chức Y tế Thế giới WHO đã nhận định).
Uống rượu bia
Gan bị ảnh hưởng rất lớn trước tác hại của rượu bia, do 90% lượng rượu bia khi uống vào cơ thể sẽ được chuyển hóa ở gan. Rượu có thể gây ra 3 loại bệnh về gan: gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu, xơ gan. Các bệnh này thường xảy ra nối tiếp nhau, đầu tiên là gan nhiễm mỡ, sau đó đến viêm gan và xơ gan.
Nếu dừng uống rượu bia, bệnh có thể dừng ở giai đoạn này. Tiếp tục uống rượu sẽ dẫn đến viêm gan, xơ gan và về lâu dài, ung thư gan sẽ phát triển từ nền các tế bào gan bị xơ hóa. Khoảng 71,7% bệnh xơ gan ở nam giới Việt Nam là uống nhiều rượu bia (theo nghiên cứu mới nhất của tổ chức Y tế Thế giới WHO công bố đầu năm 2018).
Sử dụng thực phẩm không an toàn
Gan có vai trò chuyển hóa các chất dinh dưỡng để cơ thể hấp thu. Sử dụng thực phẩm bị ô nhiễm, nguồn gốc không rõ ràng, chứa nhiều hóa chất độc hại, thức ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh… là nguyên nhân “thầm lặng” làm suy giảm chức năng gan. Một khi gan bị tổn thương, thì dễ dẫn đến men gan cao, viêm gan, xơ gan là những bệnh khó tránh khỏi.
Môi trường bị ô nhiễm
Có nhiều chất hóa học từ môi trường ô nhiễm đọng trong gan. Gan có một nhiệm vụ quan trọng là giải độc và thải trừ chất độc. Sống ở môi trường bị ô nhiễm bởi khí thải, chất thải độc hại; làm việc thường phải tiếp xúc với hóa chất, khói thuốc lá…, gan của bạn phải “gồng mình” phân giải các chất này. Dưới tác động lâu dài của các yếu tố ô nhiễm, gan phải hoạt động liên tục dẫn đến quá tải, tế bào gan bị tổn thương, chức năng giải độc bị suy giảm. Đây chính là cơ hội để các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan… phát triển.
Các biện pháp bảo vệ gan tốt nhất
Hạn chế rượu bia, tăng cường vận động, dinh dưỡng hợp lý, khám sức khỏe gan định kỳ,… là những biện pháp giúp bảo vệ lá gan của bạn được tốt nhất
Hạn chế rượu bia
Hạn chế rượu bia là một cách hiệu quả để bảo vệ lá gan của bạn được khỏe mạnh. Nên sử dụng rượu bia với lượng vừa phải, hạn chế đến mức tối thiểu sẽ giúp bạn bảo vệ lá gan của mình được khỏe mạnh hơn.
Rượu bia là những chất kích thích có hại gây ngộ độc cho gan, rất nhiều các trường hợp tử vong do uống rượu bia là do sử dụng loại rượu không đảm bảo gây ngộ độc gan. Vì vậy bạn cần hạn chế uống rượu bia để bảo vệ gan khỏi các chất kích thích có hại.
Dinh dưỡng hợp lý
Để phòng bệnh gan, bạn nên sử dụng các loại thực phẩm đảm bảo vệ sinh và ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng. Các loại chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất, ăn nhiều thực phẩm tươi, giàu chất xơ – rau xanh, trái cây…, hạn chế ăn các đồ chiên, nướng và uống đủ nước mỗi ngày.
Tăng cường vận động
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên và điều độ là một trong những phương pháp hiệu quả để bảo vệ gan của bạn. Quá trình vận động giúp cơ thể đào thải một phần chất độc hại thông qua tuyến mồ hôi, giúp phần nào giảm tải áp lực cho gan.
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là các bệnh lý gan mật
Việc đi khám sức khỏe định kỳ (6 tháng một lần) và kiểm tra các bệnh lý gan mật là việc làm hết sức cần thiết để đánh giá tình hình tổng quát và tình trạng hoạt động của gan. Đồng thời được bác sĩ tư vấn tiêm phòng vắc-xin khi chưa bị viêm gan do virus. Hay điều trị kịp thời nếu mắc các bệnh về gan, giúp hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
