Viêm loét dạ dày có phải mổ không? là nỗi lo của rất nhiều bệnh nhân sau khi được chẩn đoán mắc bệnh lý này. Thực tế, đây là bệnh tiêu hoá phổ biến, hầu hết đều có thể tiến hành điều trị nội khoa (dùng thuốc) hiệu quả. Tuy nhiên, nếu bệnh phát sinh biến chứng, phương án điều trị ngoại khoa (phẫu thuật) sẽ được chỉ định.
1. Hiểu về viêm loét dạ dày
1.1 Bệnh viêm loét dạ dày là gì?
Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc (mang nhầy) có tác dụng bảo vệ dạ dày bị viêm và loét. Lúc này, lớp mô bên dưới thành dạ dày bị lộ ra sau khi lớp niêm mạc bảo vệ cuối cùng của dạ dày bị bào mòn.
Niêm mạc dạ dày bị tổn thương viêm, hình thành các vết loét
1.2 Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm loét dạ dày
Theo thống kê, việc bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (Vi khuẩn HP) được cho là nguyên nhân chính của bệnh lý này. Vi khuẩn HP tại niêm mạc dạ dày tiết ra một số enzyme, chất độc làm dạ dày dễ bị tổn thương bởi các dịch tiêu hóa như axit.
Một nguyên nhân phổ biến khác là người bệnh lạm dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) . Thuốc kháng viêm nhóm NSAID sở hữu các hoạt chất làm ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin. Đây là một chất có chức năng bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Các nguyên nhân khác liên quan đến lối sống, chế độ sinh hoạt như: thường xuyên sử dụng các chất kích thích, đồ uống có cồn, stress hay căng thẳng kéo dài… cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
1.3 Triệu chứng bệnh
Người bị viêm loét dạ dày thường có các dấu hiệu như:
– Đau bụng vùng thượng vị: Đây là triệu chứng thường thường thấy nhất của bệnh. Cơn đau phía trên rốn có thể kéo dài âm ỉ hoặc từng cơn đi kèm cảm giác nóng rát.
– Liên tục ợ hơi, ợ chua, cảm thấy chướng bụng, buồn nôn, thậm chí nôn ra dịch chua, dịch có máu
– Giấc ngủ bị gián đoạn do viêm loét dạ dày gây đau tăng vào ban đêm
– Khó tiêu, có thể tiêu chảy
Tùy theo giai đoạn, mức độ bệnh mà bệnh nhân được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp. Với các trường hợp viêm nhẹ, hầu hết được điều trị bằng các phương pháp không phẫu thuật. Phương pháp ngoại khoa chỉ được chỉ định khi bệnh có các biến chứng.
2. Các trường hợp chỉ định mổ viêm loét dạ dày
2.1 Bệnh nhân điều trị nội khoa không thành công: Viêm loét dạ dày có phải mổ không?
Trường hợp bệnh nhân đã thực hiện điều trị nội khoa nhưng không thành công, bác sĩ sẽ chỉ định mổ dạ dày. Đoạn dạ dày có ổ loét nguy hiểm sẽ được cắt bỏ, tránh nguy cơ bệnh tiến triển nặng, phát triển thành ung thư. Người bệnh sẽ phải nằm viện điều trị trong thời gian khoảng 10 ngày. Sau khi mổ, bệnh nhân sẽ được kê thuốc và có chế độ ăn đặc biệt. Chế độ ăn có thể chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày với thức ăn mềm.
2.2 Biến chứng hẹp môn vị
Các vết loét lâu ngày không được chữa trị sẽ trở nên chai xơ, khiến thành môn vị bị biến dạng. Không gian của môn vị cũng bị thu hẹp, thậm chí tắc nghẽn hoàn toàn. Hẹp môn vị khiến cho thức ăn đi vào cơ thể bị ứ đọng tại dạ dày, buộc dạ dày phải giãn to và co bóp quá mức.
\
Môn vị hẹp chặn đường lưu thông của thức ăn đến ruột non
Hẹp môn vị gây ra các triệu chứng như đau thượng vị, nôn nhiều, dịch nôn có màu xanh đen, đầy bụng, khó tiêu,… Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời. Do đó, ngay khi nhận thấy các triệu chứng nêu trên, người bệnh cần nhanh chóng đến ngay phòng khám gần nhất để được điều trị.
Ở trường hợp này, các bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ đoạn môn vị bị hẹp cùng với một phần của dạ dày. Sau đó, nối trực tiếp dạ dày với phần đầu ruột non, “làm mới” lại một phần đường tiêu hóa.
2.3 Biến chứng thủng do viêm loét dạ dày có phải mổ không?
Giai đoạn đầu của bệnh, vết loét chỉ xảy ra ở phần niêm mạc, tuy nhiên sau đó sẽ ăn sâu đến phần cơ và thanh mạc dạ dày. Lúc này, dạ dày có thể xuất hiện lỗ thủng do vết loét tiến triển.
