1. Viêm gan nhiễm độc là gì?
Viêm gan nhiễm độc là tình trạng gan của bạn phản ứng lại với một số chất độc hại hấp thu vào cơ thể. Trong một vài trường hợp, viêm gan do nhiễm độc có thể tiến triển trong vòng vài giờ hoặc vài ngày khi tiếp xúc với chất độc.
Viêm gan nhiễm độc thường biến mất ngay khi ngừng tiếp xúc với chất độc. Tuy nhiên, chúng lại có thể làm tổn thương gan về lâu dài: hình thành các mô sẹo ở gan (xơ gan), lâu dần biến chứng ung thư gan, nếu bạn không có cách “thải độc gan” hiệu quả.
Viêm gan nhiễm độc có thể gây tổn thương gan về lâu dài, dẫn tới xơ gan, ung thư gan…
2. Nguyên nhân gây viêm gan nhiễm độc
Chức năng chính của gan là thải độc. Gan khỏe mạnh sẽ giúp khả năng thải độc tố ra khỏi cơ thể tốt hơn, bảo vệ sức khỏe của bạn. Khi bị viêm gan nhiễm độc – gan sẽ bị tổn thương dẫn đến viêm gan. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nhiễm độc ở gan, chủ yếu do các nguyên nhân sau:
2.1. Lạm dụng thuốc
Rất nhiều người lạm dụng thuốc thay vì bổ sung các chất dinh dưỡng, vitamin thông qua chế độ ăn, uống hàng ngày. Sử dụng các loại thuốc giảm cân, thuốc làm đẹp da, thậm chí thuốc chữa bệnh có thể khiến gan bị quá tải “ngộ độc gan” làm suy giảm chức năng gan.
2.2. Viêm gan B, C
Khi nhiễm virus viêm gan B, virus viêm gan C nếu không được kiểm soát và điều trị hiệu quả nguy cơ biến chứng xơ gan, ung thư gan là rất cao.
2.3. Sử dụng các chất kích thích
Viêm gan nhiễm độc ở Việt Nam ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở giới trẻ, do tình trạng sử dụng các chất kích thích, chất có cồn như rượu, bia ngày một nhiều. Đây là những chất độc hại khiến gan dễ bị viêm, xơ hóa, dẫn tới mất dần chức năng gan. Xơ gan cổ trướng là bệnh lý mạn tính về gan nguy hiểm hay gặp ở những bệnh nhân nghiện rượu, bệnh có tỷ lệ tử vong cao.
2.4. Ăn nhiều chất béo, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh
Đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, khó tiêu, thực phẩm bẩn không đảm bảo vệ sinh, đồ ăn bị nấm mốc,… là những chất độc “âm thầm” tấn công lá gan của bạn, khiến gan bị viêm nhiễm, xơ hóa, sau dần dẫn tới ung thư gan.
3. Dấu hiệu gan nhiễm độc
Việc xác định những dấu hiệu của gan nhiễm độc là rất quan trọng, giúp đưa ra phương án “thải độc” gan giúp lá gan khỏe mạnh.
Sau đây là một số dấu hiệu viêm gan nhiễm độc:
3.1. Rối loạn tiêu hóa
Đây là triệu chứng thường gặp và dễ thấy nhất, chiếm tới 60 – 80%. Rối loạn tiêu hóa do gan bị nhiễm độc được biểu hiện: đầy hơi, chướng bụng, chán ăn, ăn không tiêu dẫn đến đau bụng thường xuyên, buồn nôn và nôn, tiêu chảy hoặc táo bón. Các triệu chứng trên có thể dẫn tới suy kiệt sức khỏe cơ thể trầm trọng.
3.2. Nổi mụn, mẩn ngứa, mề đay
Gan nhiễm độc thường hay gây ra tình trạng mẩn ngứa, mề đay… Nguyên nhân là do khi gan bị nhiễm độc khiến chức năng gan suy giảm nên việc thải độc trở nên kém đi, khiến chất độc tích tụ làm kích ứng da.
3.3. Đau tức hạ sườn phải
Người bệnh sẽ có cảm giác đau căng vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải. Một vài trường hợp khác có thể đau tức vùng túi mật.
