Trong giai đoạn đầu của thai kỳ
Sảy thai
Các bà bầu có thể bị sảy thai trong 20 tuần trở về trước. Thật không may, có đến 15- 20% những phụ nữ mang bầu bị sảy thai và hơn 80% các trường hợp sảy thai này đều xảy ra trong vòng 12 tuần đầu tiên của thai kỳ.
Từ thực tế trên cho thấy hầu hết sự sảy thai thường xảy ra trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ. Đây được coi là hậu quả trực tiếp của những bất thường nhiễm sắc thể trong trứng đã thụ tinh, chúng ngăn ngừa các phôi thai phát triển. Triệu chứng đầu tiên của sự sảy thai là dịch âm đạo tiết lẫn máu. Vì vậy nếu bạn thấy bất kỳ sự rò rỉ khác thường nào ở âm đạo khi mang thai thì phải thăm khám bác sĩ trong thời gian ngắn nhất.
Mang thai là giai đoạn cơ thể của người phụ nữ dễ gặp những biến chứng do sức đề kháng phải cùng lúc bảo vệ cho cả mẹ và bé
Thai ngoài tử cung
Khi một trứng đã thụ tinh, chúng có thể cố định bất cứ nơi nào khác ngoài tử cung (ống dẫn trứng, buồng trứng, cổ tử cung, dạ dày), được gọi là mang thai ngoài tử cung. Đáng tiếc là không có cách nào để loại bỏ thai ngoài tử cung hoặc mang đặt chúng lại vào tử cung. Theo ước tính, cứ 50 phụ nữ mang thai bình thường thì sẽ có 1 bà bầu mang thai ngoài tử cung.
Nhiễm trùng khi mang thai
Mang thai là thời điểm nhạy cảm của người phụ nữ, lúc này hệ miễn dịch của người mẹ phải “gồng gánh” để bảo vệ cho cả mẹ và bé nên dẫn đến việc bị “quá tải” không đủ sức để bảo vệ cơ thể một cách tối ưu.
Thêm vào đó, sự thay đổi của nội tiết tố cùng sinh lý đã tác động không nhỏ đến sức khỏe, khiến bà bầu dễ bị nhiễm trùng hơn. Trong đó, các loại nhiễm trùng mà mẹ bầu dễ mắc phải trong thời kỳ mang thai đó là: viêm âm đạo, Rubella, liên cầu khuẩn nhóm B, viêm gan B/C, nhiễm trùng đường tiết niệu, thủy đậu, các bệnh lây truyền qua đường tình dục,…
Giai đoạn giữa thai kỳ
Tiền sản giật
Tiền sản giật là một rối loạn phức tạp ảnh hưởng đến 3-8% phụ nữ mang thai. Thông thường tình trạng này xuất hiện ở những bà bầu đã qua tuần thứ 20 của thai kỳ. Khi đó, những chẩn đoán được thực hiện thường có đủ hai điều kiện đồng thời như: có một áp suất máu cao và các xét nghiệm cho thấy sự hiện diện của protein trong nước tiểu.
Hầu hết phụ nữ mang bầu có thể có nguy cơ bị một dạng nhẹ của tiền sản giật vào gần ngày sinh nở của mình. Và tiền sản giật có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và gây ra vấn đề nghiêm trọng đủ để gây nguy hiểm cho cuộc sống của cả 2 mẹ con bạn. Nếu là những trường hợp cần chữa trị, các bác sĩ sẽ quyết định cho bạn sinh sớm.
Thiếu máu
Thiếu máu trong thai kỳ là tình trạng phổ biến ở các mẹ bầu. Thông thường, lượng sắt hấp thụ thông qua các thực phẩm chỉ đáp ứng 5-15%, con số này là quá thấp không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể. Thêm vào đó, đối với những phụ nữ bị ốm nghén thì tình trạng thiếu máu thiếu sắt càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Trong thời kỳ giữa và cuối thai kỳ thì nhu cầu sắt càng tăng cao, gấp đến 5 – 7 lần thông thường, vậy nên sản phụ cần xây dựng chế độ ăn uống hợp lý để cung cấp đầy đủ lượng sắt cho cơ thể. Bởi nếu để cơ thể thiếu sắt trầm trọng thì có thể xảy ra những nguy cơ như sảy thai, nhau tiền đạo, bong nhau non, huyết áp thai kỳ, tiền sản giật, băng huyết sau sinh,… gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé.
Nhau tiền đạo
Nhau tiền đạo nghĩa là bánh nhau nằm trước đường đi của thai nhi khi sinh ngã âm đạo. Do đó, trong những trường hợp này đa số phải mổ lấy thai. Trong 3 tháng cuối thai kỳ, nếu bị nhau tiền đạo, thai phụ sẽ đột ngột bị ra huyết đỏ tươi, có thể nhiều hoặc ít, đông cục lại, không kèm theo đau bụng. Nếu có nghi ngờ bị nhau tiền đạo, thai phụ phải thăm khám với bác sĩ ngay để kịp thời xử lý và chuẩn bị cho cuộc sinh mổ sớm nếu cần thiết.