Dịch dạ dày theo lỗ thủng sẽ chảy vào bên trong gây viêm nhiễm nhiều cơ quan nội tạng khác trong ổ bụng. Người bệnh có thể bị nhiễm trùng, nhiễm độc, thậm chí tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Đối với thủng dạ dày, bệnh nhân thường được chỉ định mổ để khâu vết thủng hoặc cắt một phần dạ dày nếu cần thiết.
Triệu chứng thủng dạ dày phổ biến là hiện tượng đau bụng dữ dội, vã mồ hôi, nhịp thở tăng, tụt huyết áp…
2.4 Bệnh nhân chảy máu đường tiêu hóa
Bệnh lý giai ở giai đoạn này biểu hiện bởi việc bệnh nhân đi ngoài phân đen và nôn ra máu. Do ổ loét nằm trên đường lưu thông của mạch máu lớn, lâu dần sẽ làm vỡ mạch máu và gây ra chảy máu. Vậy biến chứng chảy máu đường tiêu hóa do viêm loét dạ dày có phải mổ không?
Trên thực tế, các bệnh nhân bị chảy máu tiêu hóa (mức độ ít đến vừa) trước hết sẽ được điều trị nội khoa bằng cách cầm máu và điều trị bằng thuốc. Với trường hợp chảy máu nhiều đến khó cầm máu, bệnh nhân cần đến ngay cở sở ý tế để được tư vấn phác đồ điều trị, tránh nguy hiểm đến tính mạng.
Máu ở niêm mạc dạ dày khiến người bệnh nôn, đi ngoài ra máu
2.5 Phẫu thuật viêm loét dạ dày khi có các dấu hiệu ung thư dạ dày
Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm loét dạ dày. Do đó, điều trị ngoại khoa là chỉ định cần thiết vì nguy cơ tử vong khi mắc bệnh khá cao. Bệnh nhân có các triệu chứng như đau thượng vị, vẫn đau kể cả khi đã dùng thuốc, đau không theo chu kỳ. Người bệnh gầy, sút cân rất nhanh, ăn không ngon và đắng miệng.
Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt 1 phần dạ dày để tránh phát triển khối u ác tính và di căn không thể cứu chữa. Trong trường hợp vết loét lan rộng và các tế bào ung thư đã di căn ra toàn bộ dạ dày, sẽ phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ và nối trực tiếp thực quản với ruột non.
3. Tìm hiểu các phương pháp phẫu thuật viêm loét dạ dày
Tùy vào tính nghiêm trọng của bệnh lý và nhu cầu của người bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị ngoại khoa phù hợp. Các phương pháp phẫu thuật được phân loại dựa trên kỹ thuật và vị trí mổ, cụ thể:
3.1 Kỹ thuật cắt dạ dày
Bao gồm cắt dạ dày mổ mở và cắt dạ dày nội soi. Trong đó:
– Cắt dạ dày mổ mở là phương pháp phẫu thuật kinh điển dùng đường mổ dài giữa bụng để lấy đi một hay toàn phần dạ dày bị viêm.
– Cắt dạ dày nội soi với công nghệ tiên tiến hơn sẽ dùng nhiều vết cắt nhỏ, ống soi đặc biệt để đưa ra ngoài một phần hay toàn bộ dạ dày.
Bệnh nhân sử dụng kỹ thuật mổ nội soi thường hồi phục nhanh và ít đau hơn so với mổ mở. Tuy nhiên, mổ mở lại hiệu quả hơn nội soi trong điều trị ung thư dạ dày tiến triển.
3.2 Vị trí cắt dạ dày
Tùy theo mức độ tổn thương ở dạ dày mà bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định cắt dạ dày bán phần hoặc toàn bộ:
– Cắt dạ dày bán phần: Phần dưới của dạ dày sẽ được lấy đi kèm với các hạch lân cận vì các hạch này cũng có thể bị tế bào ung thu di căn. Sau khi cắt đi phần dưới dạ dày, sẽ thức hiên khâu nối phần tá tràng và ruột non lại.
– Cắt dạ dày toàn bộ: Bác sĩ sẽ lấy đi toàn bộ dạ dày, rồi sau đó nối trực tiếp thực quản với ruột non.
Minh họa hai vị trí cắt viêm loét dạ dày
Điều trị ngoại khoa bệnh viêm loét dạ dày mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có nhiều nguy hiểm. Do đó, mổ chỉ được chỉ định khi bệnh diễn tiến thành các biến chứng. Và bệnh nhân không thể đáp ứng được các phương pháp điều trị nội khoa. Người bệnh cũng cần hết sức lưu tâm đến các di chứng sẽ gặp phải khi thực hiên phương pháp can thiệp phẫu thuật này. Hy vọng những giải đáp nêu trên đã giúp các bạn có câu trả lời cho những lo lắng như: Viêm loét dạ dày có phải mổ không?
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
