1. Tìm hiểu về viêm trợt hang vị
Hang vị là bộ phận nằm ở cuối cùng của dạ dày, chúng được biết đến với chức năng chứa thực phẩm mà cơ thể dung nạp, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa. Hang vị có vị trí nằm ngang và nối tiếp giữa tá tràng và dạ dày nên rất dễ bị viêm nhiễm.
Viêm trợt hang vị là khi xuất hiện các vết xước nhẹ tại niêm mạc lót trong hang vị dạ dày. Đây có thể là hậu quả của việc không điều trị triệt để viêm hang vị. Viêm trợt hang vị có thể chia thành các dạng dựa vào mức độ tổn thương của niêm mạc.
1.1 Viêm trợt xung huyết
Qua hình ảnh nội soi bạn sẽ thấy niêm mạc hang vị có các vết xước kèm theo mạch máu giãn nở. Các vết trợt bị sưng và rướm máu.
1.2 Viêm trợt lồi
Các vết viêm trên niêm mạc hang vị trợt lồi lên trên. Do các tổn thương bị lồi nên thức ăn và dịch vị dạ dày rất dễ bị bám vào đây khiến tình trạng viêm nhiễm càng trở nên nặng hơn.
1.3 Viêm trợt phù nề xung huyết
Dạng viêm trợt hang vị thứ ba này là mức độ nguy hiểm nhất. Lớp niêm mạc lúc này đã bị nhiễm trùng gây xung huyết, phù nề và ứa máu. Dạng viêm này thường gặp ở những người lứa tuổi trung niên trở lên, đặc biệt là người cao tuổi.
Viêm trợt hang vị có thể dẫn tới xung huyết
2. Các nguyên nhân gây bệnh
Các nguyên nhân gây ra viêm trợt hang vị cũng gần tương tự với các bệnh về dạ dày. Viêm hang vị thường do một số nguyên nhân chủ yếu:
2.1. Viêm trợt hang vị do nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori
Theo nghiên cứu, có tới hơn 90 % bệnh nhân mắc viêm trợt hang vị là do vi khuẩn HP. Chúng thường lây qua đường ăn uống. Loại vi khuẩn này có thể sống trong môi trường acid của dạ dày và tiết ra các độc tố gây viêm loét.
2.2. Tác dụng phụ của thuốc gây viêm trợt hang vị
Các loại thuốc có tác dụng kháng viêm, giảm đau, thuốc Corticosteroid,…nếu lạm dụng trong thời gian dài sẽ gây tác dụng phụ. Các thành phần dược tính trong thuốc sẽ bào mòn lớp nhầy bảo vệ niêm mạc khiến hang vị dễ bị tổn thương.
2.3. Căng thẳng tâm lý
Stress, căng thẳng kéo dài sẽ gây tăng tiết acid dịch vị trong dạ dày. Khi acid tiết ra nhiều sẽ gây mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ niêm mạc dạ dày. Đây là điều kiện thuận lợi cho các bệnh lý về dạ dày khởi phát.
2.4. Chế độ ăn uống và sinh hoạt
Thói quen sinh hoạt không khoa học cũng dẫn tới viêm trợt hang vị. Rất nhiều người có thói quen bỏ bữa, ăn uống không đúng giờ, ăn quá no sẽ làm mất cân bằng nồng độ pH trong dạ dày dẫn tới ảnh hưởng xấu.
Đồ uống có cồn và thuốc lá là nhóm thực phẩm độc hại. Nếu bạn lạm dụng chúng sẽ tạo điều kiện cho các bệnh lý nguy hiểm phát triển.
3. Các dấu hiệu của bệnh viêm trợt hang vị dạ dày
Nhắc đến hang vị hẳn nhiều người sẽ thấy xa lạ, tuy nhiên viêm trợt hang vị dạ dày lại là bệnh lý khá phổ biến. Bạn cần đi kiểm tra sức khỏe ngay khi thấy các dấu hiệu dưới đây:
3.1 Đau vùng thượng vị, trên rốn
Bệnh nhân thấy xuất hiện các cơn đau xuất phát từ vùng trên rốn. Cơn đau có thể âm ỉ và tăng dần mức độ dữ dội. Người bệnh thường thấy đau sau khi ăn do hoạt động co bóp của dạ dày khiến thức ăn cọ xát vào lớp niêm mạc.
3.2 Ợ hơi, ợ chua, nóng rát
Cơ thể bị ợ hơi, ợ chua do thức ăn tại hang vị không được tiêu hóa và lên men. Acid trong dạ dày tiết ra quá mức khiến chúng bị trào ngược lên gây nóng rát từ vùng thượng vị lên miệng. Cơn nóng rát ở dạ dày có thể lan rộng từ ổ bụng, ngực, xuyên qua lưng. Sau khi người bệnh ăn các đồ ăn chua, cay hoặc căng thẳng thì cơn đau càng dữ dội.