3.4. Đổ mồ hôi bất chợt
Khi gan nhiễm độc, chức năng gan sẽ bị suy giảm dẫn tới nóng gan. Người bệnh sẽ cảm thấy nóng trong người, đổ mồ hôi nhiều dù nhiệt độ xung quanh mát mẻ và không quá nóng.
3.5. Hội chứng giả cúm
Đây là những dấu hiệu thường gặp trong tổn thương gan giai đoạn sớm với các dấu hiệu như: Đau đầu, sốt, đau các khớp cơ toàn thân.
3.6. Thay đổi màu da
Vàng da, vàng mắt chính là những dấu hiệu dễ nhận biết nhất các vấn đề về gan. Nguyên nhân là do chất thải màu vàng được sản xuất từ mật và xử lý tại gan xuất hiện nhiều trong máu, bị rò rỉ vào các mô như da và mắt sẽ khiến chúng chuyển thành màu vàng. Đây là dấu hiệu cho thấy gan của bạn đã bị nhiễm độc và không còn hoạt động tốt.
3.7. Suy giảm khả năng tình dục
Gan nhiễm độc có thể gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể, gây rối loạn hệ bài tiết, từ đó ảnh hưởng đến khả năng tình dục. Khiến lượng hormone trong cơ thể suy giảm, mất cân bằng tỷ lệ hormone sinh dục nam và nữ. Từ đó gây suy giảm ham muốn, đối với nam giới có thể gây liệt dương. Do vậy, khi bị suy giảm khả năng tình dục không rõ nguyên nhân thì bạn cần đi khám sớm để xác định nguyên nhân có phải do mắc bệnh lý về gan hay không.
Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu cho thấy gan của bạn đã bị nhiễm độc và không còn hoạt động tốt.
4. Phương pháp phòng ngừa viêm gan nhiễm độc
Trước khi đến với các biện pháp phòng ngừa, bạn cần lưu ý một điều rằng: ngay khi phát hiện những dấu hiệu nghi là nhiễm độc gan. Bạn cần phải đến thăm khám tại các chuyên khoa gan mật uy tín để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó vạch ra phương pháp điều trị phù hợp.
4.1 Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp tế bào gan phục hồi và tái sinh nhanh chóng, tăng cường và thúc đẩy phục hồi chức năng gan hiệu quả. Bạn nên bổ sung các loại thực phẩm giàu Protein và chất xơ để giảm thiểu tình trạng gan nhiễm mỡ. Bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu Vitamin A, B1, hạn chế sử dụng các thực phẩm nhiều đường và chứa nhiều năng lượng.
4.2 Không sử dụng thuốc bừa bãi
Lạm dụng thuốc bừa bãi chính là một trong những nguyên nhân gây nên hiện tượng gan nhiễm độc. Do vậy, chỉ nên dùng thuốc khi thực sự cần thiết và phải theo đúng liều lượng được bác sĩ chỉ định. Nếu bạn phải sử dụng thuốc lâu dài thì bạn có thể dùng thêm các loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thiên nhiên để bảo vệ gan.
Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, không nên sử dụng thuốc bừa bãi
4.3 Duy trì thói quen sống lành mạnh
Rượu bia là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới nhiễm độc gan, làm suy giảm chức năng gan. Do vậy, cần hạn chế tối đa rượu bia và các chất kích thích khác như caffeine. Uống nhiều nước mỗi ngày hỗ trợ gan thải độc. Thường xuyên tập luyện các bộ môn thể dục thể thao như đi bộ, đạp xe, bơi lội để đảm bảo sức khỏe và thanh lọc lá gan tốt nhất. Chế độ ăn uống khoa học, hạn chế các đồ ăn nhiều giàu mỡ. Khi gặp các vấn đề về gan hay bệnh lý về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan virus,… cần thăm khám và điều trị với bác sĩ gan mật để xử trí kịp thời. Thăm khám sức khỏe định kỳ, sức khỏe lá gan khoảng 6 tháng/1 lần.
Gan đóng vai trò cực kỳ quan trọng, giúp khử độc và loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể. Chính vì vậy, chúng ta cần phải bảo vệ lá gan khỏe mạnh bằng các hành động thiết thực nêu trên.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
