Tập tục nằm than sau sinh xuất phát từ đâu?
Phụ nữ thường mất khoảng 300 – 500ml máu khi chuyển dạ sinh con nên sau sinh các sản phụ thường cảm thấy lạnh và cần được giữ ấm.
Thời xưa, các sản phụ thường được cho ở cữ riêng biệt trong 1 căn chòi, chái nhà hoặc nhà cất tạm bằng tre nứa hay nhà tranh vách đất nên thường bị gió lùa gây nnee cảm giác rét buốt khi vào mùa đông lạnh giá, lúc này rất cần đốt một ít than để sưởi ấm.
Bên cạnh đó, thời xưa điều kiện vệ sinh thiếu thốn nên việc vệ sinh thân thể và giữ ấm cho mẹ và bé sau sinh chưa được tốt, việc nằm than sau sinh sẽ giúp giảm được mùi tanh của sản dịch.
Đối với trẻ sơ sinh, nằm than sau sinh cùng mẹ còn giúp giữ ấm cho cơ thể bé trong thời tiết mùa đông thiếu thốn về quần áo, chăn màn.
Theo người cao tuổi truyền lại việc nằm than sau sinh sẽ mang lại tác dụng:
- Phụ nữ thường mất nhiều máu khi trải qua ca sinh nên cần nằm than để giữ ấm cơ thể, máu huyết lưu thông tốt hơn.
- Nằm than sau sinh giúp sản phụ nhanh hồi phục, bé nhanh cứng cáp
- Phụ nữ sau sinh nằm than, hơ lửa, kiêng ra gió, kiêng đụng nước, kiêng vận động… sau này sẽ không bị đau nhức mình mẩy, không són tiểu sau sinh.
Nằm than sau sinh được dân gian truyền lại giúp giữ ấm cho phụ nữ sau sinh
Nằm than sau sinh có nguy hiểm không?
Việc nằm than sau sinh thực chất chỉ là tập tục theo kinh nghiệm dân gian. Trên thực tế, theo y học hiện đại thì việc nằm than sau sinh khiến cả mẹ và bé đều phải đối mặt với nhiều nguy cơ tiềm ẩn như:
- Đốt cháy than sẽ tạo ra ra khí CO (carbon monoxit) và CO2 (carbon đioxit)
CO VÀ CO2 là hai loại khí độc có nguy cơ dẫn đến ngạt thở, gây tử vong nếu mẹ và bé hít phải. Trong trường hợp nhẹ vẫn gây ảnh hưởng lên đường hô hấp, gây viêm phổi.
- Tăng nguy cơ gây bỏng cho mẹ và bé
Thông thường bếp than sẽ được đặt dưới gầm giường hoặc gần chỗ nằm khiến cho cả mẹ và bé có nguy cơ cao bị bỏng.
- Nhiệt độ tỏa ra từ bếp than không ổn định, phải canh chừng nhiệt thường xuyên
Nhiệt độ từ bếp than lúc nóng hừng hực, lúc lại tắt ngấm khi không trông chừng khiến nhiệt độ thay đổi đột ngột làm cơ thể khó thích nghi dẫn đến khô da, mệt mỏi hơn.
- Thiếu vệ sinh khi nằm than sau sinh
Trong môi trường sinh sống quá nóng nếu nằm than sau sinh sẽ khiến mẹ và bé đổ mồ hôi, tro than bám vào cơ thể nhưng lại phải kiêng tắm rửa trong thời gian ở cữ dẫn đến cả mẹ và bé đều dễ gặp phải các vấn đề về da như rôm sảy, hăm, ngứa ngáy. Lâu ngày sẽ bị nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu rất nguy hiểm.
- Nguy cơ gây hỏa hoạn, cháy nổ
Nằm than sau sinh còn rất dễ dẫn đến hỏa hoạn, lửa từ lò than bén vào màn, chăn, giường gây cháy, bỏng, thậm chí tử vong do không dập lửa được kịp thời.
Nhưng theo ý kiến chuyên gia, việc nằm than sau sinh rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé
Biện pháp an toàn giúp giữ ấm cho mẹ và bé sau sinh
Cuộc sống hiện nay được tiếp cận với sự tiến bộ khoa học, đầy đủ đời sống vật chất nên có nhiều cách giữ ấm cho cơ thể mẹ sau sinh và bé sau khi chào đời được an toàn và tiện lợi hơn so với nằm than sau sinh:
- Chuẩn bị trang phục đầy đủ để giữ ấm vào mùa đông: Áo ấm, khăn choàng cổ, tất, mang bao tay, mũ và nằm trong phòng kín gió. Cần chú ý tùy vào khí hậu và thời tiết mà các mẹ lựa chọn quần áo cho phù hợp.
- Dùng lò sưởi, thiết bị sưởi: Nếu sinh sống ở vùng có mùa đông lạnh giá, có thể thay thế nằm than sau sinh bằng việc sử dụng các thiết bị sưởi an toàn hơn như đèn tỏa nhiệt.
- Chế độ ăn hằng ngày cần đảm bảo cung cấp đầy đủ những dưỡng chất cần thiết, tránh kiêng khem thái quá dẫn đến thiếu chất, cơ thể suy nhược.
- Massage sau sinh: phụ nữ sau sinh để giữ ấm cơ thể có thể dùng rượu ngâm gừng nghệ hoặc ngâm riêng rẽ từng thứ để massage sau sinh.
- Giữ vệ sinh cá nhân: Phụ nữ sau sinh cần tắm gội, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, nhất là vệ sinh vùng kín vì đây là nơi dễ bị nhiễm khuẩn nhất. Tắm gội thường xuyên bằng nước tắm ấm có pha rượu gừng, dầu chàm hoặc các sản phẩm xông tắm cho sản phụ. Sau khi gội đầu cần dùng máy sấy hoặc khăn mềm để lau khô tóc nhanh, tránh cảm lạnh.
- Tránh nằm một chỗ: Theo các bác sĩ sản khoa, việc vận động sớm sau sinh (đi bộ chậm rãi) giúp các cơ quan hoạt động và sinh nhiệt. Từ đó giúp làm ấm cơ thể, kích thích máu huyết lưu thông thông tốt hơn, quá trình phục hồi sau sinh diễn ra nhanh hơn, vết thương mau lành, tránh táo bón.
Việc nằm than sau sinh thực tế chỉ phù hợp khi cuộc sống còn lạc hậu vì việc làm này tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe nên không được lạm dụng. Các mẹ sau sinh hãy lựa chọn các biện pháp làm ấm cơ thể an toàn hơn cho bản thân và em bé nhé.
Có thể bạn quan tâm: Bí tiểu sau sinh
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