3.3 Khó tiêu, buồn nôn
Khi hệ tiêu hóa có vấn đề thì lượng thức ăn nạp vào cơ thể chuyển hóa chậm gây chướng bụng, khó tiêu. Bệnh nhân cũng thường xuyên cảm thấy nôn nao, buồn nôn. Dịch nôn có thể chứa bã máu hoặc máu gây thiếu máu, tụt huyết áp.
3.5 Viêm trợt hang vị gây sút cân
Viêm hang vị sẽ khiến người bệnh ăn không thấy ngon miệng, chán ăn. Khi hệ tiêu hóa có vấn đề cũng khiến làm chậm quá trình hấp thu dinh dưỡng khiến cơ thể suy nhược, xanh xao, sút cân.
Nếu thấy cơ thể có các dấu hiệu trên bạn nên chủ động đi khám. Bệnh càng phát hiện sớm thì cơ hội chữa lành càng cao. Nếu để viêm hang vị chuyển sang giai đoạn nặng sẽ xảy ra nhiều biến chứng, rất khó điều trị.
4. Mức độ nguy hiểm của viêm trợt hang vị
Giống như các bệnh tiêu hóa khác, nếu viêm trợt hang vị để lâu ngày sẽ gây ra nhiều biến chứng. Một số trường hợp còn nguy hiểm tới tính mạng người bệnh vì vậy mọi người không nên chủ quan.
4.1. Chảy máu hệ tiêu hóa
Viêm trợt hang vị rất dễ gây ra xuất huyết đường tiêu hóa. Chúng có thể chảy máu âm ỉ hoặc nhiều khiến bệnh nhân nôn mửa và đi ngoài ra máu. Tình trạng này cần được cấp cứu kịp thời để cầm máu. Nếu để bệnh nhân mất máu liên tục có thể dẫn tới thiếu máu cực kỳ nguy hiểm.
4.2. Thủng dạ dày – tá tràng
Các vết xước khi ăn sâu vào thành dạ dày, hang vị sẽ gây ra các lỗ thủng. Thức ăn sẽ rơi ra ngoài lỗ, đi vào ổ bụng gây viêm phúc mạc. Người bệnh sẽ thấy đau dữ dội vùng thượng vị như bị ai đâm, bụng cứng đờ và nôn mửa. Nếu không được cấp cứu kịp thời bệnh nhân có thể nguy kịch.
Biến chứng này khiến thức ăn từ dạ dày không thể xuống ruột nôn để tiếp tục chuyển hóa. Lượng thức ăn tồn đọng lâu trong dạ dày sẽ lên men và gây trào ngược. Người bệnh sẽ thường xuyên thấy ăn không tiêu, chướng bụng, ợ chua, nôn mửa kéo dài.
4.4 Ung thư dạ dày
Ung thư là biến chứng vô cùng đáng sợ, gây tử vong cao. Các vết viêm loét sẽ dần chuyển thành ác tính và hình thành khối u. Các trường hợp biến chứng này thường được phát hiện khi ở giai đoạn muộn vì vậy khả năng điều trị khỏi vô cùng thấp.
5. Các cách điều trị
Hiện nay có nhiều phương pháp để điều trị viêm hang vị. Tuy nhiên bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa thăm khám và nhận tư vấn về cách chữa bệnh phù hợp với thể trạng.
5.1 Dùng Tây y chữa viêm trợt hang vị dạ
Thuốc Tây y là phương pháp điều trị bệnh hiệu quả và phổ biến nhất. Dựa vào mức độ bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc thích hợp. Tuy nhiên thuốc cũng là con dao hai lưỡi vì vậy bạn cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bệnh viện. Tuyệt đối không nên tự ý uống thuốc, dừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng thuốc khi chưa được phép. Các loại thuốc bác sĩ thường sử dụng:
– Thuốc kháng sinh: Thuốc có tác dụng ức chế và loại bỏ vi khuẩn HP ra khỏi cơ thể.
– Thuốc kháng acid: Thành phần của thuốc gồm có magie, nhôm giúp trung hòa acid do dạ dày tiết ra. Mang lại sự cân bằng cho môi trường của dạ dày, tránh ảnh hưởng tới niêm mạc dạ dày hang vị.
– Thuốc giúp ức chế bơm proton: Thuốc có tác dụng làm ức chế quá trình sản sinh dịch vị tiêu hóa tại dạ dày.
5.2 Chữa bệnh bằng dược liệu tự nhiên
Nếu viêm hang vị ở mức độ nhẹ, bạn có thể tự chữa lành cơ thể bằng các loại thảo dược từ thiên nhiên. Phương pháp chữa bệnh này sẽ ít gây ra các tác dụng phụ.
5.2.1 Tinh bột nghệ giúp chữa viêm trợt hang vị
Nghệ được biết đến là vị cứu tinh giúp chữa lành các vết viêm loét. Người bệnh có thể sử dụng nghệ bằng nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một bài thuốc dễ thực hiện và sử dụng.
