1. Xơ gan là gì ?
Xơ gan là một loại bệnh mãn tính, xảy ra khi có sự thay thế các cấu trúc mô gan thông thường bằng các mô xơ, mô sẹo dẫn đến mất chức năng của gan, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh.
2. Bệnh xơ gan có mấy giai đoạn?
Xơ gan có 4 giai đoạn:
2.1. Giai đoạn 1
Đây là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, ở giai đoạn này không có dấu hiệu của việc gan bị tổn thương. Tuy nhiên, lúc này gan đã bắt đầu bị viêm, các tế bào gan bị viêm liên tục khiến gan tự cố gắng đảo ngược tình trạng này và dần hình thành sự xơ hóa. Bệnh nhân sẽ cảm thấy cơ thể mệt mỏi và thiếu năng lượng.
Đây cũng là giai đoạn khó phát hiện bệnh bởi mặc dù gan bị tổn thương, nhưng lại không hề có dấu hiệu nào đáng chú ý hoặc chưa nhiều để phát hiện. Đây là giai đoạn nếu được phát hiện và điều trị sớm, gan vẫn có thể phục hồi và trở lại như bình thường.
2.2. Xơ gan có mấy giai đoạn – Giai đoạn 2
Tại giai đoạn này, áp lực tĩnh mạch cửa tăng dần, các mô xơ hóa dần dần xuất hiện nhiều hơn. Lúc này cần phải điều trị và loại bỏ nguyên nhân gây ra bệnh thì mới tăng được cơ hội khỏi bệnh.
2.3. Giai đoạn 3
Ở giai đoạn này, người bệnh xuất hiện hiện tượng cổ trướng. Lượng dịch tích ở ổ bụng tăng nhanh, cho thấy gan đã bị xơ hóa nhiều. Tại giai đoạn này, gan không thể trở về bình thường được nữa mà phải áp dụng biện pháp ghép gan để điều trị khỏi bệnh. Đây là giai đoạn mà các dấu hiệu đã biểu hiện rõ ràng như: chán ăn, tụt cân nhanh, vàng da, nhợt nhạt, mệt mỏi, rối loạn đường huyết, viêm da, ngứa không hồi phục, phù chân,… Xuất hiện dần những dấu hiệu sang giai đoạn cuối.
2.4. Xơ gan có mấy giai đoạn – Giai đoạn 4
Đây cũng được coi là giai đoạn cuối của bệnh, ở giai đoạn này, quá trình xơ hoá đã diễn ra hoàn toàn ở gan. Xuất hiện các biến chứng như xuất huyết tiêu hoá, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, bệnh não gan. Lúc này, thời gian sống của bệnh nhân thường là 12 tháng, các dấu hiệu cũng giống giai đoạn 3 và có thêm các triệu chứng khác như:
– Tinh thần mệt mỏi.
– Rất buồn ngủ.
– Thay đổi tính cách.
– Viêm màng bụng, sốt cao.
– Lòng bàn tay son.
Xơ gan có thể tiến triển thành ung thư gan
3. Làm sao để phát hiện sớm bệnh xơ gan?
3.1. Thông qua triệu chứng
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân thường không có triệu chứng rõ rệt. Nhưng theo thời gian khi gan bị tổn thương nặng sẽ xuất hiện các triệu chứng bệnh như:
– Người mệt mỏi, choáng váng.
– Chán ăn, tụt cân nhanh.
– Vàng da, ngứa không khỏi.
– Móng tay trắng.
– Dễ bị chảy máu, bầm tím, sưng ở chân và bụng.
Trường hợp phụ nữ mắc bệnh xơ gan, bệnh nhân có thể sẽ không có kinh nguyệt. Còn đối với nam giới có thể mất khả năng quan hệ tình dục, bắt đầu từ việc ngực phát triển và chảy.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như: Yếu cơ, nôn ra máu, xương dễ gãy, sốt, nước tiểu màu nâu. người bệnh cũng cần chú ý rằng bệnh xơ gan không hoàn toàn biểu hiện ra các triệu chứng như trên và rất có thể do các bệnh lý khác đi kèm.
Dựa vào các triệu chứng, xét nghiệm đánh giá chức năng gan, siêu âm đo độ đàn hồi mô gan,… sẽ cho bạn biết xơ gan ở giai đoạn nào. Vì vậy hãy thăm khám sức khỏe định kỳ thường xuyên là cách giúp phát hiện sớm bệnh lý về gan.
