Bệnh xơ gan là gì?
Xơ gan là bệnh lý gây nên do tế bào bình thường được thay thế bởi mô xơ. Xơ gan kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng vô cùng nghiêm trọng bao gồm xuất huyết nội, suy thận, hôn mê gan, và những bệnh nhiễm trùng thông thường.
Nguyên nhân gây xơ gan là gì?
Ngoài rượu bia, bệnh nhân mắc xơ gan còn do các yếu tố sau:
Viêm gan do virus: Một trong những nguyên nhân hàng đầu của bệnh xơ gan là viêm gan do virus, như viêm gan B, C hoặc D. Điểm chung của viêm gan virus là các triệu chứng thường âm thầm trong những ngày đầu và khi các triệu chứng rõ rệt thì tổn thương thường đã khá nặng.
Rượu là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh xơ gan hủy hoại tế bào gan, làm gan nhiễm mỡ, viêm gan mạn tính dẫn đến xơ gan.
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Có một số bệnh do lối sống có thể dẫn tới bệnh gan nhiễm mỡ như tiểu đường, huyết áp cao, béo phì, v.v… Gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị sớm có thể gây sẹo ở mô gan khỏe mạnh, dần dần gây xơ gan. Nó có thể dẫn tới các biến chứng như vàng da, trướng bụng,…
Sử dụng kéo dài các loại thuốc kê đơn như thuốc chống trầm cảm và một số kháng sinh có thể cũng dẫn tới xơ gan.
Viêm gan tự miễn
Viêm tắc đường mật
Suy tim lặp đi lặp lạ
Bệnh mạn tính khác: Một số bệnh mạn tính có thể dẫn đến xơ gan như xơ nang, bệnh thừa sắt (sắt được hấp thu và tích trữ quá nhiều trong gan), bệnh Wilson (gây ra bởi số lượng đồng tích trữ bất thường trong gan) cũng có thể dẫn tới tổn thương và sẹo.
Các mức độ tiến triển của bệnh xơ gan
Giai đoạn ban đầu bệnh xơ gan
Đây là giai đoạn đầu tiên, trong đó các mô trong gan dần dần bị tổn thương. Các triệu chứng của giai đoạn này bao gồm suy nhược, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, sụt cân, giãn phần bụng trên bên phải, ngứa nhiều khắp cơ thể. Bệnh nhân gặp các các triệu chứng này không nên bỏ qua, cần phải làm xét nghiệm chuẩn đoán chính xác
Giai đoạn thứ hai
Đây là giai đoạn xơ hóa, trong đó các mô bị hư hỏng tạo thành các mô liên kết dư thừa. Trong giai đoạn này, các nhiễm trùng lây lan đến các khu vực khác của gan. Đây là giai đoạn mà trong đó điển hình là hiện tượng vàng da.
Giai đoạn thứ ba
Trong giai đoạn này, gan đã bị rối loạn chức năng một phần. Bệnh nhân trong giai đoạn này có thể bị sỏi mật cũng như không có đủ nước mật còn lại trong gan. Như gan không hoạt động, có một tích tụ các độc tố, có thể dẫn đến rối loạn tâm thần.
Giai đoạn cuối
Đây là giai đoạn cuối cùng được đặc trưng bởi sự giữ nước. Thậm chí ung thư gan có thể được hình thành trong giai đoạn này, nó cũng có thể gây ra suy phổi và suy thận. Tất cả điều này dẫn đến gan bị hủy hoại.
Các Dạng bệnh xơ gan và triệu chứng
Xơ gan giai đoạn còn bù
Ở giai đoạn này, xơ gan ít xuất hiện các triệu chứng rõ ràng. Ở một vài trường hợp thì người bệnh có thể thấy cơ thể có một vài biểu hiện như:
Ăn không ngon miệng, chán ăn: Người bệnh luôn có cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng trong thời gian kéo dài và dẫn tới sút cân, người gầy nhanh.