Sinh non
Nếu bạn bắt đầu có cơn co thắt thường xuyên gây giãn nở hay xuất hiện dịch âm đạo loãng cổ tử cung trước khi mang thai đến tuần 37 thì điều này có thể báo hiệu bạn sinh non hoặc đẻ sớm. Ngoài ra, bất cứ sự sinh nở nào trước tuần 37 thì điều này có nghĩa là bạn sinh nở sớm.
Sinh non là một trong những biến chứng mẹ bầu có thể gặp phải nếu không được can thiệp kịp thời
Suy thai
Là một quá trình bệnh lý do tình trạng thiếu oxy của thai nhi, khi thai còn nằm trong buồng tử cung. Suy thai sẽ gây những biến đổi trên cử động thai và nhịp tim thai.
Thai tăng trưởng chậm
Hội chứng thai tăng trưởng chậm (IUGR) hay còn gọi là nhỏ so với tuổi thai, suy dinh dưỡng thai nhi hay suy nhau thai. Đây là tình trạng sự tăng trưởng của thai nhi bị hạn chế khiến cân nặng của trẻ nhỏ hơn so với bình thường.
Giai đoạn cuối thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ
Khoảng 5% phụ nữ mang thai có dấu hiệu bị bệnh tiểu đường. Thực tế, tiểu đường khi mang thai có vẻ quá ít nhưng hiện tượng này vẫn xảy ra.
Do đó, nếu các bà mẹ tương lai được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường thai kỳ thì phải được bác sĩ giám sát chặt chẽ để quy định một quá trình điều trị và chế độ ăn uống cụ thể, kiểm soát lượng đường trong máu.
Ngôi thai bất thường
Thường thì trong 6 – 8 tuần cuối của thai kỳ, thai nhi di chuyển xuống phần dưới của tử cung. Vị trí tốt nhất của thai nhi cho quá trình chuyển dạ là: đầu hướng xuống dưới, mặt hướng vào phía lưng mẹ, cằm cúi sát ngực, gáy hướng về phía xương chậu – danh từ chuyên môn gọi là ngôi đầu.
Nhau tiền đạo
Nhau tiền đạo nghĩa là bánh nhau nằm trước đường đi của thai nhi khi sinh ngã âm đạo. Do đó, trong những trường hợp này đa số phải mổ lấy thai. Trong 3 tháng cuối thai kỳ, nếu bị nhau tiền đạo, thai phụ sẽ đột ngột bị ra huyết đỏ tươi, có thể nhiều hoặc ít, đông cục lại, không kèm theo đau bụng.
Nếu có nghi ngờ bị nhau tiền đạo, thai phụ phải thăm khám với bác sĩ ngay để kịp thời xử lý và chuẩn bị cho cuộc sinh mổ sớm nếu cần thiết.
Giai đoạn chuyển dạ
Băng huyết
Băng huyết sau sinh là tình trạng chảy máu với số lượng từ 500ml trở lên, trong vòng 24 giờ sau sổ thai, từ bất cứ nơi nào của đường sinh dục.
Thiếu hụt nước ối
Các túi ối khi mang bầu nên không quá ít cũng như không quá nhiều thì mới có thể bảo vệ và hỗ trợ sự phát triển tốt nhất của thai nhi. Nếu bạn bị thiếu hụt nước ối, sự phát triển của thai nhi có thể bị hủy hoại và trong trường hợp này, bạn nên được các bác sĩ theo dõi sát tiến triển của nước ối trong khi mang thai.
Hơn nữa, nếu bạn đã đang mang bầu ở gần tuần thứ 37 và tình hình đủ nghiêm trọng thì bác sĩ có thể quyết định cho bạn sinh nở sớm hơn bình thường, nhằm bảo đảm sự an toàn của bạn và thai nhi.
Chuyển dạ kéo dài
Trong trường hợp chuyển dạ kéo dài (đặc biệt là trong các ca sanh lần đầu), cả sản phụ và trẻ đều phải đối mặt với một số biến chứng như: nhiễm trùng (nhiễm trùng ối dẫn đến nhiễm trùng máu, da…), băng huyết sau sinh.
Chuyển dạ kéo dài cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thai phụ
Các bất thường liên quan đến dây rốn
Trong các bất thường liên quan đến dây rốn, dây rốn có thể bị xoắn, thắt nút, quấn quanh thai nhi. Điểm chung của các tai nạn này là khiến lượng máu, chất dinh dưỡng từ cuống rốn không thể nuôi thai nhi, dẫn đến thai chết lưu.
Đôi khi, trong quá trình chuyển dạ, dây rốn bị kéo căng hoặc gấp khúc, làm hạn chế tức thời lượng máu, dưỡng chất, dẫn đến tình trạng chèn ép rốn, nặng hơn nữa là tình trạng suy thai. Các hiện tượng này có thể được theo dõi bằng máy theo dõi tim thai trong chuyển dạ.
Thuyên tắc ối
Thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp do dịch nước ối và các chất trong thai lọt vào hệ tuần hoàn máu của mẹ, thông qua nhau gây ra một phản ứng đào thải. Phản ứng đào thải này gây ra suy hô hấp và tuần hoàn cấp tính cho mẹ. Thuyên tắc ối là biến chứng thường xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ. Tỷ lệ sản phụ tử vong khi gặp biến chứng này là 80% dù biến chứng này cực kỳ hiếm gặp (0,00125% ca sinh).
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