3.2. Thông qua nguyên nhân
Bệnh gan khi tiến triển thành xơ gan sẽ cần một khoảng thời gian dài, một số nguyên nhân gây bệnh xơ gan thường gặp bao gồm:
– Sử dụng quá nhiều rượu bia.
– Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh xơ gan.
– Người bị nhiễm virus viêm gan B, C.
Nếu bạn rơi vào một trong những nguyên nhân trên, hãy thăm khám với bác sĩ chuyên khoa gan mật để được phát hiện sớm, có phác đồ điều trị và kiểm soát bệnh gan.
4. Kiểm tra xơ gan bằng cách nào?
Khi các bệnh về gan đã tiến triển sang xơ gan thì sẽ càng khó chữa, tiên lượng điều trị khỏi cũng thấp hơn so với bệnh được kiểm soát chỉ ở mức độ viêm gan.
Do vậy, biện pháp tốt nhất là bạn nên đi khám sức khỏe “lá gan” định kỳ 6 tháng 1 lần. Chi phí để bạn bỏ ra cho việc khám định kỳ sức khỏe gan mật sẽ rẻ hơn rất nhiều so với chi phí phải bỏ ra để điều trị bệnh gan.
Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, hỏi bạn về tiền sử sức khoẻ trong gia đình có người nào mắc bệnh viêm gan, xơ gan hay ung thư gan hay không, sau đó sẽ cho làm một vài xét nghiệm để điểm tra như:
– Xét nghiệm máu.
– Siêu âm ổ bụng tổng quát.
– Siêu âm đo độ đàn hồi mô gan.
– Chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ MRI.
– Sinh thiết tế bào gan.
Điều trị nội khoa được ưu tiên để kiểm soát và làm chậm quá trình xơ gan
5. Điều trị bệnh xơ gan
Việc điều trị xơ gan cần phụ thuộc vào nguyên nhân và tình trạng tổn thương gan của bệnh nhân. Mục tiêu của việc điều trị là giảm triệu chứng, ngăn ngừa các biến chứng của xơ gan tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn – làm chậm quá trình xơ gan. Nếu ở giai đoạn sớm của xơ gan, mục tiêu hàng đầu sẽ là giảm tối đa các tổn thương tại gan.
– Điều trị xơ gan do rượu: Đối với trường hợp bệnh nhân bị xơ gan do uống quá nhiều rượu, cần phải dừng ngay việc uống rượu của bệnh nhân, bác sĩ có thể tư vấn lộ trình cai rượu.
– Giảm cân: Nếu nguyên nhân xơ gan không phải do rượu mà là do gan nhiễm mỡ, có thể cải thiện tình trạng bệnh bằng cách giảm cân và kiểm soát lượng đường huyết.
– Thuốc điều trị bệnh gan: Sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh viêm gan B và viêm gan C sẽ giúp cải thiện tình trạng.
– Sử dụng thuốc kiểm soát triệu chứng xơ gan: Một số loại thuốc có khả năng làm chậm diễn biến của quá trình xơ gan.
Tổng kết
Xơ gan thường diễn biến âm thầm và để lại biến chứng nguy hiểm là ung thư gan. Có tới khoảng 80% người bị xơ gan nguyên nhân là do nhiễm virus viêm gan B nhưng không được kiểm soát và điều trị hiệu quả dẫn tới xơ gan, ung thư gan. Bệnh ung thư gan lọt vào TOP 1 các bệnh lý ung thư phổ biến và nguy hiểm hiện nay. Tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân ung thư gan chỉ khoảng 20-30%. Do đó, người bệnh cần chủ động thăm khám và theo dõi tình hình sức khỏe đặc biệt là các bệnh lý về gan.
Việc ghép gan cho bệnh nhân trong trường hợp nặng là biện pháp hiệu quả, thế nhưng tìm được người hiến gan phù hợp quả thực rất khó khăn.
Mong rằng qua bài viết trên, bạn đã hiểu được xơ gan có mấy giai đoạn và có thêm kiến thức để phòng ngừa cũng như điều trị bệnh lý này. Hãy lắng nghe cơ thể mình để khi có bất kỳ sự bất thường nào sẽ có thể khám và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