Trướng bụng, đau hông: Bụng trướng, người bệnh cảm thấy khó chịu, ăn không tiêu. Thậm chí người bệnh còn xuất hiện đau ở hông.
Cảm thấy mệt mỏi: Người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, không muốn hoạt động nhiều và sau những lúc hoạt động cơ thể cảm thấy mệt nhọc hơn.
Xơ gan giai đoạn mất bù
Khi xơ gan đã ở giai đoạn muộn, các chức năng gan kém đi, người bệnh có thể thấy các triệu chứng rõ ràng hơn.
Đau hạ sườn phải: Thường bụng trên bên phải đau ngầm, những cơ đau có thể xuất hiện thành nhiều lần trong ngày và không kéo dài.
Vàng da: Đây là dấu hiệu phổ biến của bệnh gan nặng, vàng da kèm theo vàng mắt. Thông thường, mật mang bilirubin trong gan để nó có thể được bài tiết ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, như nhiều ống dẫn mật bị phá hủy và làm chậm dòng chảy của mật, bilirubin bắt đầu xây dựng trong máu và cuối cùng trở nên vàng da có thể nhìn thấy trong ánh mắt và da ở bệnh nhân xơ gan.
Sưng chân (phù) và bụng (cổ trướng): Khi tổn thương gan tiến triển, cơ thể của bệnh nhân xơ gan bắt đầu giữ muối và nước. Lúc đầu, muối và nước dư thừa tích tụ chủ yếu ở bàn chân và mắt cá chân (phù nề), có xu hướng trở nên sưng lên vào cuối ngày. Theo thời gian, chất lỏng cũng có thể thu thập ở bụng.
Chẩn đoán xơ gan như thế nào?
Để xác định bệnh nhân có mắc xơ gan hay không bác sĩ có thể sẽ áp dụng một trong những phương pháp chẩn đoán sau:
Xét nghiệm máu
Khi bị xơ gan, các mô xơ ở gan sẽ gây cản trở dòng máu chảy qua gan. Máu sẽ bị chảy ngược về lá lách, khiến cho lá lách phình to. Lá lách sẽ giữ lại và phá hủy tế bào máu, làm số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu giảm xuống gọi là hiện tượng cường lách. Xét nghiệm máu thấy bị giảm tiểu cầu là một dấu hiệu sớm và thường gặp ở bệnh nhân xơ gan.
Siêu âm
Siêu âm là phương pháp đơn giản, nhanh gọn, không gây nguy hại cho bệnh nhân và có thể làm nhiều lần. Qua hình ảnh xơ gan, bác sĩ sẽ đánh giá được kích thước gan to hay nhỏ, cấu trúc của gan, bờ của gan có gồ gề hoặc có sẹo không. Các bất thường như gan nhiễm mỡ, áp xe, khối u trong gan. Ngoài ra nếu siêu âm màu, bác sĩ có thể thấy được các mạch máu trong gan rõ ràng hơn và hướng đi của dòng máu chảy trong gan.
Bệnh xơ gan nguy hiểm như thế nào?
Bệnh xơ gan nếu không được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả, bệnh có thể tiến triển gây biến chứng nghiêm trọng như:
– Xuất huyết tiêu hóa do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản hoặc chảy máu ở nhiều nơi
– Xơ gan ung thư hóa: 70 – 80% bệnh nhân ung thư gan trên nền gan xơ.
– Viêm phúc mạc do vi khuẩn là một dạng viêm phúc mạc (viêm màng bụng) liên quan đến cổ trướng. xơ gan gây rối loạn cơ quan miễn dịch do gan đóng vai trò tổng hợp các nguyên liệu cho hệ miễn dịch ( các globulin) nên cơ thể dễ dàng bị bệnh dưới tác nhân vi khuẩn, virus.
– Bệnh não gan (tổn thương não do gan). Suy giảm chức năng của não xảy ra khi gan không thể khử độc chất độc hại, có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.
Xơ gan có điều trị được không?