– 1 thìa bột nghệ + 1 thìa mật ong nguyên chất pha cùng nước ấm
– Uống ngay hỗn hợp khi còn ấm
– Thời gian sử dụng: 2-3 lần/ ngày và trước bữa ăn 30 phút. Thực hiện đều đặn mỗi ngày cho tới khi bệnh chuyển biến tốt.
5.2.2 Hạt đậu rồng
– Hạt đậu rồng rang lên sau đó nghiền thành bột rồi cho vào lọ kín bảo quản
– Trộn lẫn 2 thìa bột + 1 thìa mật ong rồi ăn
– Hỗn hợp nên được sử dụng trước bữa ăn
– Áp dụng bài thuốc này đều đặn mỗi ngày cho tới khi thấy hiệu quả
Các bài thuốc thảo dược thường có hiệu quả rất chậm do thành phần dược tính khá thấp. Vì vậy nếu chữa theo phương pháp này đòi hỏi người bệnh phải kiên trì. Tuyệt đối không nên đẩy nhanh quá trình chữa bệnh bằng cách dùng kết hợp thuốc Tây.
Viêm hang vị có thể chữa bởi nhiều phương pháp khác nhau
5.3 Can thiệp ngoại khoa trị bệnh
Trường hợp viêm hang vị đã nặng và phát sinh biến chứng thì không thể sử dụng thuốc hoặc các dược liệu tự nhiên. Khi này bác sĩ sẽ yêu cầu tiến hành điều trị bằng ngoại khoa. Thủ thuật xâm lấn có thể sẽ gây ra rủi ro như nhiễm trùng hoặc xuất huyết vì vậy sẽ chỉ được sử dụng khi thực sự cần thiết.
6. Cách phòng chống viêm trợt hang vị hiệu quả
Sau khi hiểu các nguyên nhân gây viêm hang vị dạ dày bạn sẽ có cách phòng tránh bệnh. Đừng để tới khi có bệnh mới chữa mà mỗi người nên tự chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.
6.1 Thay đổi chế độ ăn uống
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bệnh nhân bị viêm xước hang vị nên áp dụng chế độ ăn uống hợp lý, điều độ. Điều này sẽ hỗ trợ việc điều trị có chuyển biến tốt mà không gây ra các tác dụng phụ.
Nên ăn các thực phẩm:
– Nhóm thực phẩm chứa tình bột giúp trung hòa acid dạ dày: Bánh mỳ nguyên cám, cơm, khoai lang,…
– Thực phẩm chứa các dạng protein ít béo
– Thực phẩm giàu flavonoid
– Các loại rau xanh, trái cây
– Thức ăn nên chế biến ở dạng lỏng, mềm để hạn chế gây áp lực cho dạ dày
Tránh ăn các thực phẩm:
Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng khá nhiều tới sức khỏe của người bệnh. Vì vậy khi hang vị dạ dày gặp vấn đề bạn nên tránh một số loại thực phẩm.
– Không sử dụng đồ uống có chất kích thích và cồn: Bia rượu, cafe, chè,…
– Hạn chế ăn đồ gia vị cay nóng: Tiêu, ớt
– Tránh ăn nhiều các loại đồ ăn nhanh, đồ chiên rán, nhiều giàu mỡ vì hàm lượng muối và chất béo trong chúng sẽ gây khó tiêu, đầy bụng
– Nên cân nhắc khi ăn các nhóm thực phẩm có tính hàn mạnh: Ốc, sò,…vì dễ gây lạnh bụng
– Không nên ăn các loại hoa quả có vị chua sẽ làm tăng tiết dịch vị như: Chanh, xoài, me,….
– Các món ăn muối chua như: Dưa, cà muối cũng đều nên tránh
6.2 Thay đổi chế độ sinh hoạt điều độ
Bệnh nhân vị viêm trợt hang vị rất cần được nghỉ ngơi và sinh hoạt đúng giờ giấc. Cơ thể có khả năng tạo ra tế bào tự chữa lành những tổn thương trong khi ngủ vì vậy ngủ đủ giấc vô cùng quan trọng.
– Tránh thức khuya, ăn khuya
– Ăn uống đúng giờ, nên chia nhỏ bữa ăn
– Không ăn quá no hoặc bỏ bữa
– Dành ít nhất nửa tiếng mỗi ngày để luyện tập thể thao nhằm nâng cao sức khỏe
– Tránh xa căng thẳng, lo âu, mệt mỏi kéo dài
– Luôn giữ tinh thần lạc quan, tích cực để giữ cân bằng dịch vị trong dạ dày
Viêm trợt hang vị có thể được đẩy lùi nếu bệnh nhân nghiêm túc thực hiện theo điều trị của bác sĩ. Sau khi khỏi bệnh mỗi người cũng nên duy trì các phương pháp phòng tránh để bệnh không tái đi tái lại.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