Nhiều người cho rằng bị xơ gan không thể điều trị được. Tuy nhiên, xơ gan nếu được phát hiện sớm hoàn toàn có thể chữa trị được. Điều trị tập trung vào việc làm chậm sự tiến triển của tổn thương gan và giảm nguy cơ biến chứng mà do xơ gan gây ra, hồi phục chức năng gan.
Bệnh viện là địa chỉ khám và điều trị bệnh xơ gan
Các bác sĩ điều trị chủ yếu tập trung giải quyết nguyên nhân và các triệu chứng của xơ gan như: thuốc kháng virus viêm gan, giải độc gan, các thuốc tăng cường chức năng gan, thuốc kích thích tạo mật, thuốc kiểm soát mỡ máu, chế độ dinh dưỡng phù hợp với bệnh nhân có chức năng gan kém…
Nếu tổn thương gan tiến triển dẫn đến suy gan, bệnh nhân có thể có chỉ định cho việc cấy ghép gan là phương thức điều trị triệt để nhất. Bệnh nhân xơ gan có được ghép gan có cơ hội sống rất cao.
Xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu?
Tỷ lệ sống của người bệnh phụ thuộc vào từng giai đoạn của xơ gan và tình trạng sức khỏe tổng quát. Nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ sống của người bệnh ở giai đoạn đầu có thể lên đến 15 – 20 năm hoặc có thể người bệnh khỏi hoàn toàn. Trong khi đó ở giai đoạn 2 của bệnh xơ gan, người bệnh có tỷ lệ sống khoảng 6 – 10 năm. Vậy xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu? Tỷ lệ sống của người bệnh xơ gan giai đoạn cuối là khoảng từ 1 – 3 năm. Tuy nhiên theo nhận định của các bác sĩ, tỷ lệ sống ở giai đoạn cuối còn phụ thuộc vào sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và hiệu quả điều trị. Nếu được điều trị tích cực, người bệnh có thể cải thiện được các triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh xơ gan. Người bệnh sẽ được thăm khám thường xuyên để theo dõi tiến triển của bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Khám và điều trị xơ gan tại bệnh viện
Chuyên khoa gan mật – Bệnh viện là nơi hội tụ đội ngũ chuyên gia, các bác sỹ chuyên khoa gan mật hàng đầu với nhiều năm kinh nghiệm, nhiệt tình, tâm huyết,… mang đến cảm giác an tâm cho bệnh nhân.
Bên cạnh đó, bệnh viện không ngừng trang bị hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại như máy sinh hóa, huyết học, hệ thống máy siêu âm chất lượng cao, máy MSCT-64… Hệ thống này giúp các bác sỹ có thể tầm soát, chẩn đoán chính xác bệnh gan nhiễm mỡ nói riêng và các bệnh về gan nói chung.
Ngoài ra, người bệnh có thể đặt lịch khám qua hệ thống cửa sổ chat, email, điện thoại trước khi đến thăm khám, giúp người bệnh tiết kiệm thời gian mà ít phải chờ đợi.
Bệnh viện áp dụng thanh toán qua bảo hiểm y tế cho mọi người bệnh đóng Bảo hiểm tại Bệnh viện . Với mức chi phí được niêm yết công khai nằm trong khung quy định của Bộ Y tế, người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm khi đến thăm khám tại Bệnh viện mà không phải băn khoăn về vấn đề chi phí.
CÁCH PHÒNG NGỪA XƠ GAN KHÔNG DO RƯỢU
Để phòng ngừa bệnh xơ gan không do rượu bạn cần:
Thực hiện tốt biện pháp vệ sinh phòng chống lây nhiễm virus viêm gan B, C, D
Tiêm phòng virus viêm gan B, A
Không uống rượu
Ăn uống đủ chất
Phòng chống nhiễm sán lá gan
Điều trị tốt các bệnh đường mật
Thận trọng khi dùng các thuốc gây hại cho gan
Dự phòng và điều trị tốt các bệnh viêm gan cấp và mạn tính
Duy trì đều đặn kiểm tra gan định kỳ 6-12 tháng/lần
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh